India vs F-35B Fighter Jet: બ્રિટનનું અદ્યતન ફાઇટર ભારતના રડારમાં આવી ગયું?
India vs F-35B Fighter Jet: તિરુવનંતપુરમમાં છેલ્લા કેટલાક અઠવાડિયાથી પાર્ક થયેલું અમેરિકન નિર્મિત અને બ્રિટન દ્વારા સંચાલિત F-35B સ્ટીલ્થ ફાઇટર જેટ હવે ચર્ચાનું કેન્દ્ર બન્યું છે. સોશિયલ મીડિયા અને અનેક અહેવાલો દાવો કરી રહ્યા છે કે ભારતની સ્થાનિક રડાર ટેકનોલોજીએ આ પાંજરવીહોણા વિમાનને પકડ્યું, તેને ટ્રેક કર્યું અને શક્યતઃ તેને ઉતરાણ માટે મજબૂર કર્યું.
સ્ટીલ્થ વિમાન અને ‘રડાર લોક’ શું છે?
F-35B એક પાંચમી પેઢીનું સ્ટીલ્થ ફાઇટર જેટ છે, જેને પકડવું સામાન્ય રીતે રડાર માટે અશક્ય માનવામાં આવે છે. પરંતુ ભારતીય સંરક્ષણ સંસ્થાઓ દ્વારા વિકસાવવામાં આવેલી ટેકનોલોજી, જેમ કે DRDO ની ‘અશ્વિન’ સિસ્ટમ અથવા રશિયન S-400 ડિફેન્સ સિસ્ટમ, હવે આવા વિમાનોને શોધી શકે છે. જ્યારે રડાર સતત વિમાનની દિશા અને ગતિ ટ્રેક કરે છે ત્યારે તેને “રડાર લોક” કહેવામાં આવે છે. હાર્ડ લોક સ્થિતિમાં રડાર મિસાઇલ લૉન્ચ માટે માહિતી મોકલે છે, જેને કારણે પાઇલટ ચેતવાઈ જાય છે અને એનેટિવ એક્શન લેવું પડે છે.
બ્રિટનનો જવાબ – ટેક્નિકલ ખામી?
બ્રિટિશ અધિકારીઓ અનુસાર, વિમાને ટેક્નિકલ ખામી સર્જતાં ભારત પાસેથી કટોકટી ઉતરાણ માટે પરવાનગી માગી હતી. તેમણે જણાવ્યું કે તિરુવનંતપુરમમાં રિપેર માટે જરૂરી સુવિધાઓ ન હોવાથી, વિમાનને ત્યાંથી તોડીને જહાજ મારફતે પાછું મોકલવામાં આવશે. જોકે, ભારતે તેનો હેંગર ઉપયોગ માટે આપ્યો હતો, છતાં બ્રિટન તરફથી એ નકારાયું.
સત્તાવાર પુષ્ટિ નથી, પણ સંકેતો સ્પષ્ટ છે
અત્યાર સુધી ન તો ભારતે અને ન તો બ્રિટને સત્તાવાર રીતે આ મામલે પત્રકાર પરિષદ કરી છે કે શું F-35B વાસ્તવમાં રડાર લૉક હેઠળ આવ્યું હતું કે નહીં. તેમ છતાં, એક વાત સ્પષ્ટ છે કે ભારતની રડાર અને ટ્રેકિંગ ટેકનોલોજી દુનિયાની અદ્યતન સિસ્ટમો સામે ટક્કર આપી શકે તેવા સ્તરે પહોંચી રહી છે.
આ ઘટનાએ ભારતીય સંરક્ષણ ક્ષમતાની ભવિષ્યની દિશા અને વૈશ્વિક લશ્કરી રાજકારણમાં તેની ભૂમિકા અંગે નવી ચર્ચા જાગૃત કરી છે.
