IPO
IPO: ભારતીય શેરબજાર માટે ઓક્ટોબર મહિનો ઘણો ખરાબ રહ્યો છે. નવેમ્બરની શરૂઆતમાં પણ કંઈક આવું જ જોવા મળ્યું હતું. ગયા મહિને હ્યુન્ડાઈ મોટર કંપનીએ તેનો આઈપીઓ લોન્ચ કર્યો હતો, પરંતુ બજારમાં ચાલી રહેલા વેચાણને કારણે તેના આઈપીઓને અસર થઈ હતી અને તે અપેક્ષા મુજબ સબસ્ક્રાઈબ થઈ શક્યો ન હતો. પરિણામ એ આવ્યું કે જ્યારે કંપની લિસ્ટેડ થઈ, ત્યારે શેર તેના પ્રાઇસ બેન્ડથી 1.32 ટકાના ડિસ્કાઉન્ટ પર લિસ્ટ થયો. હવે અહીં સવાલ એ ઊભો થાય છે કે જ્યારે એક તરફ કંપની દેશનો સૌથી મોટો IPO લાવવાની તૈયારી કરી રહી છે અને બીજી તરફ માર્કેટમાં વેચાણ ચાલી રહ્યું છે ત્યારે શું તેને પણ હ્યુન્ડાઈની જેમ બલિદાન આપવું પડશે? જો કે, અહીં નોંધનીય બાબત એ છે કે NSEનો IPO બજારમાં ક્યારે લિસ્ટ થશે તે અંગે હજુ સુધી કોઈ નિશ્ચિત તારીખ જાહેર કરવામાં આવી નથી.
નેશનલ સ્ટોક એક્સચેન્જ એટલે કે NSE દેશનો સૌથી મોટો IPO લોન્ચ કરવાની યોજના બનાવી રહ્યું છે. NSEના ચીફ બિઝનેસ ઓફિસર શ્રીરામ કૃષ્ણને કહ્યું કે તેમનો IPO ભારતનો સૌથી મોટો IPO બની શકે છે, અને તેનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય પારદર્શિતા અને જવાબદારી વધારવાનો છે. હાલમાં, NSE IPO માટે સેબીની મંજૂરીની રાહ જોઈ રહ્યું છે. તમને જણાવી દઈએ કે ભારતમાં બે સ્ટોક એક્સચેન્જ છે. એકનું નામ બોમ્બે સ્ટોક એક્સચેન્જ (BSE) અને બીજાનું નામ નેશનલ સ્ટોક એક્સચેન્જ (NSE) છે. બીએસઈના શેર પહેલેથી જ બજારમાં લિસ્ટેડ છે. છેલ્લા કેટલાક મહિનામાં તેણે ઉત્તમ વળતર આપ્યું છે. હવે NSE નો લિસ્ટેડ થવાનો વારો છે.
અનલિસ્ટેડ માર્કેટમાં NSEનું મૂલ્યાંકન હાલમાં આશરે રૂ. 4.75 લાખ કરોડ છે અને એક્સચેન્જ IPO દ્વારા 10% ઇક્વિટી વેચવાની યોજના ધરાવે છે, જે IPOનું સંભવિત કદ આશરે રૂ. 47,500 કરોડ સુધી લઇ જશે. આ રકમ Hyundaiના IPO કરતા ઘણી વધારે છે. આ જ કારણ છે કે એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે આ દેશનો અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો IPO બની શકે છે.
NSEના આશરે 20,000 શેરધારકો છે અને તાજેતરમાં કંપનીએ તેના શેરધારકોને 4:1 ના રેશિયોમાં બોનસ પણ આપ્યું છે. હાલમાં NSE શેર અનલિસ્ટેડ માર્કેટમાં યુનિટ દીઠ રૂ. 2,000ના ભાવે ટ્રેડ થઈ રહ્યો છે. NSE નો IPO પ્લાન 2016 થી પેન્ડિંગ હતો, જ્યારે કંપની પર કો-લોકેશન કૌભાંડનો આરોપ હતો. આ કૌભાંડમાં કેટલાક બ્રોકરોએ NSE સિસ્ટમમાં વિશેષ પ્રવેશ મેળવીને ફાયદો ઉઠાવ્યો હતો. જો કે, સેબીએ તાજેતરમાં NSE અને તેના અધિકારીઓ સામેના કેસોનો નિકાલ કર્યો છે, જેનાથી IPO માટે માર્ગ મોકળો થયો છે. NSEના CEO આશિષ કુમાર ચૌહાણે સંકેત આપ્યો છે કે એક્સચેન્જ સેબી પાસેથી NOC મેળવ્યા પછી જ તેનું DRHP ફાઇલ કરશે.
