Property Capital Gain Tax: સ્ટેમ્પ ડ્યુટી બચી, પણ ટેક્સ? પત્નીના નામે મિલકત વેચવાના નિયમો
ભારતમાં મોટી સંખ્યામાં ઘર ખરીદનારાઓ કર અને સ્ટેમ્પ ડ્યુટીમાં છૂટનો લાભ મેળવવા માટે તેમની પત્નીઓના નામે ફ્લેટ અથવા મકાન ખરીદે છે. ખાસ કરીને મહારાષ્ટ્ર જેવા રાજ્યોમાં, મહિલાઓના નામે નોંધણી સ્ટેમ્પ ડ્યુટી અને નોંધણી ફી પર છૂટ આપે છે.
જોકે, જ્યારે આવા ફ્લેટ વેચવાની વાત આવે છે, ત્યારે સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ ઊભો થાય છે: મૂડી લાભ કર કોણે ચૂકવવો પડશે અને શું તે કાયદેસર રીતે ટાળી શકાય છે.
કર કોના નામે વસૂલવામાં આવશે?
આવકવેરાના નિયમો અનુસાર, જો પત્નીના નામે ફ્લેટ ખરીદવામાં આવે છે પરંતુ પતિ બધી અથવા આંશિક ચુકવણી કરે છે, તો ફ્લેટના વેચાણ પરનો મૂડી લાભ પતિની આવક ગણવામાં આવશે.
આ પરિસ્થિતિ આવકવેરા ક્લબિંગ જોગવાઈઓ હેઠળ આવે છે. આનો અર્થ એ છે કે જો પતિ રોકાણનો સ્ત્રોત હોય તો ફક્ત પત્નીના નામે હોવાથી કર જવાબદારી બદલાતી નથી. આવા કિસ્સાઓમાં, ટૂંકા ગાળાના અથવા લાંબા ગાળાના મૂડી લાભ પતિના આવકવેરા રિટર્નમાં ઉમેરવામાં આવશે અને તે મુજબ કર ચૂકવવામાં આવશે.
કલમ ૫૪ હેઠળ કર કેવી રીતે બચાવવો
જો ફ્લેટના વેચાણથી લાંબા ગાળાના મૂડી લાભ થાય છે, તો આવકવેરા અધિનિયમ, ૧૯૬૧ ની કલમ ૫૪ હેઠળ કર મુક્તિ મેળવી શકાય છે. કેટલીક શરતો પૂરી કરવી આવશ્યક છે.
પહેલી શરત એ છે કે ફ્લેટના વેચાણ પછી નવી રહેણાંક મિલકત ખરીદવી જોઈએ. આ ખરીદી વેચાણ તારીખથી બે વર્ષની અંદર કરવી જોઈએ, અથવા ઘરનું બાંધકામ ત્રણ વર્ષની અંદર પૂર્ણ કરવું આવશ્યક છે.
રોકાણ સમયરેખા સમજવી મહત્વપૂર્ણ છે.
બીજી મહત્વપૂર્ણ શરત એ છે કે મૂડી લાભની રકમ આવકવેરા રિટર્નની નિયત તારીખ પહેલાં નવા મકાનમાં રોકાણ કરવી જોઈએ.
ઉદાહરણ તરીકે, જો ફ્લેટ નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૫-૨૬ માં વેચવામાં આવ્યો હોય, તો કલમ ૫૪ મુક્તિ માટે પાત્ર બનવા માટે રોકાણ ૩૧ જુલાઈ, ૨૦૨૬ (રિટર્નની નિયત તારીખ) પહેલાં કરવું આવશ્યક છે.
