Health
સ્થૂળતા અને સાંધાના દુખાવા વચ્ચે ખાસ જોડાણ છે. જૂના સાંધાના દુખાવાને નિયંત્રણમાં રાખવા માટે વજનને નિયંત્રણમાં રાખવું ખૂબ જ જરૂરી છે.
સ્થૂળતા એ વધતી જતી વૈશ્વિક આરોગ્ય ચિંતા છે. અને તેની અસરો હ્રદયરોગ અને ડાયાબિટીસના જોખમોથી ઘણી વધારે છે. એક વિસ્તાર કે જે ઘણીવાર ધ્યાન મેળવતું નથી. એટલે કે, સ્થૂળતા અને સંયુક્ત આરોગ્ય વચ્ચે મજબૂત જોડાણ છે. શરીરનું વધુ પડતું વજન તમારા સાંધાઓ, ખાસ કરીને ઘૂંટણ, હિપ્સ અને કરોડરજ્જુ પર ઘણું દબાણ લાવી શકે છે. જેના કારણે સાંધા પર ઘસારો વધી જાય છે અને ઓસ્ટિઓઆર્થરાઈટીસ જેવા સાંધાના ક્રોનિક રોગોનું જોખમ વધી જાય છે.
સ્થૂળતા અને સાંધાના દુખાવા વચ્ચેનો સંબંધ આના જેવો છે.
યાંત્રિક તાણમાં વધારો – શરીરના વજનના દરેક વધારાના પાઉન્ડ સાથે, વજન વહન કરતા સાંધાઓ પર એક વધારાનું બળ લાગુ પડે છે, જે આખરે ચાલવામાં, સીડીઓ ચડવામાં અને વધુ સાથે સમસ્યાઓ ઊભી કરે છે.
બળતરા ઘટાડે છે – સ્થૂળતા આખા શરીરમાં બળતરાના સ્તરમાં ઘટાડો તરફ દોરી જાય છે. ચરબીયુક્ત પેશીઓ બળતરાયુક્ત રસાયણો ઉત્પન્ન કરે છે જે સંયુક્ત કોમલાસ્થિના ભંગાણમાં ફાળો આપી શકે છે.
ગતિશીલતામાં ઘટાડો – સ્થૂળતા ઘણીવાર શારીરિક પ્રવૃત્તિને મર્યાદિત કરે છે, જે સ્નાયુઓની નબળાઇ તરફ દોરી જાય છે, હાડકાની ઘનતામાં ઘટાડો થાય છે અને સાંધાઓની સ્થિરતામાં ઘટાડો થાય છે, જે સાંધાની સમસ્યાઓમાં વધુ વધારો કરે છે.
તમારા સાંધાના સ્વાસ્થ્યને જાળવવા માટેની ટીપ્સ:
સ્વસ્થ વજન જાળવી રાખો – જ્યારે અમે ડૉ. અપૂર્વ દુઆ, ઓર્થોપેડિક્સ કન્સલ્ટન્ટ, ઇન્ડિયા સ્પાઇનલ ઇન્જરી સેન્ટર, વસંત કુંજ સાથે વાત કરી, ત્યારે તેમણે કહ્યું કે તમારા શરીરના વજનના 5-10% પણ ઘટવાથી તમારા સાંધા પરનો તણાવ નોંધપાત્ર રીતે ઓછો થઈ શકે છે અને સાંધાના રોગોની પ્રગતિ ધીમી પડી શકે છે.
સક્રિય રહો – સ્નાયુઓને મજબૂત કરવા અને તણાવમાં વધારો કર્યા વિના સાંધાની લવચીકતા સુધારવા માટે સ્વિમિંગ, વૉકિંગ અથવા સાયકલ ચલાવવા જેવી ઓછી અસરવાળી કસરતો કરો.
સંતુલિત આહારનું પાલન કરો – બદામ, આખા અનાજ અને તાજા ફળો અને શાકભાજી જેવા બળતરા વિરોધી ખોરાકનો સમાવેશ કરો. પ્રોસેસ્ડ અને ખાંડયુક્ત ખોરાક ટાળો જે બળતરા વધારી શકે છે.
લાંબા સમય સુધી ઊભા રહેવાનું કે બેસવાનું ટાળો – સાંધા પર બિનજરૂરી દબાણ અને જડતા ટાળવા માટે બેસવા અને ઊભા રહેવાની વચ્ચે વૈકલ્પિક.
સહાયક જૂતા પસંદ કરો – તમારા ઘૂંટણ અને હિપ્સ પર અસર ઘટાડવા માટે આરામદાયક, સારી રીતે ગાદીવાળા જૂતા પહેરો.
સ્થૂળતા સંબંધિત સંયુક્ત સમસ્યાઓ માટે સારવાર વિકલ્પો:
બિન-સર્જિકલ સારવારના વિકલ્પોમાં વજન નિયંત્રિત કરવું, આહારની આદતો બદલવી, નિયમિત કસરત અને શારીરિક ઉપચારનો સમાવેશ થાય છે. એવા કિસ્સાઓમાં જ્યાં બિન-સર્જિકલ પદ્ધતિઓ અપૂરતી હોય, સર્જિકલ હસ્તક્ષેપ જરૂરી હોઈ શકે છે.
જોઈન્ટ રિપ્લેસમેન્ટ સર્જરી (આર્થ્રોપ્લાસ્ટી) – કાર્ય પુનઃસ્થાપિત કરવા અને પીડા ઘટાડવા માટે ક્ષતિગ્રસ્ત સાંધા (જેમ કે ઘૂંટણ અથવા હિપ) ને કૃત્રિમ પ્રત્યારોપણ સાથે બદલવું.
આર્થ્રોસ્કોપી – એક ન્યૂનતમ આક્રમક પ્રક્રિયાનો ઉપયોગ સાંધાના નુકસાનને સુધારવા માટે થાય છે, જેમ કે કોમલાસ્થિ ફાટી જવા અથવા છૂટક ટુકડાઓ દૂર કરવા.
સિનોવેક્ટોમી – પીડાને દૂર કરવા અને સાંધાના કાર્યને સુધારવા માટે રુમેટોઇડ સંધિવા જેવી પરિસ્થિતિઓમાં સોજોવાળી સાયનોવિયલ પટલને દૂર કરવી.
