BRICS Currency
BRICS કરન્સી સમાચાર: 22 થી 24 ઓક્ટોબર 2024 દરમિયાન રશિયાના કઝાનમાં BRICS સમિટ યોજાવા જઈ રહી છે જેમાં BRICS દેશોની કોમન કરન્સી બનવા પર ચર્ચા થઈ શકે છે.
બ્રિક્સ ચલણ: બ્રિક્સ દેશોની પોતાની ચલણ હોવાની ચર્ચા ત્યારે સામે આવી જ્યારે ઓગસ્ટ 2023માં દક્ષિણ આફ્રિકાના જોહાનિસબર્ગમાં આયોજિત BRIC કોન્ફરન્સમાં બ્રાઝિલના પ્રમુખ લુઈઝ ઇનાસિયો લુલા દા સિલ્વાએ જાહેરાત કરી કે બ્રિક્સ દેશોની પોતાની ચલણ હશે પરસ્પર વેપાર અને રોકાણ માટે એક સામાન્ય ચલણ બનાવવાની દરખાસ્ત કરવામાં આવી હતી. જો કે, તે સમયે સભ્ય દેશોએ આ વિચારને વધુ મહત્વ આપ્યું ન હતું કારણ કે તેના માર્ગમાં ઘણા પડકારો હતા. બ્રિક્સ દેશો વચ્ચે ઘણી આર્થિક, રાજકીય અને ભૌગોલિક અસમાનતાઓ છે.
22 થી 24 ઓક્ટોબર 2024 દરમિયાન રશિયાના કઝાન ખાતે BRICS સમિટ યોજાવા જઈ રહી છે. સમિટ પહેલા, બ્રિક્સના પોતાના ચલણ પર, રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિને કહ્યું, સમય હજુ આવ્યો નથી. જો કે, તેમણે કહ્યું કે, 10 દેશોની આ સંસ્થા પરસ્પર વેપાર અને રોકાણ માટે ડિજિટલ ચલણનો ઉપયોગ કરવાની શક્યતાઓ શોધી રહી છે. તેમણે કહ્યું કે રશિયા આ મુદ્દે ભારત સહિત અન્ય દેશો સાથે સતત વાત કરી રહ્યું છે.
બ્રિક્સમાં સમાવિષ્ટ સભ્ય દેશો વિશ્વની વસ્તીના 45 ટકા છે અને વૈશ્વિક અર્થવ્યવસ્થામાં તેમનો હિસ્સો 28 ટકા છે. દેખીતી રીતે જ બ્રિક્સ દેશોના સમૂહનો વિશ્વમાં મોટો પ્રભાવ છે. આ અસરને કારણે બ્રિક્સ દેશોની પોતાની કરન્સીની માંગ વધી રહી છે જેથી ડોલરના પ્રભાવને પડકારી શકાય. બ્રિક્સ પાસે પોતાનું ચલણ બનાવીને યુએસ ડોલરના વર્ચસ્વને પડકારવાની ક્ષમતા છે. જો કે, કોઈપણ ચલણ માટે ડોલરને બદલવું એટલું સરળ નથી.
ઘણા દેશોના નિષ્ણાતો કહી રહ્યા છે કે અમેરિકન ચલણ ડોલર સિવાય વિશ્વની અન્ય એક કરન્સીને રિઝર્વ કરન્સીનો દરજ્જો મળવો જોઈએ જેથી કરીને અમેરિકન ડોલરના વર્ચસ્વને પડકારી શકાય. આખી દુનિયામાં ડી-ડોલરાઇઝેશનની ચર્ચા ચાલી રહી છે. રિઝર્વ કરન્સી તરીકે યુએસ ડૉલર પરની અવલંબન ઘટાડવાને ડી-ડોલરાઇઝેશન કહેવામાં આવે છે. સેન્ટ્રલ બેંકો તેમના વિદેશી મુદ્રા ભંડારને ફરી ભરવા માટે ડોલર ખરીદે છે, ક્રૂડ ઓઈલથી લઈને અન્ય કોમોડિટીઝ માટે પણ દ્વિપક્ષીય વેપાર માટે ડોલરનો ઉપયોગ થાય છે. 1920 માં, ડોલરે પાઉન્ડ સ્ટર્લિંગને રિઝર્વ કરન્સી તરીકે બદલ્યું. વૈશ્વિક તણાવ, વેપાર યુદ્ધ, આર્થિક પ્રતિબંધો મુખ્ય કારણો છે જેના કારણે વિશ્વમાં ડી-ડોલરાઇઝેશનની ચર્ચા થઈ રહી છે પરંતુ હજુ સુધી કોઈ પરિણામ મળ્યું નથી.
2023 માં બ્રિક્સ સંમેલનમાં, બ્રાઝિલના રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું હતું કે જે દેશો યુએસ ડોલરનો ઉપયોગ કરતા નથી તેમને વેપાર માટે ડોલરનો ઉપયોગ કરવાની ફરજ પાડવી જોઈએ નહીં. તેમણે કહ્યું હતું કે બ્રિક્સ દેશો પાસે પોતાનું ચલણ હોવાથી ચુકવણીના વિકલ્પો વધશે અને તે ચલણની વધઘટ ઘટાડવામાં પણ મદદ કરશે.
જો બ્રિક્સ દેશો પોતાનું ચલણ બનાવે તો તે યુએસ ડોલરની સર્વોપરિતાને મોટો ફટકો આપી શકે છે. ઘણા દેશો માને છે કે અમેરિકા અને તેના શક્તિશાળી ચલણ ડોલર સામે મોટો પડકાર ત્યારે જ આપી શકાય જ્યારે અમેરિકાની આર્થિક તાકાત પર હુમલો કરવામાં આવે. વિશ્વભરની સેન્ટ્રલ બેંકોમાં 60 ટકા વિદેશી મુદ્રા ભંડાર ડોલરના રૂપમાં હાજર છે.
