Raghuram Rajan
ભારતીય રિઝર્વ બેંકના ભૂતપૂર્વ ગવર્નર રઘુરામ રાજને તાજેતરમાં UPA 2 અને મોદી સરકારના કાર્યકાળ દરમિયાન બેંકિંગ સિસ્ટમ પર ચર્ચા કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે યુપીએ 2ની નીતિઓને કારણે બેંકોમાં બેડ લોનની સમસ્યા વધી ગઈ હતી.
રઘુરામ રાજને યુપીએ 2 શાસન દરમિયાન 2013માં આરબીઆઈ ગવર્નર તરીકેનો કાર્યભાર સંભાળ્યો હતો. તેણે કહ્યું કે આ પછી તેણે બેંકોની બેડ લોનની સ્થિતિ સુધારવાનો પ્રયાસ કર્યો, જેમાં નાણામંત્રી અરુણ જેટલીએ પણ મહત્વની ભૂમિકા ભજવી. આ ઉપરાંત તેમણે અન્ય ઘણા મુદ્દાઓ પર પણ ચર્ચા કરી હતી, જે અહીં વિગતવાર પ્રસ્તુત છે.
રાજને તાજેતરના એક ઈન્ટરવ્યુમાં યુપીએનું નામ લીધા વિના કહ્યું હતું કે વૈશ્વિક નાણાકીય કટોકટી સિવાય ભારતમાં ભ્રષ્ટાચાર પણ એક મોટી સમસ્યા છે. આ કારણોસર ઘણા પ્રોજેક્ટને મંજૂરી મળવામાં વિલંબ થયો હતો. તેમણે કહ્યું કે પર્યાવરણીય મંજૂરીના કારણે ઘણા પ્રોજેક્ટ પણ લાંબા સમયથી અટવાયા હતા. આ તમામ કારણોની અસર બેન્કિંગ સિસ્ટમ પર પડી હતી, જેના કારણે પ્રોજેક્ટ સમયસર શરૂ થઈ શક્યા નહોતા અને બેન્કોના પૈસા અટવાઈ પડ્યા હતા, જેના કારણે બેડ લોનની સમસ્યા વધી હતી.
રાજને કહ્યું કે 2008ની વૈશ્વિક આર્થિક કટોકટી પહેલા બેંકો ચેકબુક સાથે વેપારીઓનો પીછો કરતી હતી અને પૂછતી હતી કે તેમને કેટલી લોનની જરૂર છે. તેમણે કહ્યું કે આ સમયગાળા દરમિયાન પ્રોજેક્ટ સમયસર પૂરા થયા હતા અને બેંકના પૈસા પરત આવ્યા હતા. પરંતુ વૈશ્વિક આર્થિક સંકટ પછી પરિસ્થિતિ બદલાઈ ગઈ અને પ્રોજેક્ટ પૂરા થવામાં વિલંબ થયો, જેના કારણે બેડ લોનની સમસ્યા વધી ગઈ.
પૂર્વ ગવર્નર રઘુરામ રાજને મોરેટોરિયમ પોલિસીમાં રહેલી ખામીઓ તરફ ધ્યાન દોર્યું અને કહ્યું કે 2008ની આર્થિક કટોકટી પછી બેંકોએ જરૂરી પ્રક્રિયાઓ પૂર્ણ કર્યા વિના લોનનું વિતરણ કરવાનું શરૂ કર્યું. આ નીતિના કારણે બેંકના નાણાં અટવાઈ રહ્યા હતા પરંતુ એનપીએમાં પ્રતિબિંબિત થયા ન હતા. રાજને તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન મોરેટોરિયમ પોલિસીનો અંત લાવ્યો હતો, જેના કારણે બેડ લોનમાં સુધારો થયો હતો.
રાજને નાણામંત્રી અરુણ જેટલીની પ્રશંસા કરતા કહ્યું કે નાણામંત્રીએ બેંકોની એનપીએ ઘટાડવામાં ઘણી મદદ કરી. તેમણે કહ્યું કે સરકારે બેંકોને કટોકટીમાંથી ઉગારવા માટે ઘણા મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયો લીધા, જે તે સમયે ખૂબ જ જરૂરી હતા. રાજને કહ્યું કે નાણામંત્રી જેટલીએ તેમને જે જરૂરી લાગે તે કરવાની સલાહ આપી.
