Social Media: મૃત્યુ પછી તમારા સોશિયલ મીડિયા અને ડિજિટલ ડેટાનું શું થાય?

Social Media: મર્યા બાદ તમારા ઓનલાઇન એકાઉન્ટ્સનું શું નસીબ બને?

Social Media: આપણે સામાન્ય રીતે વારસામાં મિલકત, પૈસા અથવા અન્ય ભૌતિક સંપત્તિ વિશે વાત કરીએ છીએ, પરંતુ આજના ડિજિટલ યુગમાં, આપણે ઓનલાઈન જે ડેટા છોડીએ છીએ તે પણ એટલો જ મહત્વપૂર્ણ બની રહ્યો છે.

Social Media: કલ્પના કરો કે તમે કોઈ પ્રિય વ્યક્તિના અંતિમ સંસ્કારની તૈયારી કરતી વખતે તેમનું મનપસંદ સૂર વગાડવા માંગો છો. પરંતુ જ્યારે તમે તેમના Spotify એકાઉન્ટને ઍક્સેસ કરવાનો પ્રયાસ કરો છો, ત્યારે તમને ખ્યાલ આવે છે કે તમને લોગિન માહિતી ખબર નથી. તેમની પ્લેલિસ્ટ, મનપસંદ ગીતો અને વાર્ષિક “રેપ્ડ” જેવા કિંમતી ડિજિટલ ક્ષણો હવે ખોવાઈ ગયા છે. આપણે સામાન્ય રીતે વારસામાં મિલકત, પૈસા અથવા અન્ય ભૌતિક સંપત્તિ વિશે વાત કરીએ છીએ, પરંતુ આજના ડિજિટલ યુગમાં, આપણે ઓનલાઈન જે ડેટા છોડીએ છીએ તે પણ એટલો જ મહત્વપૂર્ણ બની રહ્યો છે. આને ડિજિટલ લેગસી કહેવામાં આવે છે, જે હવે ફક્ત ટેકનિકલ મુદ્દો નથી રહ્યો પરંતુ ભાવનાત્મક જવાબદારી બની ગયો છે.

ડિજિટલ વારસો

ડિજિટલ વારસો બે ભાગોમાં વિભાજિત કરી શકાય છે, જેમાં ડિજિટલ સંપત્તિઓ અને ડિજિટલ ઉપસ્થિતિનો સમાવેશ થાય છે. ડિજિટલ સંપત્તિમાં એ વસ્તુઓ આવે છે જેઓની આર્થિક કિંમત હોય છે, જેમ કે વેબસાઇટ ડોમેન, ઑનલાઇન વ્યવસાય, ક્રિપ્ટોકરન્સી, ડિજિટલ ફાઈલો અને મોનેટાઇઝ્ડ સોશ્યલ મીડિયા એકાઉન્ટ્સ. આ સંપત્તિઓ સુધી પહોચ સામાન્ય રીતે પાસવર્ડ અથવા સુરક્ષા નિયમો કારણે જટિલ બની જાય છે.

ડિજિટલ ઉપસ્થિતિમાં તે વસ્તુઓ આવે છે જેઓનું ભાવનાત્મક મહત્વ હોય છે, જેમ કે સોશિયલ મીડિયા પ્રોફાઇલ્સ, તસવીરો, વિડિયોઝ, ઈમેઈલ્સ, ચેટ્સ અને ક્લાઉડમાં સેવ કરેલી યાદો. આજકાલ આમાં હેલ્થ એપ્લિકેશન્સથી મળેલ ડેટા, તમારી લોકેશન હિસ્ટ્રી, સર્ચ પેટર્ન અને hatta AI દ્વારા બનાવેલા વર્ચ્યુઅલ અવતાર પણ સામેલ થયા છે. આ તમામ માહિતી અમારા પસંદગીઓ, આદતો અને જીવનશૈલીને ઊંડાણથી દર્શાવે છે.

ડિજિટલ દુનિયાની પછીની યોજના કેમ જરૂરી છે

જેમ આપણે પોતાની સંપત્તિ માટે વસીયત બનાવીએ છીએ, તેમ જ ડિજિટલ સંપત્તિ માટે પણ આયોજન કરવું જરૂરી છે. જો એવું ન કરવામાં આવે તો તમારા પ્રિયજનોને તમારી યાદોને પહોંચવાનો માર્ગ મળતો નથી.

ડિજિટલ વારસાની યોજના કેવી રીતે બનાવવી?

• તમારા તમામ ડિજિટલ એકાઉન્ટ્સ અને સંપત્તિઓની યાદી બનાવો, જેમાં તેનાં યુઝરનેમ અને પાસવર્ડ સામેલ હોય.

• નક્કી કરો કે કઈ માહિતી કાઢી નાખવી છે, કઈ સાચવી રાખવી છે અને કઈ કોને શેર કરવી છે.

• પાસવર્ડ મેનેજરનો ઉપયોગ કરો જેથી તમારા લોગિન વિગતો સુરક્ષિત રહે અને જરૂર પડ્યે તે વહેંચી શકાય.

• કોઈ વિશ્વસનીય વ્યક્તિને ડિજિટલ એક્ઝિક્યુટર નિમાવો, જે તમારી ડિજિટલ ઇચ્છાઓને પૂરી કરી શકે—આ માટે કાનૂની સલાહ લેવી ઉપયોગી રહેશે.

• ફેસબુક, ગૂગલ અને એપલ જેવી કંપનીઓ દ્વારા આપવામાં આવતા લેગસી વિકલ્પોનો ઉપયોગ કરો, જેમ કે Google Inactive Account Manager અથવા Apple ની Digital Legacy સેટિંગ.

ડિજિટલ વારસાની યોજના ન બનાવવામાં આવે તો શું થાય?

આવા મામલાઓમાં એકાઉન્ટ્સ અને ડેટા સુધી પહોંચવું બહુ જ મુશ્કેલ બની જાય છે. ઘણી વખત કંપનીઓની શરતો એવી હોય છે કે એકાઉન્ટ ધારકને જ એક્સેસ મળે છે, અને તેમની મૃત્યુ પછી ડેટા મેળવવા કે પ્રોફાઇલ હટાવવાની પ્રક્રિયા માટે મરણ પ્રમાણપત્ર જેવા દસ્તાવેજોની જરૂર પડે છે. જ્યારે આ પ્રકારની કોઈ યોજના ઉપલબ્ધ ન હોય, ત્યારે પરિવારજનો જૂના દસ્તાવેજોમાં પાસવર્ડ શોધવામાં, રિકવરી ટૂલ્સ ઉપયોગ કરવામાં અથવા ઓનલાઇન ડિજિટલ ટ્રેસ શોધવામાં ઝઝૂમતા રહે છે.