Mahavir Jayanti 2025: મહાવીર જયંતિ શા માટે ઉજવવામાં આવે છે? એપ્રિલમાં ક્યારે છે અને તેનું મહત્વ જાણો
મહાવીર જયંતિ 2025: મહાવીર સ્વામીની જન્મજયંતિ જૈન ધર્મના લોકો માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ દિવસ છે. જાણો કોણ હતા મહાવીર સ્વામી, જેમના પાંચ સિદ્ધાંતો જૈન ધર્મનો પાયો છે. આ વર્ષે મહાવીર જયંતિ ક્યારે છે?
Mahavir Jayanti 2025: જૈન શબ્દ ‘જિન’ શબ્દ પરથી આવ્યો છે જેનો અર્થ ‘વિજેતા’ થાય છે. જૈન ગ્રંથો અનુસાર, આ ધર્મ અનાદિકાળથી અનુસરવામાં આવે છે અને તે સૌથી જૂના અને સૌથી પ્રચલિત ધર્મોમાંનો એક છે.
જેમ હિન્દુ ધર્મ દિવાળી, મહાશિવરાત્રી, જન્માષ્ટમી વગેરે તહેવારો ઉજવે છે, તેવી જ રીતે મહાવીર જયંતિ જૈન સમુદાય માટે સૌથી પવિત્ર તહેવારોમાંનો એક છે અને આ તહેવારનું વિશેષ મહત્વ છે. આ તહેવાર જૈન ધર્મ અને સંસ્કૃતિના 24મા અને છેલ્લા તીર્થંકર ભગવાન મહાવીરની જન્મજયંતિ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. ચાલો જાણીએ કે આ વર્ષે મહાવીર જયંતિ ક્યારે છે.
મહાવીર જયંતિ 2025 ક્યારે?
મહાવીર સ્વામીનો જન્મ 599 ઇસાપૂર્વમાં થયો હતો. હિંદુ પંચાંગ અનુસાર, દરેક વર્ષે ચૈત્ર માસની 13મી તિથી એટલે કે ચૈત્ર શુક્લ ત્રયોદશી તિથિએ મહાવીર જયંતી મનાવવામાં આવે છે. મહાવીર જયંતી 10 એપ્રિલ 2025ના રોજ છે. આ દિવસે પ્રભાત ફેરિ, શ્રેષ્ઠ યાત્રા વગેરેનો આયોજિત થાય છે. સ્વર્ણ અને રજત કલશોથી મહાવીર સ્વામીની અભિષેક કરવામાં આવે છે અને શિખરો પર ધ્વજ ચઢાવવામાં આવે છે.
કોણ છે મહાવીર સ્વામી?
બિહારના વૈશાલી જિલ્લામાં આવેલું કુંડલપુર ગામમાં મહાવીરનો જન્મ એક રાજશી પરિવારમાં થયો હતો. તેમના પિતા નું નામ સિદ્ધાર્થ અને માતાનું નામ રાણી ત્રિશલા હતું. મહાવીર સ્વામીએ સંન્યાસી બનવા માટે નીચા વયે જ સંસાર ત્યાગ કર્યો હતો. ભવ્ય જીવન ત્યાગી સંન્યાસ સ્વીકાર્યો અને જૈન ધર્મના પ્રચાર-પ્રસારમાં લાગેલા હતા.
જૈન ધર્મની માન્યતાઓ અનુસાર મહાવીર ભગવાને સતત 12 વર્ષો સુધી કઠોર તપસ્યા કરી હતી. તેમણે મૌન તપ અને જાપ કર્યો, સ્વયંના ટોણકા કાપ્યા, પોતાના ઇન્દ્રિયોને કાબૂ મેળવ્યો અને પછી જ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યું હતું. ભગવાન મહાવીરના ઉપદેશો આજે પણ વ્યક્તિને આત્માનુશાસન, સંયમ અને નૈતિકતાના માર્ગ પર ચાલવા પ્રેરણા આપે છે.
મહાવીર સ્વામીના 5 સિદ્ધાંતો
મહાવીર સ્વામીએ સમાજના લોકોએ કલ્યાણ માટે સંદેશ આપ્યા હતા. તેમાં તેમણે 5 સિદ્ધાંતો આપેલા છે:
- સત્ય – સત્ય બોલવું અને સાચા માર્ગ પર ચાલવું.
- અહિંસા – જિંદગીમાં કોઈ પણ પ્રાણીને કોઇ રીતે હાની ન પહોંચાડવી, આ જીવનમાં અનુકૂળ પરિસ્થિતિ બનાવવા માટે મહત્વપૂર્ણ છે.
- અસ્ત્ય – પરાધીન શક્તિથી અથવા ચોરીથી કશું મેળવવું નહી, પોતાના કર્મથી જીવન જીવવું.
- અપરિગ્રહ – મોટો ઘરો, સામગ્રીક સંપત્તિથી દૂરી રાખવું અને જીવનમાં મર્યાદિત સામાન રાખવું.
- બ્રહ્મચર્ય – યૌન જીવન પર નિયંત્રણ અને સંયમ રાખવું.
જૈન ધર્મ આ સિદ્ધાંતોનો પૂરો પાલન કરે છે. મહાવીર સ્વામીએ તેમના અનુયાયીઓ માટે મુક્તિનો માર્ગ ત્યાગ અને બલિદાન માન્યો હતો, પરંતુ તેમાં જીવાત્માઓની બલિ નો સમાવેશ નથી.
