વિવેકાનંદ 160મી જન્મજયંતિ: સ્વામી વિવેકાનંદે ભારતના લોકો માટે બાળક નરેન્દ્રથી વિશ્વ ધર્મ-જનરલ એસેમ્બલીના મંચ સુધીની સફર પૂર્ણ કરી. સ્વામીજી કેવી રીતે પહોંચ્યા ધર્મ મહાસભા, જાણો અહીં
સ્વામી વિવેકાનંદ: સ્વામી વિવેકાનંદ, આ એ નામ છે જેમણે ખાલી હાથે ભગવા વસ્ત્રો પહેરીને વિશ્વભરમાં ભ્રમણ કરીને લોકોના જીવનનો માર્ગ મોકળો કર્યો. સ્વામી વિવેકાનંદ આજે પણ વર્લ્ડ કોંગ્રેસ ઓફ રિલિજિયન્સમાં આપેલા તેમના ભાષણ માટે જાણીતા છે. પરંતુ, શું તે સમયે સ્વામીજી માત્ર આ ધાર્મિક સભા માટે જ શિકાગો ગયા હતા કે તેની પાછળ તેમનો કોઈ અન્ય હેતુ હતો, જાણો અહીં
સ્વામી વિવેકાનંદનો જન્મ અને પરિચય
- સ્વામી વિવેકાનંદનો જન્મ વર્ષ 1863માં 12મી જાન્યુઆરીના રોજ થયો હતો. સ્વામી વિવેકાનંદનું બાળપણનું નામ નરેન્દ્ર હતું. સ્વામીજીને બાળપણથી જ રામાયણ અને મહાભારતની વાર્તાઓ યાદ હતી. તેની પાછળનું કારણ એ હતું કે તેમના ઘરમાં દરરોજ આ વાર્તાઓ સંભળાતી હતી. પુત્ર નરેન્દ્ર તેની માતા ભુવનેશ્વરી દેવીના ખોળામાં બેસીને દરરોજ આ વાર્તાઓ કહેતો હતો. સાથે જ પિતા વિશ્વનાથ વકીલ હોવાને કારણે ઘરમાં શિક્ષણનું વાતાવરણ પણ ઊંચું હતું.
નરેન્દ્ર સ્વામી વિવેકાનંદ કેવી રીતે બન્યા?
- સ્વામી વિવેકાનંદના ગુરુ રામકૃષ્ણ પરમહંસ હતા. અભ્યાસની સાથે સાથે નરેન્દ્ર રામકૃષ્ણ પરમહંસના સંપર્કમાં આવ્યા. નરેન્દ્ર રામકૃષ્ણ પરમહંસના સૌથી પ્રિય શિષ્ય હતા. સ્વામીજીએ તેમના જીવનમાં રામકૃષ્ણ પરમહંસ દ્વારા આપવામાં આવેલા ઉપદેશોને તેમના જીવનનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય બનાવ્યો હતો. આ શિક્ષણને સમગ્ર વિશ્વમાં ફેલાવીને નરેન્દ્ર સામાન્ય બાળકમાંથી સ્વામી વિવેકાનંદ બન્યા.
- નરેન્દ્રના પિતાના ઘરમાં સુખ-સુવિધાઓની સારી વ્યવસ્થા હતી. ખાણી-પીણીની દુકાનો પણ હતી. પરંતુ તેના પિતા જે કમાતા હતા તેના કરતા વધુ ખર્ચ કરતા હતા. પિતા વિશ્વનાથના અવસાન બાદ ઘરમાં ગરીબીનો પહાડ આવી ગયો. ઘરમાં રોટલી ખાવાની ભારે સમસ્યા હતી.
હેતુ માટે ઘર છોડ્યું
- સ્વામી વિવેકાનંદના ગુરુ રામકૃષ્ણ પરમહંસએ કહ્યું હતું કે તમારો જન્મ સમગ્ર વિશ્વના કલ્યાણ માટે થયો છે. તેમના ગુરુના આદેશ પર, સ્વામીજીએ ઘરમાં સમસ્યાઓ હોવા છતાં સન્યાસ લીધો. તેમના સાધુ જીવન દરમિયાન, નરેન્દ્રને નામ મળ્યું – વિવેકાનંદ.
