Income tax
2024 માં આવકવેરાના નિયમોમાં મોટા ફેરફારો છે, જે 2025 માં તમારી ITR ફાઇલ કરવાની રીતને અસર કરશે. શું તમે પણ મૂંઝવણમાં છો કે આ ફેરફારો તમને કેવી રીતે અસર કરે છે?
આ વર્ષે એપ્રિલ-જૂન 2024માં યોજાનારી સામાન્ય ચૂંટણીને કારણે સરકારે જુલાઈમાં કેન્દ્રીય બજેટ 2024 રજૂ કર્યું હતું. આ કારણોસર, 2024 માં આવકવેરાના નિયમોમાં ફેરફારો વર્ષના મધ્યમાં થયા હતા. ઘણા કરદાતાઓ જુલાઈ 2024માં જાહેર કરાયેલા આવકવેરા કાયદામાં થયેલા ફેરફારોને ભૂલી ગયા હશે. આ ફેરફારો જુલાઈ 2025 માં આવકવેરા રિટર્ન (ITR) ફાઇલ કરતી વખતે કર કપાત અને મુક્તિને પણ અસર કરશે.
આ ફેરફારોમાં ટેક્સ સ્લેબથી લઈને કેપિટલ ગેઈન અને TDS સુધીના નવા નિયમોનો સમાવેશ થાય છે. આ તમને 2025 માં તમારી આવકવેરા રિટર્નની યોજના, બચત અને ફાઇલ કરવાની રીતને અસર કરશે.
2025 માં વેતન પર ટેક્સ નિયમોમાં ફેરફાર શું અસર કરશે?
આ વર્ષે ટેક્સ નિયમોમાં કરવામાં આવેલા ફેરફારોની તમારા પગાર પર શું અસર પડશે તે ઘણી બાબતો પર નિર્ભર છે. જેમ કે તમારી પાસે પગાર સિવાય બીજી કોઈ આવક છે કે નહીં. ટેક્સ બચાવવા માટે તમે શું રોકાણ કરો છો? કઈ ટેક્સ સિસ્ટમ પસંદ કરવી, જૂની કે નવી?
આ ખાસ વાર્તામાં, અમે તમને સૌથી મહત્વપૂર્ણ ફેરફારો અને તમારા ખિસ્સા પર તેની અસર વિશે જણાવી રહ્યા છીએ.
નવી ટેક્સ સિસ્ટમઃ 3 લાખ સુધીની કમાણી પર હવે ટેક્સ નહીં!
સરકારે નવી ટેક્સ સિસ્ટમમાં મોટા ફેરફારો કર્યા છે. હવે તમે પહેલા કરતા વધુ ટેક્સ બચાવી શકો છો. નવી સિસ્ટમમાં આવકવેરાના સ્લેબમાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યો છે. અગાઉ, નવી ટેક્સ સિસ્ટમમાં, 2.5 લાખ રૂપિયા સુધીની કમાણી પર કોઈ ટેક્સ ન હતો. પરંતુ હવે આ મર્યાદા વધારીને 3 લાખ રૂપિયા કરી દેવામાં આવી છે. એટલે કે, જો તમે એક વર્ષમાં 3 લાખ રૂપિયા અથવા તેનાથી ઓછી કમાણી કરો છો, તો તમારે કોઈ આવકવેરો ચૂકવવો પડશે નહીં.
રૂ. 300,001 અને રૂ. 700,000 વચ્ચેની આવક પર 5% ટેક્સ લાગશે. 700,001 અને 10,00,000 રૂપિયાની વચ્ચેની આવક પર 10% ટેક્સ લાગશે, જ્યારે 10,00,001 રૂપિયા અને 12,00,000 રૂપિયાની વચ્ચેની આવક પર 15% ટેક્સ લાગશે. 12,00,001 થી 15,00,000 રૂપિયાની આવક પર 20% ટેક્સ લાગશે, જ્યારે 15,00,000 રૂપિયાથી વધુની આવક પર 30% ટેક્સ લાગશે.
