SIM Card: સિમ ચોરી કે દુરુપયોગ? DoT શું કરવું અને શું ન કરવું તે સમજાવે છે
જો તમે તમારું સિમ કાર્ડ બીજા કોઈને આપ્યું હોય અથવા તમારું સિમ ચોરાઈ ગયું હોય, તો તમારે સતર્ક રહેવાની જરૂર છે. ટેલિકોમ્યુનિકેશન વિભાગ (DoT) એ મોબાઇલ વપરાશકર્તાઓ માટે એક મોટી ચેતવણી જારી કરી છે. વિભાગે સ્પષ્ટપણે જણાવ્યું છે કે જો તમારા નામે જારી કરાયેલ સિમ કાર્ડનો ઉપયોગ સાયબર છેતરપિંડી અથવા ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિ માટે થાય છે, તો કાનૂની જવાબદારી સિમ કાર્ડ ધારક પર આવી શકે છે – ભલે તમે તેનો ઉપયોગ જાતે ન કર્યો હોય.
તાજેતરમાં ટેલિકોમ્યુનિકેશન સંસાધનોના દુરુપયોગમાં વધારો અને સાયબર ગુનામાં વધારો ધ્યાનમાં રાખીને આ ચેતવણી જારી કરવામાં આવી છે.
ચેડા કરેલા IMEI વાળા મોબાઇલ ફોનનો ઉપયોગ કરશો નહીં
DoT એ નાગરિકોને સલાહ આપી છે કે એવા કોઈપણ મોબાઇલ ઉપકરણનો ઉપયોગ ન કરો જેનો IMEI નંબર બદલાયો હોય અથવા તેની સાથે ચેડા કરવામાં આવ્યા હોય.
બજારમાં ઘણા મોડેમ, સિમ બોક્સ, એડજસ્ટેબલ IMEI વાળા મોડ્યુલ અને એસેમ્બલ ઉપકરણો સરળતાથી ઉપલબ્ધ છે, જેનો સાયબર ગુનેગારો દ્વારા વ્યાપકપણે ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે.
હવે, આવા ઉપકરણો ખરીદવા અથવા વાપરવાથી કાનૂની જોખમો પણ ઉભા થઈ શકે છે.
આ પદ્ધતિઓ દ્વારા સિમ કાર્ડ ન મેળવો
વિભાગે નાગરિકોને ચેતવણી આપી છે કે તેઓ કોઈપણ બનાવટી દસ્તાવેજો, છેતરપિંડી અથવા કોઈ બીજાની ઓળખનો ઉપયોગ કરીને સિમ કાર્ડ ન મેળવે.
ઉપરાંત, તમારા નામે જારી કરાયેલ સિમ કાર્ડ બીજા કોઈને સોંપશો નહીં અથવા તેનો ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી આપશો નહીં.
ઘણા કિસ્સાઓમાં, એવું બહાર આવ્યું છે કે સિમ કાર્ડ ધારકને ખબર નહોતી કે તેમના નામે જારી કરાયેલ સિમ કાર્ડનો ઉપયોગ સાયબર ગુના માટે થઈ રહ્યો છે – અને ત્યારબાદ, સિમ ધારક સામે કાનૂની કાર્યવાહી કરવામાં આવી હતી.
સજાની જોગવાઈઓ શું છે?
DoT અનુસાર, ટેલિકોમ્યુનિકેશન એક્ટ 2023 IMEI નંબર બદલવા અથવા ટેલિકોમ ઓળખ સાથે ચેડા કરવા બદલ કડક સજાની જોગવાઈ કરે છે.
આમાં 3 વર્ષ સુધીની કેદ, ₹50 લાખ સુધીનો દંડ અથવા બંનેનો સમાવેશ થઈ શકે છે.
વધુમાં, ટેલિકોમ સાયબર સુરક્ષા નિયમો 2024 IMEI-બદલતા ઉપકરણો રાખવા અથવા ઉપયોગ કરવાને પણ ગુનાહિત બનાવે છે.
મોબાઇલ-સિમની વિગતો કેવી રીતે તપાસવી
દૂરસંચાર વિભાગે નાગરિકોને સંચાર સાથી પોર્ટલ અથવા મોબાઇલ એપ્લિકેશન દ્વારા તેમના મોબાઇલની IMEI વિગતો તપાસવાની સલાહ આપી છે.
આ પોર્ટલ તમારા ઉપકરણના બ્રાન્ડ, મોડેલ અને ઉત્પાદકને દર્શાવે છે, જેનાથી નકલી અથવા ચેડા કરાયેલ ઉપકરણને ઓળખવાનું સરળ બને છે.
તમે આ પોર્ટલ પર તમારા નામે જારી કરાયેલા તમામ સિમ કાર્ડની સૂચિ પણ જોઈ શકો છો.
જો તમારી જાણ વગર તમારા નામે સિમ કાર્ડ ચાલી રહ્યું હોય, તો તેને તાત્કાલિક બ્લોક કરી શકાય છે.