સ્વામી વિવેકાનંદની ભારત મુલાકાત
- જુલાઈ 1890 માં, સ્વામી વિવેકાનંદે હિમાલયથી કન્યાકુમારી સુધીની તેમની યાત્રા શરૂ કરી. સ્વામીજી ભીખ માંગીને પોતાનું ગુજરાન ચલાવતા હતા. વિવેકાનંદનો ઉદ્દેશ્ય લોકોમાં હિંદુ ધર્મનો પ્રચાર કરવાનો હતો. પરંતુ તેમના પ્રવાસ દરમિયાન સ્વામીજીએ દેશની ગરીબીને ખૂબ નજીકથી જોઈ. સ્વામીજી સમજી ગયા કે જ્યારે દેશમાં ગરીબોને બે ટાઈમનું ભોજન મળતું નથી તો તેમને કોઈ ધર્મનું પાલન કરવાનું કેવી રીતે કહી શકાય. તેથી, સ્વામીજીએ નક્કી કર્યું કે તેઓ પહેલા દેશમાંથી ગરીબી નાબૂદ કરશે. દેશના રાજાઓ અને ઉચ્ચ વર્ગની મદદ ન મળતાં સ્વામીજી વિદેશમાં વળ્યા.
સ્વામીજીની અમેરિકા મુલાકાત
- 31 મે, 1893ના રોજ સ્વામી વિવેકાનંદ મુંબઈથી અમેરિકા જહાજમાં સવાર થયા. સ્વામીજી પોતાના દેશવાસીઓ માટે મદદ મેળવવાના હેતુથી વિદેશની ધરતી પર ગયા હતા. પરંતુ, ટૂંક સમયમાં સ્વામીજીને ખબર પડી કે અહીં પણ લોકોમાં ઘણા મતભેદ છે. તે જ સમયે, અમેરિકામાં ધર્મની મહાસભાનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ, કોઈપણ ધર્મના પ્રતિનિધિ તરીકે જોડાવાનો સમય વીતી ગયો હતો. આ પછી પણ સ્વામીજીને તક મળી. હાર્વર્ડ યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર જે.એચ.રાઈટ દ્વારા લખાયેલા પત્રે સ્વામીજીને વિશ્વ ધર્મની મહાસભામાં હિન્દુ ધર્મના પ્રતિનિધિ બનાવ્યા.
વિશ્વ ધર્મની મહાસભામાં સ્વામી વિવેકાનંદનું ભાષણ
- સ્વામી વિવેકાનંદે 11 સપ્ટેમ્બર, 1893ના રોજ વિશ્વ ધર્મ કોંગ્રેસમાં તેમનું ભાષણ આપ્યું હતું. વિવેકાનંદનું તે અદ્ભુત ભાષણ, જેની શરૂઆત સ્વામીજીએ “બહેનો અને ભાઈઓ!” થી કરી હતી. તે આજે પણ ઇતિહાસમાં નોંધાયેલું છે. સ્વામી વિવેકાનંદની આ લાગણીને કારણે ધર્મ મહાસભાનો આખો હોલ તાળીઓના ગડગડાટથી ગુંજી ઉઠ્યો હતો. આ ભાષણ પછી સ્વામી વિવેકાનંદને આખી દુનિયામાં ઓળખવામાં આવી.
આ ધર્મ-મહાસભામાંથી મળેલી ખ્યાતિ પછી સ્વામીજીએ વેદાંતનો પ્રચાર કર્યો. ભારત અને વિદેશમાં લોકોને વેદ અને શાસ્ત્રો સંબંધિત શિક્ષણ આપ્યું. અંધશ્રદ્ધાથી દૂર રહેવાની સાથે સ્વામી વિવેકાનંદે ધર્મમાં અંધ બનવાની પણ મનાઈ ફરમાવી હતી. જ્યારે સ્વામીજી ભારત પાછા ફર્યા ત્યારે તેમણે દેશવાસીઓને ગરીબ લોકોની મદદ કરવા અપીલ કરી હતી.
