શું શરીરમાં ખરેખર બે હૃદય હોય છે?
આપણે બાળપણથી જ શીખતા આવ્યા છીએ કે માનવ શરીરમાં ફક્ત એક જ હૃદય છે, જે જીવનનું સૌથી મહત્વપૂર્ણ અંગ માનવામાં આવે છે. જ્યાં સુધી આ હૃદય ધબકે છે, ત્યાં સુધી શરીર કાર્ય કરવાનું ચાલુ રાખે છે. તે ધબકવાનું બંધ કરે છે, જીવન બંધ થઈ જાય છે. હૃદયનું મુખ્ય કાર્ય આખા શરીરમાં લોહી પંપ કરવાનું છે, જેનાથી ઓક્સિજન અને પોષક તત્વો દરેક અંગ સુધી પહોંચે છે તેની ખાતરી થાય છે.
માનવ હૃદય
હૃદય છાતીના કેન્દ્રની ડાબી બાજુએ થોડું સ્થિત છે અને એક શક્તિશાળી પંપ તરીકે કાર્ય કરે છે. સ્વસ્થ વ્યક્તિનું હૃદય દિવસમાં લગભગ 100,000 વખત ધબકે છે, જે આખા શરીરમાં લગભગ 7,000 થી 8,000 લિટર લોહી પંપ કરે છે. તેના ધબકારાને જીવનનો લય માનવામાં આવે છે.
તો “બીજું હૃદય” ની વિભાવના ક્યાંથી આવી?
તબીબી નિષ્ણાતો કહે છે કે શરીરમાં ખરેખર બીજું હૃદય નથી, પરંતુ એક વૈજ્ઞાનિક રૂપક છે. વાછરડાના સ્નાયુઓને બીજું હૃદય કહેવામાં આવે છે.
કેમ?
- જ્યારે આપણે ચાલીએ છીએ અથવા દોડીએ છીએ, ત્યારે સ્નાયુઓ સંકોચાય છે.
- તેમના સંકોચન નસોમાં દબાણ બનાવે છે અને પગમાંથી લોહીને હૃદય તરફ પાછું ધકેલે છે.
- આ પ્રક્રિયા હૃદયની જેમ “બ્લડ પંપ” ની જેમ કાર્ય કરે છે.
- એટલા માટે આ સ્નાયુઓને “બીજું હૃદય” કહેવામાં આવે છે.
જો આ સ્નાયુઓ સક્રિય ન હોય, તો પગમાં લોહી એકઠું થવા લાગે છે, જેનાથી સોજો, ભારેપણું, દુખાવો અને વેરિકોઝ નસો જેવી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.
