Nirjala Ekadashi 2025: નિર્જળા એકાદશીને ભીમસેની એકાદશી કેમ કહેવામાં આવે છે? જાણો
નિર્જળા એકાદશી 2025: વર્ષમાં 24 એકાદશી હોય છે, પરંતુ જ્યેષ્ઠ મહિનામાં ફક્ત એકાદશીનું વ્રત રાખવાથી, બધી 24 એકાદશીનો લાભ મેળવી શકાય છે. તેને નિર્જળા એકાદશી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, આ એકાદશીને ભીમસેની એકાદશી અથવા પાંડવ એકાદશી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, પરંતુ ચાલો જાણીએ કે આવું કેમ છે.
Nirjala Ekadashi 2025: વર્ષની બધી એકાદશીઓમાં નિર્જળા એકાદશીને શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. આ વર્ષે આ એકાદશી 6 જૂન 2025 ના રોજ ઉજવવામાં આવશે. આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવામાં આવે છે. ભક્તો કંઈપણ ખાધા વિના કે પાણી પીધા વિના ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરે છે. એવું કહેવાય છે કે આમ કરવાથી ભક્તો પાપોથી મુક્ત થાય છે.
એકાદશી તિથિ વર્ષમાં 24 વખત આવે છે, પરંતુ જ્યારે અદિતમાસ અથવા મલમાસ પડે છે, ત્યારે આદિકોષલ થોડી વધારે થાય છે, અને કુલ મળીને એકાદશી 26ના આસપાસ પહોંચી જાય છે. જેમથી મેઘી માસમાં આવતી એકાદશી વ્રતને તમામ એકાદશીમાંથી મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. આને નિર્જલા એકાદશી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત આ એકાદશીને ભીમસેની એકાદશી અથવા પાંડવ એકાદશી પણ કહેવાય છે, અને આ પાછળ એક પૌરાણિક કથા છુપાયેલી છે. ચાલો, તેને જાણીએ.
પૌરાણિક કથા પણ પ્રચલિત
આ એકાદશીને ભીમસેની એકાદશી અથવા પાંડવ એકાદશી નામ મળવા પાછળ એક પૌરાણિક કથા પ્રચલિત છે. એક વાર મહર્ષિ વ્યાસ પાંડવો સાથે હતા, ત્યારે ભીમે પૂછ્યું, “મહર્ષિ, આ કહો કે યુધિષ્ઠિર, અર્જુન, નકુલ, સહદેવ, માતા કુંતી અને દ્રૌપદી બધાં એકાદશી વ્રત કરે છે, પરંતુ હું મારી ઉદાર અગ્નિ ના કારણે આ વ્રત કરી શકતો નથી. તો શું એવુ કોઈ વ્રત છે જે મને બેસઠ એકાદશીઓનો ફળ એકસાથે આપે?”
મહર્ષિ વ્યાસ જાણતા હતા કે ભીમ ખોરાક વગર નથી રહી શકતા, ત્યારે વ્યાસજી એથી કહ્યું, “તમે જેઠ શુક્લ નિર્જળા એકાદશી નો વ્રત રાખો, કેમ કે આ વ્રતમાં સ્નાન અને આચમન સમયે પાણી પીને કોઈ દોષ નથી લાગતા અને બધી 24 એકાદશીઓનો ફળ વ્રતધારીને મળી જાય છે.”
ભીમે હિંમતથી નિર્જળા એકાદશી વ્રત કર્યો, પરંતુ અન્ન અને પાણીના અભાવમાં તે પ્રાતઃ સમયે મૂર્છિત થઈ ગયા. ત્યારબાદ પાંડવો એ ગંગાજલ, તુલસી, અને ચરણામૃતથી તેમની મૂરછા દૂર કરી. તેથી આ એકાદશી ને ભીમસેની એકાદશી કહેવામાં આવે છે.
જ્યારે વેદવ્યાસે પાંડવોને ચાર પુરુષાર્થે – ધર્મ, અર્થ, કામ અને મોક્ષ – આપનાર એકાદશી વ્રતનો સંકલ્પ કરાવ્યો, ત્યારે પ્રથમ મહાબલી ભીમે આ વ્રત સૌથી પહેલા કર્યું હતું, અને પછી બાકીના પાંડવોોએ પણ શ્રી હરિનું આ વ્રત કર્યું હતું. જેના દ્વારા તેમણે આ લોકમાં સુખ, યશ અને પ્રાપ્યતા મેળવી અને અંતે મોક્ષ પ્રાપ્ત કર્યો.
