Renewable Energy
ભારતમાં પુનઃપ્રાપ્ય ઉર્જા પર આધારિત વીજ ઉત્પાદન ક્ષમતા સપ્ટેમ્બર 2024માં 200 ગીગાવોટના આંકને વટાવીને 201,457.91 મેગાવોટ સુધી પહોંચી ગઈ છે. જેમાં સૌર ઉર્જાનો ફાળો 90,762 મેગાવોટ અને પવન ઉર્જાનો ફાળો 47,363 મેગાવોટ છે. જો આમાં 8,180 મેગાવોટની પરમાણુ ક્ષમતા ઉમેરવામાં આવે તો, દેશની કુલ બિન-અશ્મિભૂત ઇંધણ આધારિત વીજ ક્ષમતા કુલ સ્થાપિત વીજ ઉત્પાદન ક્ષમતાના 46.3 ટકા બની જાય છે.
જો રાજ્ય પ્રમાણે જોવામાં આવે તો રાજસ્થાન (31.5 GW), ગુજરાત (28.3 GW), તમિલનાડુ (23.7 GW) અને કર્ણાટક (22.3 GW) સૌથી વધુ નવીનીકરણીય ઉર્જા ક્ષમતા ધરાવતા ટોચના ચાર રાજ્યો છે. સેન્ટ્રલ ઇલેક્ટ્રિસિટી ઓથોરિટી (CEA) ની સ્થાપનાના 50 વર્ષ પૂરા થવાના અવસર પર ‘2047 સુધીમાં ભારતીય પાવર સેક્ટર સિનારીયો પર મંથન સત્ર’નું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે.
આ તેની ભાવિ યોજના છે
આ સત્રનું ઉદઘાટન કેન્દ્રીય ઉર્જા મંત્રી મનોહર લાલ ખટ્ટર કરશે. આમાં 2047 સુધીમાં ઉર્જા સંક્રમણ માટે નાણાકીય વ્યવસ્થાપન, ભાવિ સંચાલિત ટ્રાન્સમિશન સિસ્ટમ્સનું નિર્માણ, નવીનીકરણીય ઉર્જા માટે નિયમનકારી માળખું, હાઇડ્રોપાવરનું વિસ્તરણ, પમ્પ્ડ સ્ટોરેજ પ્રોજેક્ટ્સ (પીએસપી) ની ક્ષમતાનો ઉપયોગ અને 2047 સુધીમાં ભારતના ચોખ્ખા શૂન્ય ભવિષ્યના વિઝનનો સમાવેશ થાય છે. હરિયાળીની ભૂમિકા હાઇડ્રોજન
વધુમાં, ઇન્ટરનેશનલ એનર્જી એજન્સી (IEA) અનુસાર, સોલાર મોડ્યુલ માર્કેટ હાલમાં વધુ પડતું સપ્લાય થયેલ છે. 2023 ની શરૂઆતમાં મોડ્યુલની કિંમત અડધાથી વધુ થઈ ગઈ છે. અંદાજે 300 GW પોલિસિલિકોન અને 200 GW વેફર ઉત્પાદન ક્ષમતાના પ્રોજેક્ટ્સ, જેની કુલ કિંમત અંદાજે $25 બિલિયન હોવાનો અંદાજ છે, બજારની મુશ્કેલ પરિસ્થિતિઓને કારણે રદ કરવામાં આવ્યા છે.
રિન્યુએબલ એનર્જી પ્રોજેક્ટ્સની સંખ્યા વધી રહી હોવા છતાં, 2030 સુધીમાં રિન્યુએબલ એનર્જી ક્ષમતા ત્રણ ગણી વધારવાના વૈશ્વિક લક્ષ્ય સુધી પહોંચવા માટે તે પૂરતું નથી. વૈશ્વિક રિન્યુએબલ એનર્જી ક્ષમતા 2030 સુધીમાં 11,000 GW હોવી જોઈએ, પરંતુ વર્તમાન પ્રવાહો અનુસાર તે માત્ર 9,760 GW સુધી પહોંચી શકે છે. બીજી મોટી સમસ્યા ગ્રીડની છે. ગ્રીડ કનેક્શનની જરૂરિયાત મુજબ રોકાણ થઈ રહ્યું નથી. 2023માં પવન, સૌર PV અને હાઈડ્રોપાવર પ્રોજેક્ટ્સની કુલ ક્ષમતા 1,500 GW હતી, જે જુલાઈ 2024 સુધીમાં વધીને 1,650 GW થઈ ગઈ છે.
