Pension: ખાનગી કર્મચારીઓ માટે મોટી રાહત, જાણો EPS થી કેટલું પેન્શન જનરેટ થશે
ખાનગી ક્ષેત્રમાં કામ કરતા કર્મચારીઓ ઘણીવાર નિવૃત્તિ પછી તેમની સુરક્ષા વિશે ચિંતા કરે છે. પરંતુ જો તમારા પગારમાંથી PF કાપવામાં આવે છે, તો નિરાશ થવાની જરૂર નથી. કર્મચારી ભવિષ્ય નિધિ સંગઠન (EPFO) ની કર્મચારી પેન્શન યોજના (EPS) ખાનગી કર્મચારીઓ માટે મજબૂત ટેકો પૂરો પાડે છે. જો તમે આગામી વર્ષોમાં, જેમ કે 2030 માં નિવૃત્તિ લેવાની યોજના બનાવી રહ્યા છો, તો નિવૃત્તિ પછી દર મહિને તમને ખરેખર કેટલું પેન્શન મળશે તે જાણવું મહત્વપૂર્ણ છે.
પ્રથમ, એ સમજવું મહત્વપૂર્ણ છે કે પેન્શનના પૈસા ક્યાંથી આવે છે. દર મહિને તમારા પગારમાંથી કાપવામાં આવતા PF ને બે ભાગમાં વહેંચવામાં આવે છે. એક ભાગ તમારા EPF ખાતામાં જમા થાય છે, જ્યારે નોકરીદાતાના યોગદાનનો મોટો ભાગ કર્મચારી પેન્શન યોજના (EPS) માં જાય છે. આ ડિપોઝિટ તમારા માસિક પેન્શનનો આધાર બનાવે છે.
EPS પેન્શન મેળવવા માટે કેટલીક શરતો છે. આ માટે ઓછામાં ઓછા 10 વર્ષ પેન્શનપાત્ર સેવા જરૂરી છે. સામાન્ય રીતે, સંપૂર્ણ પેન્શન 58 વર્ષની ઉંમરે મળે છે. જો કે, કર્મચારી 50 વર્ષની ઉંમરે ઘટાડેલ પેન્શન મેળવવાનું શરૂ કરી શકે છે, પરંતુ આ માટે પેન્શનની રકમમાં ઘટાડો જરૂરી છે.
પેન્શન ગણતરી ફોર્મ્યુલા જટિલ લાગે છે, પરંતુ તે વાસ્તવમાં એકદમ સરળ છે. EPFO અનુસાર, પેન્શન ગણતરી ફોર્મ્યુલા છે:
(પેન્શનપાત્ર પગાર × કુલ સેવા વર્ષો) ÷ 70
એ નોંધવું મહત્વપૂર્ણ છે કે પેન્શન ગણતરી માટે મહત્તમ પગાર (મૂળભૂત પગાર + DA) દર મહિને ₹15,000 ગણવામાં આવે છે. આનો અર્થ એ છે કે જો તમારો મૂળ પગાર આનાથી વધુ હોય, તો પણ ગણતરી ₹15,000 પર આધારિત રહેશે. વધુમાં, સેવા વર્ષોનો અર્થ એ છે કે તમે EPS માં યોગદાન આપેલા વર્ષોની સંખ્યા છે.
ચાલો આને એક ઉદાહરણ દ્વારા સમજીએ. ધારો કે કન્હૈયા નામનો એક કર્મચારી છે જે 2030 માં નિવૃત્ત થવાનો છે. તે સમય સુધીમાં, તેનું કુલ સેવા જીવન 25 વર્ષ હશે. પેન્શન ગણતરી કંઈક આના જેવી હશે:
15,000 × 25 ÷ 70 = આશરે ₹5,357
તે મુજબ, કન્હૈયાને નિવૃત્તિ પછી આશરે ₹5,357 માસિક પેન્શન મળશે.
જોકે, અહીં ઉંમરનું પરિબળ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. જો કન્હૈયા 58 વર્ષની ઉંમરે રાહ જોવાને બદલે 50 વર્ષની ઉંમરે પેન્શન મેળવવાનું શરૂ કરે છે, તો તેને દર વર્ષે 4% ઓછું પેન્શન મળશે. જો કે, જો તે 58 વર્ષની ઉંમરે 60 વર્ષની ઉંમરે પેન્શન મુલતવી રાખે છે, તો તેને વધુ પેન્શન લાભ મળશે.
સરકાર પેન્શન અંગે પણ સતત પગલાં લઈ રહી છે. તાજેતરમાં, શ્રમ અને રોજગાર રાજ્યમંત્રી શોભા કરંદલાજેએ સંસદમાં માહિતી આપી હતી કે EPFO એ ‘ઉચ્ચ પેન્શન’ સંબંધિત લગભગ 99% અરજીઓ પર પ્રક્રિયા કરી છે. સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્દેશો હેઠળ આ પ્રક્રિયા ઝડપથી આગળ વધી રહી છે.
સરકારે એ પણ સ્પષ્ટતા કરી છે કે નવો સામાજિક સુરક્ષા સંહિતા અમલમાં આવ્યા પછી, 15,000 રૂપિયાની પગાર મર્યાદાથી વધુનું યોગદાન સ્વૈચ્છિક રહેશે. આનો અર્થ એ છે કે ઉચ્ચ પગાર માટે વધારાનું યોગદાન ફક્ત કર્મચારી અને નોકરીદાતા બંનેની સંમતિથી જ કરવામાં આવશે.