નવી ટેક્સ સિસ્ટમમાં, તમારી કમાણી પર ટેક્સ ઘટાડવામાં આવ્યો છે. જો તમે નવી સિસ્ટમ પસંદ કરો છો, તો તમે દર વર્ષે 17,500 રૂપિયા સુધીની બચત કરી શકો છો.
નવી ટેક્સ સિસ્ટમમાં સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શન લિમિટમાં વધારો થયો છે
પ્રમાણભૂત કપાત એ તમારી કરપાત્ર આવક ઘટાડવાનો એક માર્ગ છે. આવકવેરાના સ્લેબમાં ફેરફારની સાથે સરકારે નવી ટેક્સ સિસ્ટમ હેઠળ સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શનની મર્યાદામાં પણ વધારો કર્યો છે. જો કોઈ વ્યક્તિ નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માટે નવી કર વ્યવસ્થા પસંદ કરે છે, તો તે 75,000 રૂપિયાના પ્રમાણભૂત કપાતનો દાવો કરી શકે છે, જે અગાઉ 50,000 રૂપિયા હતો. નવી ટેક્સ સિસ્ટમ હેઠળ ફેમિલી પેન્શનરો માટે સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શન લિમિટ પણ 15,000 રૂપિયાથી વધારીને 25,000 રૂપિયા કરવામાં આવી છે.
જો કોઈ વ્યક્તિ નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માટે જૂની ટેક્સ સિસ્ટમ પસંદ કરે છે, તો સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શન લિમિટમાં કોઈ ફેરફાર થતો નથી. જૂની ટેક્સ સિસ્ટમ હેઠળ, વ્યક્તિ રૂ. 50,000 અને રૂ. 15,000ના સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શનનો દાવો કરી શકે છે.
નવી ટેક્સ સિસ્ટમમાં NPS પર વધુ કપાત
જો તમે નેશનલ પેન્શન સિસ્ટમ (NPS) માં કામ કરો છો અને રોકાણ કરો છો, તો તમારા માટે એક સારા સમાચાર છે. નવી કર પ્રણાલીમાં, NPSમાં કંપની દ્વારા કરવામાં આવેલા યોગદાન પર વધુ કપાતનો દાવો કરી શકાય છે.
અગાઉ, તમે તમારા મૂળભૂત પગારના 10% સુધી કપાતનો દાવો કરી શકો છો. પરંતુ હવે આ મર્યાદા વધારીને 14% કરવામાં આવી છે. આ કપાત કલમ 80CCD (2) હેઠળ તમારી કુલ આવકમાંથી દાવો કરવામાં આવે છે. આ કરપાત્ર આવક ઘટાડે છે અને ઓછો કર ચૂકવવો પડે છે. એટલે કે, જો તમારો મૂળ પગાર 1 લાખ રૂપિયા છે, તો તમે 14,000 રૂપિયા સુધીની કપાતનો દાવો કરી શકો છો.
જે લોકો આ સિસ્ટમ પસંદ કરશે તે લોકોને નવી ટેક્સ સિસ્ટમમાં વધુ કપાત મળવાથી ફાયદો થશે. આ સાથે તેઓ પહેલા કરતા વધુ ટેક્સ બચાવી શકશે. પરંતુ એ ધ્યાનમાં રાખવું જરૂરી છે કે જો એક નાણાકીય વર્ષમાં કર્મચારી ભવિષ્ય નિધિ (EPF), NPS અને સુપરએન્યુએશન ફંડમાં કંપનીનું કુલ યોગદાન રૂ. 7.5 લાખથી વધુ હોય, તો તમારે કંપનીના યોગદાન પર ટેક્સ ચૂકવવો પડશે. આ સિવાય વધારાના યોગદાનમાંથી મળતું વ્યાજ અને વળતર પણ કરપાત્ર હશે.
આખરે સરકારે જૂની ટેક્સ સિસ્ટમમાં ફેરફાર કેમ ન કર્યો?
