Average Market Capitalization’ : કેપિટલ માર્કેટ્સ રેગ્યુલેટર સેબીએ લિસ્ટિંગ ઓબ્લિગેશન્સ એન્ડ ડિસ્ક્લોઝર રિક્વાયરમેન્ટ્સ (LODR) નિયમો હેઠળ લિસ્ટેડ કંપનીઓના માર્કેટ કેપિટલાઈઝેશન (માર્કેટ કેપ)ની ગણતરી કરવાની રીત બદલી છે. એક દિવસ (હાલમાં 31 માર્ચ)ના માર્કેટ કેપિટલાઇઝેશનનો ઉપયોગ કરવાને બદલે લિસ્ટેડ કંપનીઓ હવે છ મહિનાના સમયગાળા માટે ‘સરેરાશ માર્કેટ કેપિટલાઇઝેશન’નો ઉપયોગ કરશે.
બજારના નિષ્ણાતો માને છે કે લિસ્ટેડ એન્ટિટીનું માર્કેટ કેપિટલાઇઝેશન બજારની ગતિશીલતાના આધારે દૈનિક ધોરણે વધઘટ થાય છે. તેથી, વાજબી સમયગાળામાં સરેરાશ બજાર મૂડીકરણ આંકડા તે સૂચિબદ્ધ એન્ટિટીના બજાર કદને વધુ ચોક્કસ રીતે પ્રતિબિંબિત કરશે. સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા (સેબી)ના ભૂતપૂર્વ સંપૂર્ણ સમયના સભ્ય એસકે મોહંતીની અધ્યક્ષતામાં રચાયેલી નિષ્ણાત સમિતિની ભલામણોને ધ્યાનમાં રાખીને આ ફેરફારો કરવામાં આવ્યા છે. આ કમિટીની રચના બિઝનેસ કરવામાં સરળતાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે કરવામાં આવી હતી.
સેબીએ 17 મેના રોજ જારી કરેલા નોટિફિકેશનમાં જણાવ્યું હતું કે આ સુધારો 31 ડિસેમ્બર, 2024થી અમલમાં આવશે. અનુપાલન રેન્કિંગ 1 જુલાઈથી 31 ડિસેમ્બર સુધીના સરેરાશ માર્કેટ કેપિટલાઇઝેશન પર આધારિત હશે, જેમાં 31 ડિસેમ્બર કટ-ઓફ તારીખ છે. આ તારીખે માર્કેટ કેપિટલાઇઝેશન નક્કી કર્યા પછી સંબંધિત જોગવાઈઓ અમલમાં આવે તે પહેલાં ત્રણ મહિનાનો સંક્રમણ સમયગાળો હશે. LODR ધોરણોમાં સુધારો કરતાં સેબીએ જણાવ્યું હતું કે, “દરેક માન્ય સ્ટોક એક્સચેન્જ કેલેન્ડર વર્ષના અંતે એટલે કે 31 ડિસેમ્બરે, એવી કંપનીઓની યાદી તૈયાર કરશે કે જેમણે તેમની સરેરાશ માર્કેટ મૂડીના આધારે આવી કંપનીઓને રેન્કિંગ આપીને બજારમાં વેપાર કર્યો છે. જુલાઇ.” તેની નિર્દિષ્ટ સિક્યોરિટીઝને સૂચિબદ્ધ કરી છે.
જો કોઈ એન્ટિટીનું રેન્કિંગ સતત ત્રણ વર્ષ સુધી બદલાય છે, તો નવી જોગવાઈઓ લિસ્ટેડ એન્ટિટીને લાગુ થશે નહીં, જે માર્કેટ કેપિટલાઇઝેશનની વધઘટ અનુભવી રહેલી કંપનીઓને રાહત આપશે. આ ઉપરાંત, સેબીએ કી મેનેજરિયલ રોલ (KMP) ની ખાલી જગ્યાઓ ભરવાના સંદર્ભમાં છૂટછાટ આપી છે અને કેટલાક કિસ્સાઓમાં, સમય મર્યાદા હાલના ત્રણ મહિનાથી વધારીને છ મહિના કરવામાં આવી છે.
