RBI
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા નવા વર્ષ પહેલા લોકોને મોટી રાહત આપી શકે છે. એવા સમાચાર છે કે સેન્ટ્રલ બેંક ડિસેમ્બરમાં રેપો રેટમાં ઘટાડો કરી શકે છે, જે હોમ લોન સહિત અન્ય લોનના દરમાં ઘટાડો કરશે. રોઇટર્સના સર્વેમાં અર્થશાસ્ત્રીઓએ આગાહી કરી છે કે ધીમી આર્થિક વૃદ્ધિને વેગ આપવા માટે ભારતની મધ્યસ્થ બેંક ડિસેમ્બરમાં રેપો રેટમાં ઘટાડો કરી શકે છે. અર્થશાસ્ત્રીઓનો અંદાજ છે કે રિઝર્વ બેન્ક દરમાં 25 બેસિસ પોઈન્ટનો ઘટાડો કરી શકે છે. આ ઉપરાંત ટૂંકા ગાળામાં મોંઘવારી દરમાં ઘટાડો થવાની આશા પણ તેમણે વ્યક્ત કરી છે.
સપ્ટેમ્બરમાં ફુગાવો વધીને 5.49 ટકા થયો હતો, પરંતુ આ ક્વાર્ટરમાં તે ઘટીને સરેરાશ 4.9 ટકા અને જાન્યુઆરી-માર્ચમાં 4.6 ટકા રહેવાની ધારણા છે. તેનાથી રિઝર્વ બેંકને વ્યાજ દરોમાં રાહત આપવાનો અવકાશ મળ્યો છે. છેલ્લી 10 મીટિંગોમાં, કેન્દ્રીય બેંકે 2019 ની શરૂઆતથી વ્યાજ દરો સર્વોચ્ચ સ્તરે રાખ્યા છે. રિઝર્વ બેંકના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે તાજેતરમાં જણાવ્યું હતું કે ફુગાવાના દર અને આર્થિક વૃદ્ધિ વચ્ચેનું સંતુલન ‘સારી રીતે સંતુલિત’ છે અને આગામી ક્વાર્ટરમાં ફુગાવો હળવો થવાની અપેક્ષા છે.
આ મહિને ‘તટસ્થ’ થવાના વલણમાં ફેરફાર અને હવે અર્થશાસ્ત્રીઓ દ્વારા વૃદ્ધિમાં થોડી મંદીના ડરથી દરમાં કાપની તરફેણમાં વાતાવરણ ઊભું થયું છે. 21-29 ઓક્ટોબરના રોજ રોઇટર્સ દ્વારા મતદાન કરાયેલા 57 અર્થશાસ્ત્રીઓમાંથી 30 એ જણાવ્યું હતું કે આરબીઆઈ 4-6 ડિસેમ્બરે તેની નાણાકીય નીતિની બેઠક પછી રેપો રેટમાં 25 બેસિસ પોઈન્ટનો ઘટાડો કરીને 6.25 ટકા કરશે. આ મહિને યોજાયેલી મોનેટરી પોલિસીની બેઠકમાં રિઝર્વ બેન્કે તેનું વલણ બદલીને તટસ્થ કર્યું હતું, જેણે ડિસેમ્બરની બેઠકમાં રેટ કટની શક્યતા દર્શાવી હતી.
આનો અર્થ એ થયો કે ફરી એકવાર લોન સસ્તી થવાની રાહ લંબાઇ છે, કારણ કે લોકો આ વખતે રિઝર્વ બેંક પાસેથી રેપો રેટમાં કાપની અપેક્ષા રાખતા હતા. એપ્રિલ 2023 થી રેપો રેટ 6.5 ટકા પર સ્થિર છે. મે 2022 થી ફેબ્રુઆરી 2023 સુધી રેપો રેટમાં ઘણી વખત વધારો કરવામાં આવ્યો અને તેમાં 2.5 ટકાનો વધારો થયો.
