India Sovereign Fund
Sovereign Wealth Fund India: અહેવાલો અનુસાર, સરકારે એક સાર્વભૌમ ભંડોળ બનાવવા માટે પ્રારંભિક ચર્ચા કરી છે. ચાલો જાણીએ કે આ ફંડ્સ શું છે, તેઓ કેવી રીતે કામ કરે છે અને તેઓ ભારતને કેવી રીતે લાભ આપી શકે છે…
વિદેશમાં રોકાણના મામલે ભારત ગલ્ફ અર્થતંત્રો અને ચીન જેવા દેશોના માર્ગે ચાલી શકે છે. ભારત સરકાર સોવરિન વેલ્થ ફંડ બનાવવાની યોજના પર વિચાર કરી રહી છે. સમાચારમાં દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે સરકારે આ માટે વાતચીત શરૂ કરી દીધી છે.
રિઝર્વ બેંક અને સેબી સાથે ચર્ચા થઈ
CNBC TV18ના એક અહેવાલ મુજબ, ભારત સરકાર એક સાર્વભૌમ સંપત્તિ ભંડોળ બનાવવાની યોજના ધરાવે છે. આ માટે સરકારે રિઝર્વ બેન્ક, માર્કેટ રેગ્યુલેટર સેબી અને ગિફ્ટ સિટી સાથે પ્રારંભિક વાટાઘાટો કરી લીધી છે. વાતચીતનું ધ્યાન ભારત માટે સાર્વભૌમ સંપત્તિ ભંડોળ બનાવવા માટે કેટલું વ્યવહારુ હોઈ શકે તેના પર હતું.
સરકારી કંપનીઓ પાસેથી અભિપ્રાય માંગવામાં આવ્યો હતો
રિપોર્ટમાં સૂત્રોને ટાંકીને કહેવામાં આવ્યું છે કે સરકારે સોવરેન વેલ્થ ફંડને લઈને 30થી વધુ સરકારી કંપનીઓ પાસેથી અભિપ્રાય પણ માંગ્યા છે. તે તમામ સરકારી કંપનીઓને પૂછવામાં આવ્યું છે કે સોવરિન વેલ્થ ફંડ અંગે તેમનો શું અભિપ્રાય છે અને શું ભારતમાં સોવરિન વેલ્થ ફંડની વ્યૂહરચના સફળ થશે. સરકારને લાગે છે કે સોવરિન વેલ્થ ફંડ બનાવવાથી ભારત માટે વિદેશમાં અબજો ડોલરનું રોકાણ કરવાની તકો ખુલી શકે છે.
સાર્વભૌમ ભંડોળ બનાવવા પાછળ સરકારનો હેતુ
સરકાર ભારતનું પોતાનું સાર્વભૌમ સંપત્તિ ભંડોળ બનાવવાની અને તેના દ્વારા PPP મોડ (પબ્લિક પ્રાઇવેટ પાર્ટનરશિપ) પર અન્ય દેશોમાં રોકાણ કરવાની યોજના ધરાવે છે. સરકારી અધિકારીઓ માને છે કે આવા ફંડથી વિદેશમાં ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રોજેક્ટ્સમાં રોકાણ કરવાની ભારતની ક્ષમતામાં વધારો થશે. સરકાર જાણવા માંગે છે કે આ પ્રકારનું ફંડ બનાવીને મિત્ર દેશોને કેટલી મદદ મળી શકે છે.
સોવરિન વેલ્થ ફંડ શું છે?
સોવરિન વેલ્થ ફંડ વાસ્તવમાં સરકારી રોકાણ ફંડ છે. સામાન્ય રીતે, સંબંધિત સરકારના નાણાં આવા ભંડોળમાં રોકાણ કરવામાં આવે છે. ઘણા દેશોમાં આવા ભંડોળ હોય છે, જેમાં સંબંધિત દેશોની સરકારો વધારાની આવકમાંથી ભંડોળનું રોકાણ કરે છે. આ ભંડોળ અન્ય દેશોમાં પ્રોજેક્ટ્સમાં રોકાણ કરે છે. એક તરફ, આ સરકારને અન્ય દેશોમાં રોકાણની તકોનો લાભ લઈને નાણાં કમાવવાની તક આપે છે. આ ઉપરાંત, આવા ભંડોળ સંબંધિત દેશ માટે મુત્સદ્દીગીરીમાં મદદરૂપ સાધન પણ સાબિત થાય છે.
ભારતને આ રીતે ફાયદો થઈ શકે છે
સરકારની આ યોજનાને ભારતની વધતી વૈશ્વિક મહત્વકાંક્ષાઓ સાથે જોડવામાં આવી રહી છે. સોવરિન વેલ્થ ફંડ દ્વારા, ભારત વિશ્વના અન્ય દેશોમાં તેની હાજરી મજબૂત કરી શકે છે. આને દેશની ઝડપથી વધી રહેલી આર્થિક તાકાત સાથે પણ જોડી શકાય છે. આ પ્રકારનું ભંડોળ ભારત સરકારને માત્ર આર્થિક દૃષ્ટિકોણથી જ નહીં, પરંતુ રાજદ્વારી દૃષ્ટિકોણથી પણ મદદ કરી શકે છે.
આ વિશ્વના સૌથી મોટા સાર્વભૌમ ભંડોળ છે
ઇન્વેસ્ટોપીડિયા અનુસાર, વર્ષ 2024માં, વિશ્વના 100 સૌથી મોટા સોવરિન વેલ્થ ફંડ્સ પાસે લગભગ $13 ટ્રિલિયનની સંપત્તિ હશે. તેમાં ટોચ પર નોર્વેનું સરકારી પેન્શન ફંડ છે, જેની પાસે $1.6 ટ્રિલિયનની સંપત્તિ છે. ચીનના સાર્વભૌમ ભંડોળની કુલ સંપત્તિ $1.35 ટ્રિલિયન છે. અબુધાબી, સાઉદી અરેબિયા અને કુવૈત જેવા ગલ્ફ દેશોના સોવરિન ફંડ્સ પાસે પણ લગભગ $1 ટ્રિલિયનની સંપત્તિ છે.
આ કંપનીઓને તક મળી શકે છે
પ્રારંભિક ચર્ચાઓ અનુસાર, ભારત સરકારને લાગે છે કે જો $5 બિલિયનનું સોવરિન વેલ્થ ફંડ બનાવવામાં આવે તો તે વાર્ષિક $10 બિલિયનના રોકાણની તકો પૂરી પાડી શકે છે. હાલમાં, સરકાર માત્ર સરકારી કંપનીઓ માટે જ સોવરિન વેલ્થ ફંડ ખોલવાની યોજના ધરાવે છે. બાદમાં સોવરિન વેલ્થ ફંડ અન્ય સંસ્થાઓ અને લિસ્ટેડ કંપનીઓ માટે ખોલી શકાય છે.
