Foxconn
Foxconn એ iPhone એસેમ્બલી પ્લાન્ટ્સ માટેની ભરતી પ્રક્રિયાને પારદર્શક અને ન્યાયી બનાવવા માટે નવી માર્ગદર્શિકા લાગુ કરી છે. હવે જાહેરાતોમાં ઉંમર, લિંગ અને વૈવાહિક સ્થિતિનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવશે નહીં.
Appleના મુખ્ય સપ્લાયર ફોક્સકોને ભારતમાં iPhone એસેમ્બલી પ્લાન્ટ્સ માટે તેની ભરતી પ્રક્રિયામાં મોટો ફેરફાર કર્યો છે. હવે એજન્સીઓને સૂચના આપવામાં આવી છે કે નોકરીની જાહેરાતોમાં ઉંમર, લિંગ અને વૈવાહિક સ્થિતિ જેવા પરિમાણોનો ઉલ્લેખ ન કરવો.
આ ઉપરાંત જાહેરાતોમાં કંપનીના નામનો સમાવેશ કરવા પર પણ પ્રતિબંધ મુકવામાં આવ્યો છે. આ પગલું રોઇટર્સના અહેવાલ પછી લેવામાં આવ્યું હતું, જેમાં ખુલાસો થયો હતો કે પરિણીત મહિલાઓને નોકરી આપવાનો ઇનકાર કરવામાં આવી રહ્યો છે.
તમિલનાડુના શ્રીપેરમ્બદુરમાં સ્થિત ફોક્સકોન પ્લાન્ટમાં મોટી સંખ્યામાં મહિલાઓ કામ કરે છે. કંપની માટે ભરતીનું કામ તૃતીય-પક્ષ એજન્સીઓને સોંપવામાં આવે છે, જે ઉમેદવારોને શોર્ટલિસ્ટ કરે છે અને અંતે ફોક્સકોન તેમને પસંદ કરે છે.
ભરતી પ્રક્રિયામાં ભેદભાવનો પર્દાફાશ
રોઇટર્સના અહેવાલ મુજબ, જાન્યુઆરી 2023 થી મે 2024 વચ્ચે, ફોક્સકોનની ભારતીય એજન્સીઓએ આવી જાહેરાતો બહાર પાડી હતી જેમાં ફક્ત અપરિણીત મહિલાઓને જ નોકરી માટે લાયક ગણવામાં આવી હતી. આ એપલ અને ફોક્સકોનની નીતિઓ વિરુદ્ધ હતું, જે કોઈપણ પ્રકારના ભેદભાવને પ્રતિબંધિત કરે છે.
રિપોર્ટ સામે આવ્યાના થોડા દિવસો પછી, ફોક્સકોને તેની એજન્સીઓને જાહેરાતોની સામગ્રી બદલવા અને કંપની દ્વારા સેટ કરેલા નમૂનાને અનુસરવા સૂચના આપી. હવે જાહેરાતમાં ન તો કોઈ ચોક્કસ લિંગ, ઉંમર અથવા વૈવાહિક સ્થિતિનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવશે અને ન તો ફોક્સકોનના નામનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવશે.
જાહેરાતોમાં શું બદલાવ આવ્યો?
નવી જાહેરાતોમાં માત્ર નોકરી સંબંધિત લાભોની યાદી આપવામાં આવી છે, જેમ કે એર-કન્ડિશન્ડ વર્કપ્લેસ, ફ્રી ટ્રાન્સપોર્ટ, હોસ્ટેલ સુવિધાઓ અને દર મહિને રૂ. 14,974નો પગાર. ફોક્સકોનના નવા નમૂનાઓ ખાતરી કરે છે કે ત્યાં કોઈ ભેદભાવ નથી.
સરકારી તપાસ અને મીડિયાની ભૂમિકા
અહેવાલ બાદ, ભારત સરકારે ફોક્સકોનની ભરતી પ્રથાઓની તપાસ શરૂ કરી. શ્રમ અધિકારીઓએ પ્લાન્ટનું નિરીક્ષણ કર્યું અને કંપનીના અધિકારીઓની પૂછપરછ કરી. જો કે, આ તપાસના પરિણામો હજુ સુધી જાહેર કરવામાં આવ્યા નથી.
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની સરકાર ભારતમાં ફોક્સકોનની હાજરીને દેશના અર્થતંત્ર માટે મહત્વપૂર્ણ માને છે. ઓગસ્ટમાં, ફોક્સકોનના ચેરમેન યંગ લિયુએ તેમની ભારત મુલાકાત દરમિયાન પરિણીત મહિલાઓની કાર્યક્ષમતાની પ્રશંસા કરી હતી અને વડાપ્રધાન મોદીને પણ મળ્યા હતા.
વાસ્તવિક પરિવર્તન અથવા કોસ્મેટિક પ્રયાસ?
નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે મીડિયાના દબાણને કારણે અને એપલની પ્રતિષ્ઠાને બચાવવા માટે ફોક્સકોન આ પગલું ભરી રહી છે. પરફેક્ટ રિલેશન્સના સહ-સ્થાપક દિલીપ ચેરિયન કહે છે કે તે નક્કી કરવાનું બાકી છે કે આ પરિવર્તન ખરેખર મહિલાઓની તકોને અસર કરશે કે પછી તે માત્ર કાનૂની જવાબદારીઓ નિભાવવાનો એક શો છે.
ફોક્સકોનના આ પગલાંને ભારતમાં રોજગારની સ્થિતિ સુધારવા માટે સકારાત્મક સંકેત તરીકે ગણી શકાય. હવે જોવાનું એ રહે છે કે મહિલાઓ, ખાસ કરીને પરિણીત મહિલાઓ માટે રોજગારની નવી તકો ઊભી કરવામાં આ ફેરફારો કેટલા અસરકારક સાબિત થાય છે.
