શેરબજારના વલણો: FPIsનું વલણ બદલાયું, નવી લિસ્ટિંગમાં વિશ્વાસ વધ્યો
સતત વેચાણના વાતાવરણ વચ્ચે, વિદેશી પોર્ટફોલિયો રોકાણકારો (FPIs) હવે દેશના પ્રાથમિક બજાર તરફ વળી રહ્યા છે. સેકન્ડરી માર્કેટ એટલે કે સ્ટોક એક્સચેન્જમાં તેમનો રસ ઘટી રહ્યો છે. તાજેતરના મહિનાઓમાં, FPIs એ IPO બજારમાં મજબૂત હાજરી જાળવી રાખી છે, જે દર્શાવે છે કે નવા મુદ્દાઓમાં રોકાણકારોનો વિશ્વાસ સતત વધી રહ્યો છે.
પ્રાથમિક બજારમાં મજબૂત રોકાણ
1 જાન્યુઆરીથી 17 ઓક્ટોબર, 2025 ની વચ્ચે, FPIs એ પ્રાથમિક બજારમાં ₹54,178 કરોડ ($6.23 બિલિયન)નું રોકાણ કર્યું. વિદેશી રોકાણકારો નવી લિસ્ટિંગ માટે ઉત્સાહી રહ્યા છે. દરમિયાન, તે જ સમયગાળા દરમિયાન, તેઓએ સેકન્ડરી માર્કેટમાંથી ₹2.02 લાખ કરોડ ($23.13 બિલિયન)ના શેર વેચ્યા.
વિશ્લેષકોના મતે, આ બેવડી વ્યૂહરચના હોવા છતાં, ભારતીય ઇક્વિટી બજાર માટે વિદેશી રોકાણકારોનો લાંબા ગાળાનો અંદાજ સકારાત્મક રહે છે. આ જ કારણ છે કે તાજેતરના દિવસોમાં બજારમાં ઉછાળો જોવા મળ્યો છે.
FPIs શા માટે બેવડી વ્યૂહરચના અપનાવી રહ્યા છે?
વી.કે. જિયોજિત ઇન્વેસ્ટમેન્ટ્સ લિમિટેડના ચીફ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ સ્ટ્રેટેજિસ્ટ વિજયકુમારે જણાવ્યું હતું કે,
“પ્રાથમિક બજારમાં મૂલ્યાંકન સેકન્ડરી માર્કેટ કરતાં વધુ આકર્ષક છે, જેના કારણે FPIs IPO માં રોકાણ કરી રહ્યા છે. આ વલણ છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી સતત રહ્યું છે.”
તેમણે વધુમાં ઉમેર્યું હતું કે પ્રાથમિક બજારમાં, FPIs ક્વોલિફાઇડ ઇન્સ્ટિટ્યૂશનલ બાયર (QIB) શ્રેણીમાં પ્રેફરન્શિયલ એલોટમેન્ટનો લાભ મેળવે છે, જેના કારણે તેમના રોકાણો પ્રમાણમાં સુરક્ષિત બને છે. જો કે, ભારતીય શેરબજારના ઊંચા મૂલ્યાંકનને કારણે, ઘણા વિદેશી રોકાણકારો પણ સસ્તા બજારો તરફ વળ્યા છે, પરંતુ પ્રાથમિક બજારમાં તેમનો વિશ્વાસ અકબંધ છે.
2024-25માં રેકોર્ડ રોકાણ
2024માં, FPIs એ પ્રાથમિક બજારમાંથી ₹1.22 લાખ કરોડના શેર ખરીદ્યા હતા, જ્યારે સેકન્ડરી માર્કેટમાં આશરે ₹1.21 લાખ કરોડના શેર વેચ્યા હતા.
PrimeDatabase.com મુજબ, 2025 માં અત્યાર સુધીમાં, 81 કંપનીઓએ પ્રથમ વખત શેર ઇશ્યૂ કરીને ₹1.21 લાખ કરોડ એકત્ર કર્યા છે, જે સમગ્ર 2024 ના સમયગાળામાં ₹1.6 લાખ કરોડ મૂડી પ્રવાહ હતો.
ઓક્ટોબર 2025 માં, ફક્ત સાત કંપનીઓએ IPO દ્વારા ₹35,646 કરોડ એકત્ર કર્યા. આમાં ટાટા કેપિટલ લિમિટેડ (₹15,512 કરોડ) અને LG ઇલેક્ટ્રોનિક્સ ઇન્ડિયા લિમિટેડ (₹11,607 કરોડ) જેવા મોટા ઇશ્યૂ કરનારાઓનો સમાવેશ થાય છે.
નવા ક્ષેત્રોમાં રસ વધતો ગયો
ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ મુજબ, વોટરફિલ્ડ એડવાઇઝર્સના ઇક્વિટીઝના વડા, સિનિયર ડિરેક્ટર, વિપુલ ભોવરે જણાવ્યું હતું કે,
“FPI હવે એવા ક્ષેત્રો અને થીમ્સમાં રોકાણ કરી રહ્યા છે જેમાં ઉચ્ચ વૃદ્ધિની સંભાવના છે. પરિણામે, ઘણા રોકાણકારો જૂના થીમ્સમાં તેમનો હિસ્સો ઘટાડી રહ્યા છે અને પ્રાથમિક બજારમાં ઉભરતી તકો પર દાવ લગાવી રહ્યા છે.”
વિશ્લેષકો માને છે કે આ વલણ આગામી મહિનાઓમાં ચાલુ રહી શકે છે કારણ કે FPIs ઉચ્ચ-મૂલ્યાંકન શેરોમાંથી નફો બુક કરે છે અને નવી વૃદ્ધિ થીમ્સમાં પ્રવેશ કરે છે.