તેમણે કહ્યું કે વાસ્તવમાં સરકાર જૂની ટેક્સ સિસ્ટમને ધીરે ધીરે નાબૂદ કરવા માંગે છે. કારણ કે પહેલા લોકો મ્યુચ્યુઅલ ફંડ, પીએફ વગેરે વિશે એટલા અપડેટ ન હતા. તેથી રોકાણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે તેના પર ટેક્સ મુક્તિની જોગવાઈ કરવામાં આવી હતી. પરંતુ, હવે મોટાભાગના લોકો આ અંગે જાગૃત થઈ ગયા છે અને સારા ખાતા પણ ખોલવામાં આવ્યા છે. તેથી, હવે સરકાર નવી ટેક્સ સિસ્ટમ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહી છે, જેમાં રોકાણ પર કોઈ છૂટ આપવામાં આવી રહી નથી.
સામાન્ય લોકો માટે કઈ ટેક્સ સિસ્ટમ સારી છે?
આ અંગે સીએ મનન તાહિમનું કહેવું છે કે જો કોઈની સેલેરી વાર્ષિક 10 લાખ રૂપિયાથી ઓછી છે તો તેના માટે જૂની ટેક્સ સિસ્ટમ ફાયદાકારક છે. જૂની સિસ્ટમમાં ટેક્સમાં ઘણી છૂટ મળી હતી. 5 લાખ સુધીની આવક પર ટેક્સમાં રાહત મળે છે. આ સિવાય મ્યુચ્યુઅલ ફંડ અને પીએફમાં રોકાણ પર પણ સારું ડિસ્કાઉન્ટ મળે છે. જો લોકો વાર્ષિક રૂ. 10 લાખ કે તેથી વધુ કમાણી કરતા હોય તો જ નવી ટેક્સ સિસ્ટમ વધુ સારી છે.
TDS દરોમાં ફેરફાર: કેટલાક માટે રાહત, અન્ય માટે જૂના નિયમો
સરકારે વિવિધ પ્રકારની આવક પર લાગુ થતા TDS (ટેક્સ ડિડક્ટેડ એટ સોર્સ) દરોને સરળ બનાવવા માટે કેટલાક ફેરફારો કર્યા છે. જો કે, આ ફેરફાર ચોક્કસ પ્રકારની આવક પર જ લાગુ થશે. સરકારે હજુ સુધી સ્પષ્ટ નથી કર્યું કે કઈ આવકના TDS દરોમાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યો છે.
- વીમા કમિશન: પહેલા તે 5% હતું, હવે તે 2% થશે.
- ભાડું: પહેલા 5% હતું, હવે 2% થશે
- ઈ-કોમર્સ દ્વારા ચુકવણી: પહેલા તે 1% હતી, હવે તે 0.1% થશે
TDS નો અર્થ એ છે કે આવકની સંપૂર્ણ રકમ પ્રાપ્ત થાય તે પહેલાં જ કંપની પાસેથી અમુક ટેક્સ કાપવામાં આવે છે. આ ટેક્સ સરકારમાં જમા થાય છે. બાદમાં, જ્યારે તમે તમારું આવકવેરા રિટર્ન ફાઇલ કરો છો, ત્યારે તમે તમારા કુલ કરમાંથી આ કાપેલા કરને સમાયોજિત કરી શકો છો.
પગારમાંથી કપાતા TDS હવે ઘટશે!
હવે તમે તમારા પગારમાંથી કાપવામાં આવેલ ટેક્સ ઘટાડી શકો છો. જો તમારી પાસે પગાર સિવાયની કોઈ આવક હોય, જેમ કે બેંક ડિપોઝિટ પર વ્યાજ અથવા ભાડાની આવક, તો તેના પર પણ TDS કાપવામાં આવે છે. તેવી જ રીતે, જો તમે કાર અથવા મિલકત જેવી અમુક વસ્તુઓ ખરીદો છો, તો તેના પર પણ TCS (ટેક્સ કલેક્ટેડ એટ સોર્સ) કાપવામાં આવે છે.
હવે સરકારે આ નિયમ બનાવ્યો છે કે તમે તમારા પગારમાંથી કાપેલા TDSમાંથી આ અન્ય આવક અને ખર્ચ પર કાપવામાં આવેલા ટેક્સ (TDS અને TCS)ને એડજસ્ટ કરી શકો છો. આ સાથે, તમારા પગારમાંથી ઓછો ટેક્સ કાપવામાં આવશે અને તમારા હાથમાં વધુ પૈસા આવશે.
