European Union : યુરોપિયન યુનિયનને સપ્ટેમ્બર 2020 અને એપ્રિલ 2024 વચ્ચે ભારત દ્વારા નિકાસ કરાયેલા 527 ઉત્પાદનોમાં કેન્સર જેવા ખતરનાક રોગ પેદા કરતા પદાર્થો મળ્યા છે. તાજેતરમાં, હોંગકોંગ અને સિંગાપોર દ્વારા ભારતીય ઉત્પાદનોમાં ઇથિલિન ઓક્સાઇડ મળી આવતાં તેના પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો. યુરોપિયન ફૂડ સેફ્ટી ઓથોરિટીના અધિકારીઓને છેલ્લા ચાર વર્ષમાં ભારતીય ઉત્પાદનોમાં સમાન તત્વો મળ્યા છે. ભારતીય ઉત્પાદનો જેમાં કેન્સર પેદા કરતા તત્વો મળી આવ્યા છે. તેમાં મોટે ભાગે સૂકા ફળો અને તલ (313), મસાલા (60), ડાયેટિક ફૂડ (48) અને અન્ય ખાદ્ય પદાર્થો (34)નો સમાવેશ થાય છે. યુરોપિયન ફૂડ ઓથોરિટી દ્વારા લગભગ 87 ભારતીય માલસામાનને સરહદો પર અટકાવવામાં આવ્યા હતા, જ્યારે અન્ય ઉત્પાદનોને બાદમાં બજારમાંથી દૂર કરવામાં આવ્યા હતા.
ઇથિલિન ઓક્સાઇડ એ રંગહીન ગેસ છે. તેનો ઉપયોગ જંતુનાશક તરીકે થાય છે. આ કેમિકલનો ઉપયોગ મેડિકલ સાધનોની સફાઈ માટે થાય છે. ખાદ્ય પદાર્થોમાં તેનો ઉપયોગ લિમ્ફોમા અને લ્યુકેમિયા જેવા કેન્સરનું કારણ બને છે. યુરોપિયન યુનિયનના સભ્યો દ્વારા ખાદ્ય પદાર્થોનું પરીક્ષણ કરવા માટે રચાયેલ રેપિડ એલર્ટ સિસ્ટમ ફોર ફૂડ એન્ડ ફીડ (RASFF) ના ડેટા અનુસાર, આવા પદાર્થો ભારતથી યુરોપ મોકલવામાં આવેલા 525 ખાદ્ય ઉત્પાદનો અને બે ફીડ ઉત્પાદનોમાં મળી આવ્યા હતા. તપાસ દરમિયાન ભારતીય મૂળના 332 ઉત્પાદનો મળી આવ્યા હતા.
રમૈયા એડવાન્સ ટેસ્ટિંગ લેબના સીઈઓ ઝુબિન જ્યોર્જ કહે છે કે આ ઉત્પાદનોમાં ઈથિલિન ઓક્સાઈડ સિવાય ઈથિલિન ગ્લાયકોલ જેવા તત્વો પણ મળી આવ્યા છે. સમાન ઉત્પાદનોને કારણે આફ્રિકામાં કફ સિરપ પીવાથી બાળકોના મૃત્યુ થયા છે. તેમનું કહેવું છે કે ફૂડ સેફ્ટી એન્ડ સ્ટાન્ડર્ડ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (FSSAI) અને કેન્દ્ર સરકારે આ બાબતની તપાસ કરવી જોઈએ અને આ ઉત્પાદનો માટે વૈકલ્પિક વ્યવસ્થા કરવી જોઈએ. આ સાથે ભારતના ખાદ્ય ઉદ્યોગને પણ સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક ન હોય તેવા ઉત્પાદનોના ઉત્પાદન માટે પ્રોત્સાહિત કરવા જોઈએ. સપ્ટેમ્બર 2021માં, સ્પાઈસ બોર્ડે ભારતીય મસાલા નિકાસકારોને તેમના મસાલામાં જોવા મળતા રસાયણોનું પરીક્ષણ કરવા જણાવ્યું હતું. આ પછી, 2022 અને 2023 માં ભારતમાં આવા 121 ઉત્પાદનો મળી આવ્યા હતા. જેમાં રોગો ફેલાવતા તત્વો હતા. તેથી, ભારતીય ઉત્પાદનો હજુ સુધી વિદેશી સુરક્ષા ધોરણોને પૂર્ણ કરવામાં સક્ષમ નથી.
