Nirjala Ekadashi 2025: આ વ્રત દરમિયાન અન્ન અને પાણીનું સેવન કરવું મનાઈ છે
નિર્જલા એકાદશી 2025 ના નિયમો: નિર્જલા એકાદશી વ્રત જેઠ મહિનાના શુક્લ પક્ષની એકાદશી તિથિએ રાખવામાં આવે છે. આ વખતે આ શુભ તિથિ શુક્રવાર, 6 જૂન 2025 ના રોજ છે. નિર્જલા એકાદશીને હિન્દુ ધર્મનો ખૂબ જ પુણ્યપૂર્ણ અને મુશ્કેલ વ્રત માનવામાં આવે છે. આ એક એવી એકાદશી છે જે એકસાથે બધી 24 એકાદશીઓનું ફળ આપે છે અને આ એકાદશી પર ઉપવાસ કરવાથી મોક્ષ પ્રાપ્તિનો માર્ગ મોકળો થાય છે. આ વ્રતમાં પાણી પીવાની મનાઈ છે. ચાલો જાણીએ નિર્જલા એકાદશી પર પાણી પીવાના શું નિયમો છે…
Nirjala Ekadashi 2025: નિર્જલા એકાદશી આ વર્ષે 6 જૂન, શુક્રવારના દિવસે છે. પ્રત્યેક વર્ષ જેઠ માસની શુક્લ પક્ષની એકાદશી તિથિ પર નિર્જલા એકાદશીનું વ્રત રાખવામાં આવે છે. આ એકાદશીને also ભીમ એકાદશી કે પાંડવ એકાદશી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
નિર્જલા એકાદશી તમામ 24 એકાદશીઓમાં સૌથી કઠિન માનવામાં આવે છે, કારણ કે આ વ્રતમાં અન્ન અને જળનું સેવન સંપૂર્ણ રીતે ત્યાજી દેવું પડે છે. આ વ્રત ભગવાન વિષ્ણુને અર્પિત હોય છે અને ધાર્મિક શાસ્ત્રોમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે એક નિર્જલા એકાદશી વ્રતનો ફળ 24 એકાદશીઓના સમાન હોય છે.
આવી મહત્ત્વપૂર્ણ એકાદશી પર પાણી પીવાના નિયમો અને આ વ્રત દરમિયાન ખાસ કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ તે અહીંથી જાણો.
નિર્જલા એકાદશી 6 જૂન 2025
-
એકાદશી તિથિ શરૂ: 6 જૂન, મધ્યરાત્રિ 2:17 વાગ્યાથી
-
એકાદશી તિથિ સમાપ્ત: 7 જૂન, સવારે 4:49 વાગ્યા સુધી
ઉડિયા તિથિના નિયમ મુજબ, 6 જૂન 2025 શુક્રવારે નિર્જલા એકાદશીનો વ્રત કરવામાં આવશે.
નિર્જલા એકાદશી પર પાણી પીવું કેમ મનાઈ છે?
નિર્જલા એકાદશીનો અર્થ થાય છે — “જલ વિના એકાદશી”. આ વ્રત જેઠ માસની શુક્લ પક્ષની એકાદશી (અધિકને જૂનમાં આવે છે) હોય છે અને આ વ્રત રાખનારને 24 કલાક પૂરતા સમય સુધી પાણીનો એક પણ ઘૂંટ ના લેવું જોઈએ.
નિર્જલા એકાદશી 2025 ના નિયમ પાછળના ત્રણ મુખ્ય કારણ:
-
પૂર્ણ સમર્પણ અને આત્મસંયમનો પ્રતીક – નિર્જલા વ્રતનો ઉદ્દેશ શરીરના બધા ઇન્દ્રિયો પર નિયંત્રણ અને આત્માની શુદ્ધિ કરવી છે.
-
ભીમસેનની પરંપરા – જયારે ભીમસેને અન્ય એકાદશીઓનું પાલન ન કરી શક્યા, ત્યારે ઋષિ વ્યાસે તેમને સલાહ આપી કે એક નિર્જલા એકાદશીનું પાલન કરવાથી 24 એકાદશીઓનો પુણ્ય પ્રાપ્ત થશે.
-
ધાર્મિક માન્યતા – માનવામાં આવે છે કે જે વ્યક્તિ આ દિવસે અન્ન-જળનો ત્યાગ કરે છે, તેને મોક્ષની પ્રાપ્તી થાય છે.
કેવા લોકો માટે છૂટ છે?
નિર્જલા એકાદશી વ્રતમાં પાણી પીવું સંપૂર્ણ રીતે મનાઈ છે, પરંતુ કેટલીક પરિસ્થિતિઓમાં આ છૂટ આપવામાં આવે છે:
-
બિમાર લોકો કે જેમને સ્વાસ્થ્ય કારણસર દવાઓ લેવી પડે.
-
ગર્ભવતી મહિલાઓ અથવા સ્તનપાન કરાવતી માતાઓ.
-
વડીલો અને બાળકો (જેઓ ઉપવાસમાં સગવડ અનુભવે નહી).
તેમના માટે વિકલ્પ:
સાત્વિક ફળાહાર અને પાણી સાથે, જેમની જેમ અન્ય એકાદશીઓમાં વ્રત રાખી શકાય છે, તે રીતે તમે નિર્જલા એકાદશીનું વ્રત કરી શકો છો.
નિર્જલા એકાદશી 2025: ક્યારે પી શકાય પાણી?
નિર્જલા એકાદશી વ્રતના બીજા દિવસે એટલે કે દ્વાદશી તિથિને સૂર્યોદય પછી પાણી અને ફળ દ્વારા પારણ કરી શકાય છે. આ વખતે નિર્જલા એકાદશીનું વ્રત ૩૨ કલાકનું છે, તેથી આ વ્રતનું પારણ ૭ જૂને બપોરે ૧:૨૦ પર થશે. આ સમયે નિર્જલા એકાદશીનું પારણ કરતી વખતે ફળ અને પાણી લેવા જોઈએ. જે વ્યક્તિ આ દિવસે નિર્જલ ઉપવાસ રાખે છે, તેને બધી એકાદશીઓના પુણ્યનું ફળ મળે છે અને અંતે તે ભગવાન વિષ્ણુના લોકને પ્રાપ્તિ કરે છે.
નિર્જલા એકાદશી 2025 ના વ્રતના નિયમો સંક્ષિપ્તમાં:
- વ્રતની પૂર્વ રાત્રિ (5 જૂન)એ હળકી અને સાત્વિક ભોજન લેવું અને બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરવું.
- 6 જૂને સવારે સ્નાન કરીને હાથમાં અક્ષત (ચોખા) લઈને વ્રતનો સંકલ્પ કરવો – “હું નિર્જલા એકાદશીનો વ્રત રાખું છું અને ભગવાન વિષ્ણુ મારે અને મારા પરિવાર પર કૃપા કરવાનું કરેજો.”
- વિષ્ણુજીની પૂજા કરવી – તુલસી, પીળા વસ્ત્ર, પંચામૃત વગેરેથી.
- અન્ન અને પાણી બંનેનું સંપૂર્ણ ત્યાગ કરવો (જો સ્વાસ્થ્ય મંજુર કરે તો).
- રાત્રે વિષ્ણુ સહસ્રનામ અથવા ગોપીનાથ અષ્ટકમનું પાઠ કરવો.
- દ્વાદશી તિથિને (7 જૂન) બ્રાહ્મણ, ગરીબ કે જરૂરિયાતમંદને ભોજન અથવા દાન આપીને વ્રતનું પારણ કરવું.