TCS ક્રેડિટ: હવે વાલીઓને મળશે રાહત!
TCSના નિયમોમાં એવો ફેરફાર કરવામાં આવ્યો છે કે જો તમે વિદેશમાં તમારા બાળકોના અભ્યાસ માટે ટ્યુશન ફી ચૂકવો છો, તો હવે તમને ટેક્સમાં થોડી રાહત મળશે. જ્યારે તમે અમુક પ્રકારના ખર્ચ કરો છો, જેમ કે વિદેશમાં અભ્યાસ માટે ફી ચૂકવવી અથવા રૂ. 50 લાખથી વધુની કાર ખરીદવા, તો તેના પર TCS કાપવામાં આવે છે.
અગાઉ, માત્ર તે જ વ્યક્તિ TCSની ક્રેડિટ લઈ શકતી હતી જેની પાસેથી આ ટેક્સ કાપવામાં આવ્યો હતો. પરંતુ હવે સરકારે આ નિયમમાં ફેરફાર કર્યો છે. હવે કોઈપણ અન્ય વ્યક્તિ પણ TCSની ક્રેડિટ લઈ શકશે. આ નવો નિયમ 1 જાન્યુઆરી 2025થી લાગુ થશે.
જૂની ITR ખોલવાની સમયમર્યાદામાં ફેરફાર
સરકારે અમુક ખાસ કેસોમાં જૂના આવકવેરા રિટર્ન ખોલવાની સમય મર્યાદામાં ઘટાડો કર્યો છે. નવા નિયમ અનુસાર, જો તમે તમારી આવક છુપાવી છે અને તે 50 લાખ રૂપિયાથી વધુ છે, તો આવકવેરા વિભાગ તમારા જૂના ITRની તપાસ કરી શકે છે. પહેલા આ તપાસ 10 વર્ષ માટે થઈ શકતી હતી, પરંતુ હવે આ સમય મર્યાદા ઘટાડીને 5 વર્ષ કરી દેવામાં આવી છે.
જો તમે તમારું ITR યોગ્ય રીતે ભર્યું છે અને બધી આવક દર્શાવી છે, તો ચિંતા કરવાની જરૂર નથી. પરંતુ જો કેટલીક આવક છુપાવવામાં આવે છે, તો આવકવેરા વિભાગ તમારા જૂના ITRની તપાસ કરી શકે છે અને તમને દંડ અથવા સજા થઈ શકે છે.
કેપિટલ ગેઈન ટેક્સના નવા નિયમોઃ જાણો શું બદલાયું છે?
સરકારે નાણાકીય વર્ષ 2024-25થી કેપિટલ ગેઈન ટેક્સના નિયમોમાં પણ ફેરફાર કર્યો છે. જો કોઈ વ્યક્તિ એક વર્ષ પહેલા શેર અથવા મ્યુચ્યુઅલ ફંડ વેચે છે અને તેના પર નફો કરે છે, તો તેને શોર્ટ-ટર્મ કેપિટલ ગેન્સ (STCG) કહેવામાં આવે છે. પહેલા તેના પર 15% ટેક્સ હતો, પરંતુ હવે તે વધીને 20% થઈ ગયો છે.
જો કોઈ ઘર, સોનું કે અન્ય કોઈ વસ્તુ એક વર્ષ પહેલા વેચવામાં આવે અને તેના પર નફો થાય તો તેના પર ટેક્સ કુલ આવકના હિસાબે નક્કી કરવામાં આવશે. એટલે કે તમે જે આવકવેરા સ્લેબમાં આવો છો તે મુજબ તમારે ટેક્સ ચૂકવવો પડશે.
