Trump’s policy: ટ્રમ્પ-પુતિન મુલાકાત પછી પ્રશ્ન: અમેરિકાનો રશિયા સાથેનો વેપાર કેમ વધ્યો?
શુક્રવારે અલાસ્કામાં અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન વચ્ચે થયેલી મુલાકાતે ઘણા પ્રશ્નો ઉભા કર્યા છે. જોકે આ મુલાકાત યુક્રેન યુદ્ધમાં યુદ્ધવિરામ કે કોઈ મોટા વેપાર કરાર સાથે સમાપ્ત થઈ ન હતી, પરંતુ તે પછી આપવામાં આવેલા નિવેદનોએ વૈશ્વિક સ્તરે એક નવી ચર્ચા જગાવી છે.
પુતિને આ બેઠક પછી મીડિયા સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે ટ્રમ્પ સત્તામાં આવ્યા પછી, રશિયા અને અમેરિકા વચ્ચે દ્વિપક્ષીય વેપારમાં 20% નો વધારો થયો છે. તેમણે આ વધારાને “પ્રતીકાત્મક” ગણાવ્યો, પરંતુ એમ પણ કહ્યું કે આવનારા સમયમાં બંને દેશો વચ્ચે રોકાણ, ડિજિટલ ટેકનોલોજી, અવકાશ સંશોધન અને વ્યાપાર સહયોગની અપાર શક્યતાઓ છે.
ટ્રમ્પની “દ્વિ નીતિ” પર પ્રશ્નો ઉભા થયા
અહીં સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ છે કે જ્યારે ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર રશિયા પાસેથી તેલ અને ગેસ ખરીદવા બદલ અન્ય દેશો, ખાસ કરીને ભારત, યુરોપ અને એશિયા-પેસિફિક દેશો પર ગૌણ ટેરિફ લાદવાની ધમકી આપી રહ્યું છે, તો પછી અમેરિકા પોતે રશિયા સાથે વેપાર કેમ ચાલુ રાખી રહ્યું છે?
ટ્રમ્પ સતત દબાણ કરી રહ્યા છે કે રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદનારાઓને વધારાના નાણાકીય દંડ આપવામાં આવે. ભારતે તાજેતરમાં આ કારણે 25% વધારાના ટેરિફનો સામનો કરવો પડ્યો છે. પરંતુ બીજી બાજુ, અમેરિકાનો રશિયા સાથેનો પોતાનો વેપાર વધી રહ્યો છે. આ બેવડી નીતિ માત્ર અમેરિકન સાથીઓને મૂંઝવણમાં મૂકી રહી નથી પણ એ પણ દર્શાવે છે કે અમેરિકા હજુ પણ આર્થિક રીતે રશિયા પર નિર્ભર છે.
અમેરિકા રશિયા સાથેનો વેપાર કેમ બંધ કરી શકતું નથી?
ખરેખર, અમેરિકા પાસે રશિયા સાથેનો વેપાર બંધ કરવા માટે ખૂબ જ મર્યાદિત વિકલ્પો છે. અમેરિકન અર્થતંત્રની જરૂરિયાતો કેટલાક ઉત્પાદનો પર આધારિત છે જે ફક્ત રશિયા પાસેથી જ મેળવી શકાય છે. જો વોશિંગ્ટન તેમની આયાત બંધ કરે છે, તો અમેરિકન ઉદ્યોગો પર સીધી અસર પડશે.
ખાતરો
કૃષિ ક્ષેત્રને મજબૂત રાખવા માટે અમેરિકા રશિયા પાસેથી મોટા પાયે ખાતરોની આયાત કરે છે. યુએસ સેન્સસ બ્યુરો અનુસાર, 2025 ના પહેલા ભાગમાં જ અમેરિકાએ રશિયા પાસેથી લગભગ $927 મિલિયનના ખાતરો ખરીદ્યા હતા. આમાં યુરિયા, યુરિયા એમોનિયમ નાઈટ્રેટ (UAN) અને પોટેશિયમ ક્લોરાઇડ મુખ્ય છે. આ વિના, અમેરિકન ખેડૂતોના ખર્ચ અને ઉત્પાદન બંનેને અસર થઈ શકે છે.
પેલેડિયમ
આ ધાતુ અમેરિકન ઓટોમોબાઈલ અને ઇલેક્ટ્રોનિક્સ ઉદ્યોગ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. પેલેડિયમનો ઉપયોગ કાર, ઔદ્યોગિક સાધનો અને ઇલેક્ટ્રોનિક ઉત્પાદનોના ઉત્પ્રેરક કન્વર્ટરમાં થાય છે. 2025 સુધીમાં, અમેરિકાએ રશિયા પાસેથી $594 મિલિયનનું પેલેડિયમ આયાત કર્યું છે.
યુરેનિયમ અને પ્લુટોનિયમ
અમેરિકાની ઉર્જા જરૂરિયાતોમાં રશિયાની ભૂમિકા પણ અહીં દેખાય છે. જૂન 2025 સુધીના ડેટા દર્શાવે છે કે અમેરિકાએ રશિયા પાસેથી $755 મિલિયનનું યુરેનિયમ અને પ્લુટોનિયમ આયાત કર્યું છે. આ પરમાણુ પાવર પ્લાન્ટના સંચાલન માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
વૈશ્વિક રાજકારણ પર અસર
નિષ્ણાતો માને છે કે અમેરિકાની આ વ્યૂહરચના “બળ સંતુલન” છે. એક તરફ, ટ્રમ્પ રશિયા સામે કડક વલણ બતાવીને તેના સાથીઓ અને સ્થાનિક મતદારોને સંદેશ આપવા માંગે છે, જ્યારે બીજી તરફ, વ્યવહારિક આર્થિક જરૂરિયાતોને કારણે, તે રશિયા સાથેના વેપારને સંપૂર્ણપણે સમાપ્ત કરી શકતા નથી.
આ જ કારણ છે કે રશિયા પાસેથી જ નોંધપાત્ર તેલ આયાત કરવાનું ચાલુ રાખીને, ભારત અને અન્ય દેશોને રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવા બદલ સજા કરવી એ યુએસ નીતિ માટે વિરોધાભાસી છે.
