ટ્રમ્પે ભારત-રશિયા તેલ વેપાર પર પ્રહાર કર્યા: સપ્ટેમ્બરમાં આયાતમાં ઘટાડો
રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઇલ ખરીદવાના મામલે અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ભારતને ઘેરવા માટે એક મોટું પગલું ભર્યું છે. ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રે ભારત પર 25% દંડ લાદ્યો છે, કુલ ટેરિફ 50% સુધી વધારી દીધો છે. અમેરિકાનો આરોપ છે કે ભારત અને ચીન રશિયા પાસેથી સસ્તા તેલ ખરીદીને યુક્રેન યુદ્ધને પરોક્ષ રીતે ભંડોળ પૂરું પાડી રહ્યા છે. ટ્રમ્પે તો એમ પણ કહ્યું હતું કે જો ભારત અને ચીન રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવાનું બંધ કરશે, તો યુક્રેન પર હુમલો બંધ થઈ જશે.
અહેવાલો સૂચવે છે કે આ દબાણની હળવી અસર થવા લાગી છે. વૈશ્વિક વિશ્લેષણાત્મક પેઢી કેપ્લરના જણાવ્યા અનુસાર, ભારતે સપ્ટેમ્બરમાં રશિયા પાસેથી દરરોજ સરેરાશ 16 મિલિયન બેરલ તેલ ખરીદ્યું હતું, જે ઓગસ્ટની તુલનામાં આશરે 5.4% ઘટાડો છે. ખાસ કરીને રાજ્યની માલિકીની કંપનીઓની આયાત એપ્રિલ-ઓગસ્ટની સરેરાશની તુલનામાં 32% ઘટીને 605,000 બેરલ પ્રતિ દિવસ થઈ ગઈ છે.
જોકે, તે સ્પષ્ટ નથી કે આ ઘટાડો ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રના દબાણનું સીધું પરિણામ છે કે અન્ય આર્થિક કારણોસર. હકીકતમાં, રશિયાથી ભારતમાં તેલ પુરવઠાના કરાર સામાન્ય રીતે 6-8 અઠવાડિયા પહેલા અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવે છે. આનો અર્થ એ થયો કે સપ્ટેમ્બરનો પુરવઠો જુલાઈ-ઓગસ્ટ કરાર પર આધારિત હતો. નોંધનીય છે કે ટ્રમ્પે જુલાઈની શરૂઆતમાં જ ભારત પર દંડની ધમકી આપવાનું શરૂ કરી દીધું હતું.
વધુમાં, રશિયાથી તેલ માટે નૂર ખર્ચમાં વધારો થયો છે, જ્યારે ડિસ્કાઉન્ટમાં પણ ઘટાડો થયો છે. પરિણામે, રાજ્યની માલિકીની કંપનીઓએ જોખમ ઘટાડવા અને પુરવઠા સ્ત્રોતોને વૈવિધ્યીકરણ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. ફક્ત ઓક્ટોબર-નવેમ્બરના આયાત ડેટા જ બતાવશે કે ટ્રમ્પનું દબાણ ખરેખર અસરકારક હતું કે નહીં.