કેપિટલ ગેઈન ટેક્સના નિયમોમાં વધુ એક મોટો ફેરફાર કરવામાં આવ્યો છે. હવે લોંગ-ટર્મ કેપિટલ ગેઈન્સ (LTCG) પર તમામ પ્રકારની વસ્તુઓ પર સમાન દરે ટેક્સ લાગશે. આ ઉપરાંત, શેર અને મ્યુચ્યુઅલ ફંડ પર કર મુક્તિ મર્યાદામાં પણ વધારો કરવામાં આવ્યો છે. અગાઉ વિવિધ વસ્તુઓ માટે અલગ-અલગ ટેક્સ દર હતા. પરંતુ હવે દરેક વસ્તુ પર 12.5 ટકાના દરે ટેક્સ લાગશે.
જો તમે શેર અથવા મ્યુચ્યુઅલ ફંડ વેચીને નફો મેળવો છો, તો પહેલા 1 લાખ રૂપિયા સુધીના નફા પર કોઈ ટેક્સ લાગતો ન હતો. પરંતુ હવે આ મર્યાદા વધારીને 1.25 લાખ રૂપિયા કરવામાં આવી છે. એટલે કે તમે ટેક્સ ચૂકવ્યા વિના દર વર્ષે 1.25 લાખ રૂપિયા સુધીનો નફો કમાઈ શકો છો.
ઘર વેચવા પર ટેક્સ: કેટલાક લોકો માટે વિશેષ મુક્તિ!
જો કોઈએ 23 જુલાઈ, 2024 પહેલા ઘર ખરીદ્યું હોય અને હવે તેને વેચીને નફો કમાય છે, તો ખાસ છૂટ છે. ટેક્સ બેમાંથી એક રીતે ચૂકવી શકાય છે. તમે 20% ના દરે ટેક્સ ચૂકવી શકો છો, પરંતુ તમને ઇન્ડેક્સેશનનો લાભ મળશે. બીજો વિકલ્પ એ છે કે તમે 12.5% ના દરે ટેક્સ ચૂકવી શકો છો, પરંતુ તમને ઇન્ડેક્સેશનનો લાભ મળશે નહીં.
ઇન્ડેક્સેશનનો અર્થ એ છે કે તમે ફુગાવાના દર અનુસાર તમારી ખરીદીની કિંમત વધારી શકો છો, જે નફો ઘટાડે છે અને ઓછો ટેક્સ ચૂકવવો પડે છે. જો 22 જુલાઈ, 2024 પછી ઘર ખરીદવામાં આવે છે, તો તેને વેચવા પર 12.5% ના દરે ટેક્સ ચૂકવવો પડશે અને ઇન્ડેક્સેશનનો લાભ મળશે નહીં.
આ મુક્તિ ફક્ત તે લોકો માટે છે જેઓ ભારતમાં રહે છે અને હિન્દુ અવિભાજિત પરિવારો (HUF) છે. જો તમે ભારતમાં રહેતા નથી અથવા અન્ય કોઈ કેટેગરીમાં આવતા નથી, તો તમારે ઇન્ડેક્સેશન વિના 12.5% ના દરે ટેક્સ ચૂકવવો પડશે.
ઈન્કમ ટેક્સ રિટર્ન અને પાન કાર્ડ માટે હવે આધાર ફરજિયાત!
જો તમે આવકવેરા રિટર્ન ફાઈલ કરવા માંગો છો અથવા પાન કાર્ડ માટે અરજી કરવા માંગો છો, તો તમારી પાસે આધાર કાર્ડ હોવું જરૂરી છે. અગાઉ, જો તમારી પાસે આધાર કાર્ડ ન હતું, તો તમે આધાર નોંધણી નંબરનો ઉપયોગ કરી શકો છો. પરંતુ હવે આવું નહીં થાય.
1 ઓક્ટોબર, 2024 થી ITR અથવા PAN કાર્ડ માટે અરજી કરતી વખતે આધાર નોંધણી નંબરનો ઉપયોગ કરી શકાતો નથી. આધાર કાર્ડ હોવું જરૂરી છે. આ ફેરફાર એટલા માટે કરવામાં આવ્યો છે કે જેથી કરીને તમામ કરદાતાઓને યોગ્ય રીતે ઓળખી શકાય અને તેમાં કોઈ ગેરરીતિ ન થાય.
