PM Modi : પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના (PMJDY) એ 10 વર્ષ પૂર્ણ કર્યા છે. જન ધન યોજના 28 ઓગસ્ટ 2014ના રોજ દેશભરમાં લાગુ કરવામાં આવી હતી. છેલ્લા એક દાયકામાં આ યોજના હેઠળ દેશમાં 53 કરોડથી વધુ જનધન ખાતા ખોલવામાં આવ્યા છે. તેમાંથી 29 કરોડ ખાતા મહિલાઓના છે.
ગિનિસ બુકમાં નામ નોંધાયું.
15 ઓગસ્ટ 2014ના રોજ લાલ કિલ્લા પરથી વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ મોદી સરકારની પ્રારંભિક યોજનાઓમાંની એક જન ધન યોજનાની જાહેરાત કરી હતી. આ યોજના 28 ઓગસ્ટના રોજ લાગુ કરવામાં આવી હતી. બેંકોએ દેશભરમાં 77,892 શિબિરોનું આયોજન કર્યું અને એક અઠવાડિયામાં 1.8 કરોડ ખાતા ખોલવામાં આવ્યા. આ સાથે ભારતનું નામ ગિનિસ બુક ઓફ વર્લ્ડ રેકોર્ડમાં સામેલ થઈ ગયું છે. 1 કરોડ 80 લાખ બેંક ખાતા સાથે, ભારત એક સપ્તાહમાં સૌથી વધુ સંખ્યામાં બેંક ખાતા ખોલનાર વિશ્વનો પ્રથમ દેશ બન્યો.
Pradhan Mantri Jan Dhan Yojana #PMJDY National Mission for Financial Inclusion completes 10 years of successful implementation today.
Read more in English ➡️ https://t.co/L3ERYZns3B
Read more in Hindi ➡️ https://t.co/joVQuT5rrN#10YearsOfJanDhan#FinancialInclusion pic.twitter.com/Rcf57MkH9s
— Ministry of Finance (@FinMinIndia) August 28, 2024
જન ધન યોજના કેવી રીતે મદદરૂપ બની?
જન ધન યોજનાએ મોદી સરકારનું નાણાકીય સમાવેશનું સપનું પણ પૂરું કર્યું. દેશની મોટાભાગની ગરીબ વસ્તી પાસે બચત ખાતા હતા. એટલું જ નહીં, જનધન ખાતાધારકોને રૂપે ડેબિટ કાર્ડ એટલે કે એટીએમ કાર્ડ પણ આપવામાં આવ્યું હતું. આ સિવાય જન ધન ખાતા પર 1 લાખ રૂપિયાનો અકસ્માત વીમો પણ આપવામાં આવ્યો હતો. વિવિધ સરકારી યોજનાઓનો લાભ લેવા માટે લોકોએ જન ધન ખાતાનો ઉપયોગ કર્યો. ડાયરેક્ટ બેનિફિટ ટ્રાન્સફર (DBT) થી લઈને સબસિડી, પ્રધાનમંત્રી જીવન જ્યોતિ વીમા યોજના, પ્રધાનમંત્રી સુરક્ષા વીમા યોજના, અટલ પેન્શન યોજના અને મુદ્રા યોજના સુધીના લાભો મેળવવા માટે લોકો આ બેંક ખાતાની મદદ લે છે.
15 રાજ્યોમાં 1 કરોડ જનધન ખાતા છે.
જો આંકડાઓનું માનીએ તો જન ધન યોજના હેઠળ સૌથી વધુ 9 કરોડ બેંક ખાતા ઉત્તર પ્રદેશમાં અને સૌથી ઓછા બેંક ખાતા લક્ષદ્વીપમાં 9 હજાર ખોલવામાં આવ્યા હતા. યુપી ઉપરાંત બિહાર, પશ્ચિમ બંગાળ, મધ્યપ્રદેશ, રાજસ્થાન, મહારાષ્ટ્ર, આસામ, ઓડિશા, કર્ણાટક, ઝારખંડ, ગુજરાત, છત્તીસગઢ, તમિલનાડુ, આંધ્રપ્રદેશ અને તેલંગાણામાં 1 કરોડથી વધુ જન ધન બચત ખાતા ખોલવામાં આવ્યા છે.
Today, we mark a momentous occasion— #10YearsOfJanDhan. Congratulations to all the beneficiaries and compliments to all those who worked to make this scheme a success. Jan Dhan Yojana has been paramount in boosting financial inclusion and giving dignity to crores of people,… pic.twitter.com/VgC7wMcZE8
— Narendra Modi (@narendramodi) August 28, 2024
બેંકોની સંખ્યામાં વધારો થયો.
2013 પછી દેશમાં કોમર્શિયલ બેંકોની સંખ્યા 1,05,992 થી 46 ટકા વધીને 1,54,983 થઈ ગઈ છે. જેમાં ગામડાઓમાં 35 ટકા શાખાઓ ખુલી છે. જ્યારે 28 ટકા શાખાઓ અર્ધ-શહેરી વિસ્તારોમાં, 18 ટકા શાખાઓ શહેરોમાં અને 19 ટકા શાખાઓ મેટ્રોપોલિટન વિસ્તારોમાં ખોલવામાં આવી છે. જૂન 2024માં ATMની સંખ્યા 1,66,894 હતી. જે હવે વધીને 2,16,914 થઈ ગઈ છે. આ સિવાય જન ધન યોજના લાગુ થયાના બે વર્ષ બાદ UPI અસ્તિત્વમાં આવ્યું, જેના કારણે બેંક ખાતાઓનો ઉપયોગ પણ વધુ થવા લાગ્યો. દેશમાં ડિજિટલ ટ્રાન્ઝેક્શનને વેગ મળ્યો છે. હવે સ્થિતિ એવી છે કે દુકાનદારોથી લઈને વ્યક્તિગત વ્યવહારો સુધી 350 મિલિયનથી વધુ લોકો UPIનો ઉપયોગ કરે છે.
