Health care
Diabetes એક એવો રોગ બની ગયો છે જે દરેકને તેનો શિકાર બનાવે છે. ખાસ કરીને શહેરી વિસ્તારોમાં રહેતા 30 વર્ષથી વધુ ઉંમરના લોકો વધુને વધુ તેનો શિકાર બની રહ્યા છે. ખોટી ખાવાની આદતો, અવ્યવસ્થિત જીવનશૈલી અને માનસિક તણાવ આ રોગના મુખ્ય કારણો છે, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે ઊંઘની કમી તમને ડાયાબિટીસનો શિકાર પણ બનાવી શકે છે. જો તમે 6 કલાકથી ઓછી ઊંઘ લો છો તો ડાયાબિટીસનું જોખમ અનેકગણું વધી જાય છે.
જ્યારે શરીરમાં ઇન્સ્યુલિન જરૂરીયાત મુજબ ઉત્પન્ન થતું નથી અને સુગર લેવલ વધી જાય છે ત્યારે ડાયાબિટીસ થાય છે. આ રોગ આનુવંશિક કારણોસર પણ થાય છે. આને ટાઇપ-1 ડાયાબિટીસ કહેવાય છે. જ્યારે આ રોગ ખરાબ ખાનપાન અને બગડેલી જીવનશૈલીને કારણે થાય છે, ત્યારે તેને ટાઇપ-2 ડાયાબિટીસ કહેવાય છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ટાઈપ-2 દર્દીઓની સંખ્યા ઝડપથી વધી રહી છે. ખરાબ ઊંઘની પેટર્ન તેનું મુખ્ય કારણ છે. મેડિકલ જર્નલ ધ નેચરમાં પણ એક સંશોધન પ્રકાશિત થયું છે. જેમાં કહેવાયું છે કે 6 કલાકથી ઓછી ઊંઘ વ્યક્તિમાં ડાયાબિટીસનું જોખમ અનેકગણું વધારી દે છે.
જીટીબી હોસ્પિટલના મેડિસિન વિભાગમાં ડૉ. અજીત કુમાર સમજાવે છે કે ઊંઘ અને ડાયાબિટીસ વચ્ચે ઊંડો સંબંધ છે. ઘણીવાર એવું જોવા મળે છે કે ઊંઘની વિક્ષેપ વ્યક્તિને ડાયાબિટીસનો દર્દી બનાવે છે. જ્યારે વ્યક્તિ પૂરતી ઊંઘ લેતી નથી, ત્યારે શરીરમાં ઇન્સ્યુલિન પ્રતિકાર થાય છે. જેના કારણે લોહીમાં શુગરનું પ્રમાણ વધી જાય છે. ઊંઘ ન આવવાને કારણે શરીરમાં કોર્ટિસોલ હોર્મોનનું સ્તર પણ વધી જાય છે. આ હોર્મોનનું સ્તર વધવાની સીધી અસર બ્લડ સુગર પર પડે છે. બ્લડ શુગર વધે છે અને જો આ સમસ્યા લાંબા સમય સુધી ચાલુ રહે તો ડાયાબિટીસ થાય છે.
ડૉ.સિંઘ કહે છે કે જે લોકોના પરિવારમાં પહેલાથી જ ડાયાબિટીસ છે, જે લોકોનું વજન વધી ગયું છે અને જેમની ખાવાની ટેવ સારી નથી તેમને ડાયાબિટીસનું જોખમ વધારે છે. સ્થૂળતાનો સંબંધ ડાયાબિટીસ સાથે પણ છે. ઘણા કિસ્સાઓમાં એવું જોવામાં આવે છે કે શરીર પર વધેલી ચરબી ડાયાબિટીસનું કારણ બને છે. ધ લેન્સેટ દ્વારા સંશોધન દર્શાવે છે કે BMI વધવાથી ડાયાબિટીસનું જોખમ ત્રણ ગણું વધી જાય છે. એવું પણ જોવા મળે છે કે મેદસ્વી લોકો ડાયાબિટીસનો શિકાર બને છે. એ જ રીતે જે લોકોને લાંબા સમય સુધી યોગ્ય ઊંઘ નથી આવતી તેમને પણ ડાયાબિટીસનો ખતરો રહે છે.
- સૂવાના 2 કલાક પહેલા રાત્રિભોજન લો
- રાત્રે ફોન કે લેપટોપનો ઉપયોગ કરવાનું ટાળો
- રાત્રે ચા કે કોફી ન પીવી
- તમારી ઊંઘ માટે સમય નક્કી કરો
- દરરોજ ઓછામાં ઓછી 7 થી 8 કલાકની ઊંઘ લો
