Bharat
અમેરિકાના NSA જેક સુલિવને ભારતની મુલાકાત દરમિયાન પરમાણુ પ્રતિબંધ હટાવવાની વાત કરી છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે કયા દેશો પર પરમાણુ પ્રતિબંધ લાગુ છે? જાણો આ અંગે કઈ સંધિ થઈ હતી.
નવા ચૂંટાયેલા અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ થોડા દિવસોમાં શપથ લેવા જઈ રહ્યા છે. પરંતુ તેમના શપથ ગ્રહણ પહેલા, બિડેન વહીવટીતંત્રના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર (ASA) જેક સુલિવાન ગયા સોમવારે ભારતની મુલાકાતે આવ્યા હતા. આ દરમિયાન સુલિવને IIT દિલ્હીમાં કહ્યું કે અમેરિકી સરકાર ભારતીય પરમાણુ સંસ્થાઓ પર લાદવામાં આવેલા જૂના પ્રતિબંધો હટાવી લેશે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે હાલમાં કયા દેશોમાં પરમાણુ પ્રતિબંધ લાગુ છે?
ભારત પરથી પરમાણુ પ્રતિબંધ હટાવવામાં આવશે
ભારતીય પરમાણુ સંસ્થાઓ પરના જૂના પ્રતિબંધો હટાવવા અંગેના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર (ASA) જેક સુલિવાનના નિવેદનને લઈને એવું માનવામાં આવે છે કે આવનારા સમયમાં બંને દેશો વચ્ચે સહયોગની લાગણી જોવા મળશે. તમને જણાવી દઈએ કે પોખરણમાં પરમાણુ પરીક્ષણ બાદ અમેરિકાએ 200થી વધુ ભારતીય સંસ્થાઓ પર પ્રતિબંધ લગાવી દીધો હતો. જો કે બાદમાં ઘણી સંસ્થાઓમાંથી બ્લેકલિસ્ટ દૂર કરવામાં આવી હતી, પરંતુ હજુ પણ ઘણી સંસ્થાઓ બ્લેકલિસ્ટમાં છે.
આ દેશો પાસે પરમાણુ શસ્ત્રો છે
તમને જણાવી દઈએ કે દુનિયાના 9 દેશો પાસે પરમાણુ હથિયાર છે. જેમાં અમેરિકા, રશિયા, યુનાઇટેડ કિંગડમ, ફ્રાન્સ, ચીન, ભારત, પાકિસ્તાન, ઉત્તર કોરિયા અને ઇઝરાયેલ પાસે પરમાણુ હથિયારો છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે પરમાણુ હથિયારોને લઈને એવા કયા પ્રતિબંધો છે જેના કારણે અન્ય દેશો પાસે નથી. જો કે અમેરિકાએ અન્ય તમામ દેશો પર પ્રતિબંધો લગાવી દીધા છે.
પરમાણુ શસ્ત્રો સંબંધિત સંધિ
તમને જણાવી દઈએ કે દુનિયાના ઘણા શક્તિશાળી દેશો પાસે હજુ પણ પરમાણુ હથિયાર નથી. તેની પાછળનું કારણ ન્યુક્લિયર નોન-પ્રોલિફરેશન ટ્રીટી (NPT) છે. તમને જણાવી દઈએ કે આ સંધિ 1968 માં અપનાવવામાં આવી હતી અને 1970 માં લાગુ કરવામાં આવી હતી. આ સંધિનો હેતુ વિશ્વને પરમાણુ હથિયારોના ખતરાથી બચાવવાનો છે. તમને જણાવી દઈએ કે અત્યાર સુધી 190 દેશોએ આ સંધિ પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે. એટલું જ નહીં, આ સંધિ હેઠળ માત્ર અમેરિકા, રશિયા, યુનાઇટેડ કિંગડમ, ચીન અને ફ્રાંસને પરમાણુ હથિયાર રાખવાની છૂટ છે, કારણ કે આ દેશોએ સંધિ લાગુ થયા પહેલા પરમાણુ પરીક્ષણો કર્યા હતા.
ભારતને પરમાણુ શસ્ત્રો કેવી રીતે મળ્યા?
પરમાણુ અપ્રસાર સંધિ અનુસાર, માત્ર અમેરિકા, રશિયા, બ્રિટન, ચીન અને ફ્રાંસને પરમાણુ હથિયાર રાખવાની મંજૂરી છે. જો કે, હવે સવાલ એ છે કે ભારત, પાકિસ્તાન, ઉત્તર કોરિયા અને ઇઝરાયેલે તેમના પરમાણુ પરીક્ષણો કેવી રીતે કર્યા. તમને જણાવી દઈએ કે ભારત અને પાકિસ્તાને ક્યારેય આ સંધિ પર હસ્તાક્ષર કર્યા નથી. આ દેશોએ અમેરિકાના પ્રતિબંધોને બાયપાસ કર્યા હતા. ઉત્તર કોરિયા શરૂઆતમાં આ સંધિનો હિસ્સો હતો, પરંતુ પરમાણુ પરીક્ષણ કર્યા બાદ તેણે તેનાથી અલગ થઈ ગયું. તે જ સમયે, ઇઝરાયેલે ગુપ્ત રીતે તેના પરમાણુ હથિયારોનો કાર્યક્રમ પણ વિકસાવ્યો છે.
