ભારતીય રૂપિયામાં વૈશ્વિક દબાણ: ભૂટાન-નેપાળ-શ્રીલંકા સાથે રૂપિયાના વેપારની તૈયારી
RBI નું મોટું પગલું
ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) એ તેની ત્રણ દિવસીય નાણાકીય નીતિ સમિતિ (MPC) ની બેઠક બાદ જાહેરાત કરી કે અધિકૃત બેંકો હવે ભૂતાન, નેપાળ અને શ્રીલંકાના બિન-નિવાસી નાગરિકોને ભારતીય રૂપિયા (INR) માં દ્વિપક્ષીય વેપાર માટે લોન આપી શકશે. આ પહેલનો હેતુ વિદેશી ચલણો, ખાસ કરીને યુએસ ડોલર પર નિર્ભરતા ઘટાડવાનો છે.
ભારતીય ચલણને પ્રોત્સાહન મળશે
- RBI ગવર્નર સંજય મલ્હોત્રાએ જણાવ્યું હતું કે ભારતના મુખ્ય વેપારી ભાગીદારોની ચલણો માટે પારદર્શક સંદર્ભ દર સ્થાપિત કરવામાં આવશે.
- કોર્પોરેટ બોન્ડ અને વાણિજ્યિક કાગળોમાં રૂપિયાના રોકાણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સ્પેશિયલ રૂપી વોસ્ટ્રો એકાઉન્ટ્સ (SRVA) નો ઉપયોગ પ્રોત્સાહન આપવામાં આવશે.
- આનાથી આંતરરાષ્ટ્રીય વ્યવહારો સીધા રૂપિયામાં થઈ શકશે.
વિદેશી ચલણ પર નિર્ભરતા ઓછી કરો
- SRVA (સ્પેશિયલ રૂપી વોસ્ટ્રો એકાઉન્ટ) એ ભારતીય બેંક સાથે વિદેશી બેંક દ્વારા ખોલવામાં આવેલું ખાતું છે.
- આ ખાતું ડોલરને બદલે સીધા રૂપિયામાં વેપાર સમાધાનની મંજૂરી આપે છે.
- આનાથી ભારતને વિદેશી વિનિમય જોખમો, ડોલરની અછત અને વધતી જતી ચાલુ ખાતાની ખાધ (CAD) થી રક્ષણ મળશે.
- RBI ગવર્નરે જણાવ્યું હતું કે ભારતનું બાહ્ય ક્ષેત્ર મજબૂત છે અને જો જરૂરી હોય તો કેન્દ્રીય બેંક રૂપિયાની સ્થિરતા જાળવવા માટે જરૂરી પગલાં લેશે.
અન્ય મુખ્ય નાણાકીય નીતિ નિર્ણયો
- રેપો રેટ: સતત બીજી વખત કોઈ ફેરફાર નહીં.
- GDP અનુમાન: 6.5% થી વધીને 6.8%.
- ફુગાવો:
- 2025-26 માં સરેરાશ 2.6% રહેવાનો અંદાજ.
- બીજો ક્વાર્ટર: 1.8%
- ત્રીજો ક્વાર્ટર: 1.8%
- ચોથો ક્વાર્ટર: 4.0%
- પ્રથમ ક્વાર્ટર: 2026-27: 4.5%
