new Gati Shakti cargo terminals : રેલ્વે દ્વારા વધુ નૂર ચળવળને સમાવવા માટે, રેલ્વે મંત્રાલય કંપનીઓ અને ટ્રાન્સપોર્ટરોને 200 નવા ગતિ શક્તિ કાર્ગો ટર્મિનલ પ્રદાન કરવાની યોજના બનાવી રહ્યું છે. એક વરિષ્ઠ સરકારી અધિકારીએ કહ્યું કે આનાથી રેલ દ્વારા કંપનીઓની સપ્લાય ચેઇનને ટેકો મળશે.
નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણે 2022-23ના સામાન્ય બજેટમાં 100 ગતિ શક્તિ કાર્ગો ટર્મિનલ બનાવવાની કેન્દ્રની યોજનાની જાહેરાત કરી હતી. આ લક્ષ્યાંક ત્રણ વર્ષમાં પૂરો કરવાનો હતો. “પ્રથમ 100-સ્પીડ કાર્ગો ટર્મિનલને જબરજસ્ત પ્રતિસાદ મળ્યો છે, જે દર્શાવે છે કે ખાનગી ક્ષેત્રના ફ્રેઈટ ફોરવર્ડર્સ રેલ ફ્રેઈટ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરમાં રોકાણ કરવા તૈયાર છે,” અધિકારીએ જણાવ્યું હતું. પ્રથમ 100 ગતિ શક્તિ ટર્મિનલ માટે બિડ કર્યા પછી, અમે 200 નવા ટર્મિનલ બનાવીશું.
રેલ્વે પાસેથી પ્રાપ્ત માહિતી અનુસાર, અત્યાર સુધીમાં 77 ગતિ શક્તિ કાર્ગો ટર્મિનલ કાર્યરત કરવામાં આવ્યા છે, જેમાં ઓપરેટરોએ રૂ. 5,400 કરોડ એટલે કે સરેરાશ રૂ. 69 કરોડ પ્રતિ ટર્મિનલનું રોકાણ કર્યું છે. સરકારને આશા છે કે 100 ટર્મિનલ નિર્ધારિત સમયમાં પૂર્ણ થઈ જશે. ડિસેમ્બર 2022માં રેલવેને સરકારી કંપનીઓ અને ખાનગી ક્ષેત્ર તરફથી 129 અરજીઓ મળી હતી. આ ટર્મિનલ્સ અદાણી ગ્રુપ, JSW ગ્રુપ, નયારા એનર્જી, કન્ટેનર કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા અને ઈન્ડિયન ઓઈલ વગેરે દ્વારા ચલાવવામાં આવે છે. કેન્દ્ર સરકાર ગતિ શક્તિ કાર્ગો ટર્મિનલની સંખ્યામાં વધારો કરીને વિવિધ પ્રકારના માલસામાનનું પરિવહન કરવાનું વિચારી રહી છે કારણ કે રેલવે આ બાબતમાં પાછળ છે. ગયા વર્ષે, રેલવે કાર્ગોમાં કોમોડિટીની દ્રષ્ટિએ નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો હતો.
વર્તમાન અંદાજ મુજબ 200 ટર્મિનલ પર લગભગ 12,000 થી 14,000 કરોડ રૂપિયાનું રોકાણ થઈ શકે છે. રેલ્વેની જમીન સિવાયની જમીન પર બાંધવામાં આવેલા ગતિ શક્તિ કાર્ગો ટર્મિનલ માટે, ઓપરેટરો વિવિધ વિભાગો પાસેથી મંજૂરી મેળવ્યા બાદ પોતે ટર્મિનલ બનાવે છે. રેલવે દ્વારા સંપૂર્ણ રીતે રેલવેની જમીન પર અથવા આંશિક રીતે રેલવેની જમીન પર ટર્મિનલ બનાવવા માટેની જમીન રેલવે દ્વારા પસંદ કરવામાં આવે છે. ટર્મિનલ બનાવવા માટે ઓપરેટરની પસંદગી ટર્મિનલ એક્સેસ ફીના આધારે ઓપન બિડિંગ દ્વારા કરવામાં આવે છે.
