લોકસભાની ચૂંટણી પહેલા ખેડૂતોએ ફરી એકવાર તેમની અનેક માંગણીઓ સાથે ‘દિલ્હી ચલો’ના નારા સાથે આંદોલન શરૂ કર્યું છે. પંજાબ અને હરિયાણાના ખેડૂતો 13 ફેબ્રુઆરીએ દિલ્હી પહોંચવા માટે કૂચ કરી રહ્યા છે. આ કારણે દિલ્હીની સુરક્ષા વધારી દેવામાં આવી છે. હરિયાણા અને પંજાબની સરહદો સીલ કરવાની સાથે સાથે અનેક જિલ્લાઓમાં ઈન્ટરનેટ પણ બંધ કરી દેવામાં આવ્યું છે. ખેડૂતોના વિરોધની અસર દિલ્હી, પંજાબ-હરિયાણાથી લઈને યુપી સુધી જોવા મળી રહી છે. જો કે, આ અગાઉના ખેડૂત ચળવળો કરતા મોટાભાગે અલગ છે.
કાયદાનો વિરોધ
અગાઉનું આંદોલન કાયદા વિરુદ્ધ હતું. ખેડૂતોએ ત્રણ કૃષિ સુધારા કાયદાને લઈને આંદોલન શરૂ કર્યું હતું, જે ધીરે ધીરે હિંસક બન્યું હતું. જેમાં પંજાબ અને હરિયાણાની સરકારોને કરોડો રૂપિયાનું નુકસાન થયું હતું. જો કે, ખેડૂતોએ સરકાર સામે ઝુક્યું અને કેન્દ્રએ કાયદો પાછો ખેંચી લીધો. આ વખતે ખેડૂતો મુખ્યત્વે લોન માફી, એમએસપીની ગેરંટી અને વીજળીના બિલ માટે આંદોલન કરી રહ્યા છે.
ખેડૂત સંગઠનોનો ટેકો
વર્તમાન આંદોલનમાં 200થી વધુ ખેડૂત સંગઠનો સાથે હોવાનો દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે. જો કે તેની અસર હજુ સમગ્ર દેશમાં જોવા મળી નથી. અખિલ ભારતીય કિસાન સભાએ અત્યાર સુધી તેનાથી અંતર રાખ્યું છે. આ કારણોસર આ આંદોલનની અસર હાલમાં હરિયાણા-પંજાબ-દિલ્હીની સરહદોની સાથે ઉત્તર પ્રદેશમાં પણ જોવા મળી રહી છે. શક્ય છે કે આંદોલન જેમ જેમ આગળ વધશે તેમ તેમ વધુ લોકો તેમાં જોડાશે અને તેની અસર વ્યાપક થશે.
કાયદો બનાવવાની માંગ
જો આપણે અગાઉના ખેડૂતોના આંદોલનને જોઈએ તો તે મુખ્યત્વે ખેડૂતોના કાયદાની વિરુદ્ધ હતું એટલે કે ત્રણ કૃષિ સુધારણા કાયદાઓ. પરંતુ, આ વખતે આંદોલન ન્યૂનતમ ટેકાના ભાવ (MSP)ની ગેરંટી એટલે કે તેના પર કાયદો બનાવવાની માંગ સાથે અનેક માંગણીઓ પર છે.
ચૂંટણીમાં શું થશે અસર?
આગામી કેટલાક મહિનામાં દેશમાં લોકસભાની ચૂંટણી યોજાવા જઈ રહી છે. આવી સ્થિતિમાં કેન્દ્ર સરકાર પર દબાણ લાવવા માટે ખેડૂતો આંદોલન કરી રહ્યા હોવાનું માનવામાં આવે છે. તેમને આશા છે કે ચૂંટણી પહેલા સરકાર ઝુકશે અને તેમની માંગણીઓ સ્વીકારવામાં આવશે. પરંતુ, જો સરકાર માંગ સ્વીકારવામાં અને સમાધાન સુધી પહોંચવામાં વિલંબ કરશે તો આંદોલન લાંબો સમય ચાલે તેવી સંભાવના છે. જો આમ થશે તો ધીમે ધીમે આંદોલન દેશવ્યાપી બનશે અને ભાજપને ચૂંટણીમાં મોટું નુકસાન થશે. કારણ કે, આચારસંહિતા બાદ સરકાર પાસે ખાસ કંઈ કરવાનું રહેશે નહીં.
