GSTમાં મોટો ફેરફાર: પાંચ સ્લેબ ઘટાડીને બે કરવામાં આવશે
પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ સ્વતંત્રતા દિવસ નિમિત્તે લાલ કિલ્લા પરથી પોતાના સંબોધનમાં GST સુધારાની સૌથી મોટી જાહેરાત કરી હતી. યુએસ ટેરિફ અને વૈશ્વિક મંદીના દબાણ વચ્ચે સરકાર આ સુધારાને બૂસ્ટર ડોઝ તરીકે જોઈ રહી છે. દિવાળી પહેલા નવા GST માળખાને લાગુ કરવાની યોજના છે, જેથી તહેવારોની મોસમમાં બજારને વેગ મળે અને ગ્રાહકો અને વેપારીઓ બંને પર કરનો બોજ ઓછો થાય.
હાલમાં GSTના 5 સ્લેબ છે – 0%, 5%, 12%, 18% અને 28%. પરંતુ હવે સરકાર તેને સરળ બનાવવા માંગે છે અને તેને ફક્ત બે સ્લેબમાં બદલવા માંગે છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર,
- 28% વાળા લગભગ 90% ઉત્પાદનોને 18% સ્લેબમાં લાવવામાં આવશે.
- 12% સ્લેબ વાળા માલને 5% શ્રેણીમાં ખસેડવામાં આવશે.
- આ સાથે, ઘણી બધી વસ્તુઓ પર લાગુ થતો સેસ પણ દૂર કરી શકાય છે.
આનાથી ફક્ત સ્થાનિક વિક્રેતાઓ અને MSME ને ફાયદો થશે જ નહીં, પરંતુ ગ્રાહકોના ખિસ્સા પરનો બોજ પણ ઓછો થશે.
કોના પર કર વધશે?
સરકાર લક્ઝરી અને પાપી વસ્તુઓ પર કરનો બોજ વધારવા જઈ રહી છે. નવા દર 40% સુધી પહોંચી શકે છે.
- પાન મસાલા, સિગારેટ અને તમાકુ
- લક્ઝરી કાર અને SUV
- સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક (SUP)
- ઓનલાઈન ગેમિંગ
મહેસૂલ વિભાગ અનુસાર, આ શ્રેણીઓને સામાજિક દૃષ્ટિકોણથી “હાનિકારક અને બિન-આવશ્યક” પણ ગણવામાં આવી છે.
શું સસ્તું થશે?
- ૧૨% સ્લેબથી ૫% સ્લેબમાં ખસેડો
- દવાઓ, પ્રોસેસ્ડ ફૂડ, કેટલીક ડેરી પ્રોડક્ટ્સ
- હોટેલ રૂમ (સસ્તી શ્રેણીઓ)
- બાંધકામ સામગ્રી (કેટલીક શ્રેણીઓ)
- ૨૮% સ્લેબથી ૧૮% સ્લેબમાં ખસેડો
- એસી અને રેફ્રિજરેટર
- સિમેન્ટ
- વીમા ક્ષેત્રની સેવાઓ
- ઓટોમોબાઈલ ક્ષેત્ર પર અસર
- ૧૨૦૦ સીસીથી ઓછા એન્જિનવાળી કાર
- ૫૦૦ સીસીથી ઓછા એન્જિનવાળા ટુ-વ્હીલર
વિશ્લેષકો માને છે કે મારુતિ સુઝુકી અને હીરો મોટર કોર્પ જેવી બ્રાન્ડના વેચાણમાં મોટો વધારો જોવા મળી શકે છે.
આ સુધારો શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે?
જીએસટી ૧ જુલાઈ ૨૦૧૭ ના રોજ લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો, જેણે રાજ્યો અને કેન્દ્રના અલગ-અલગ કરને દૂર કરીને એક રાષ્ટ્ર-એક કર પ્રણાલી બનાવી હતી. પરંતુ ઉદ્યોગ જટિલ સ્લેબ સિસ્ટમ અને ઊંચા કર દરો વિશે ફરિયાદ કરતો રહ્યો. હવે, સરકાર કર પ્રણાલીને માત્ર સરળ જ નહીં પણ વ્યવસાય અને ગ્રાહક-મૈત્રીપૂર્ણ બનાવવાનું લક્ષ્ય રાખે છે.
નવા માળખાથી અર્થતંત્રમાં વપરાશ વધશે, કર પાલન સરળ બનશે અને રોકાણના વાતાવરણમાં સુધારો થશે તેવી અપેક્ષા છે. જોકે, લક્ઝરી અને ઓનલાઈન ગેમિંગ જેવા ક્ષેત્રોને ગંભીર અસર થઈ શકે છે.
