India Oil Purchase
India’s Crude Oil Import: થોડા વર્ષો પહેલા સુધી, ઈરાક અને સાઉદી અરેબિયા ભારતના સૌથી મોટા ક્રૂડ ઓઈલ સપ્લાયર હતા, પરંતુ ગયા વર્ષથી આંકડા બદલાયા છે અને રશિયા મોખરે આવ્યું છે…
રશિયાએ ભારતના સપ્લાયર્સ પર વર્ચસ્વ જાળવી રાખ્યું છે, જે તેની ઉર્જા જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા આયાત પર નિર્ભર છે. જૂન મહિના દરમિયાન ભારતની રશિયન તેલની ખરીદીમાં ફરી એકવાર વધારો થયો છે. ટોચના-5માં સમાવિષ્ટ અન્ય ચાર દેશો દ્વારા ગયા મહિને ભારતમાં આયાત કરાયેલા ક્રૂડ ઓઈલના જથ્થાને એકલું રશિયા સરખાવી શક્યું નથી.
ભારતે જૂનમાં રશિયા પાસેથી આટલું તેલ ખરીદ્યું હતું
રીઅલ-ટાઇમ એનર્જી કાર્ગો ટ્રેકિંગ ફર્મ વોર્ટેક્સાના ડેટા અનુસાર, જૂન મહિના દરમિયાન ભારતની ક્રૂડ ઓઇલની આયાતમાં રશિયાનો હિસ્સો વધીને 42 ટકા થયો છે. તેના એક મહિના પહેલા એટલે કે મે 2024માં રશિયાનો હિસ્સો 37 ટકા હતો. રશિયા ઘણા મહિનાઓથી ભારતનું સૌથી મોટું સપ્લાયર જ નથી, પરંતુ જૂનમાં તેનો હિસ્સો અન્ય ચાર ટોચના સપ્લાયરોના સંયુક્ત હિસ્સા કરતાં વધુ હતો.
ચાર મોટા દેશો મળીને રશિયાથી પાછળ છે
માહિતી અનુસાર, ભારતે છેલ્લા મહિનામાં જે પાંચ દેશોમાંથી સૌથી વધુ ક્રૂડ ઓઈલની ખરીદી કરી છે તેમાં રશિયા, ઈરાક, સાઉદી અરેબિયા, સંયુક્ત આરબ અમીરાત અને અમેરિકા સિવાયનો સમાવેશ થાય છે. જૂન મહિનામાં ભારતની ક્રૂડ ઓઈલની આયાતમાં ઈરાકનો હિસ્સો 16 ટકા, સાઉદી અરેબિયા અને સંયુક્ત આરબ અમીરાતનો હિસ્સો 8-8 ટકા અને અમેરિકાનો હિસ્સો 7 ટકા હતો. એટલે કે આ ચાર દેશોનો હિસ્સો મળીને 39 ટકા હતો, જ્યારે રશિયાએ એકલા 42 ટકા તેલની આયાત કરી હતી.
રશિયાથી દરરોજ 19 લાખ બેરલ તેલ આવે છે
વોર્ટેક્સા ડેટા દર્શાવે છે કે ગયા મહિને રશિયાથી ક્રૂડ ઓઈલની આયાત માસિક ધોરણે 13 ટકા વધીને 19.2 લાખ બેરલ પ્રતિ દિવસ થઈ છે. તે જ સમયે, બીજા સપ્લાયર ઇરાકનો હિસ્સો 22 ટકા ઘટીને 7.54 લાખ બેરલ પ્રતિ દિવસ થયો છે. સાઉદી અરેબિયામાંથી આયાત 36 ટકા ઘટીને 3.86 લાખ બેરલ પ્રતિ દિવસ થઈ છે. તે જ સમયે, અમેરિકન આયાત 63 ટકા વધી અને 3.30 બેરલ પ્રતિ દિવસ રહી.
આ કારણે રશિયા સૌથી મોટો સપ્લાયર બન્યો
ભારત કાચા તેલ માટે આયાત પર નિર્ભર છે અને ગલ્ફ દેશો દાયકાઓથી ભારતના પરંપરાગત સપ્લાયર્સ છે. જોકે, રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે યુદ્ધ શરૂ થયા બાદ આ ચિત્ર બદલાવા લાગ્યું. અમેરિકાની આગેવાની હેઠળના પશ્ચિમી દેશો દ્વારા રશિયા પર ઘણા કડક આર્થિક પ્રતિબંધો લાદવામાં આવ્યા હતા, ત્યારબાદ રશિયાએ ડિસ્કાઉન્ટ પર ક્રૂડ ઓઈલનું વેચાણ શરૂ કર્યું હતું. ભારત માટે આ એક સુવર્ણ તક બની અને આયાત બિલ ઘટાડવા માટે સસ્તા ભાવે ઉપલબ્ધ રશિયન તેલની ખરીદી ઐતિહાસિક રીતે ઉચ્ચ સ્તરે વધી.
રોઇટર્સના રિપોર્ટ અનુસાર, વર્ષ 2023માં ભારતે રશિયા પાસેથી પ્રતિદિન 16.6 લાખ બેરલ ક્રૂડ ઓઇલની ખરીદી કરી હતી. તેના એક વર્ષ પહેલા 2022માં આ આંકડો માત્ર 6.51 લાખ બેરલ પ્રતિ દિવસ હતો. એટલે કે, 2022 ની તુલનામાં, 2023 માં ભારત દ્વારા રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઇલની ખરીદીમાં 155 ટકાનો જબરદસ્ત વધારો થયો છે. આના કારણે ગલ્ફ દેશોને સૌથી વધુ નુકસાન થયું છે. ગલ્ફ દેશોમાંથી ભારતની ક્રૂડ ઓઈલની ખરીદી ગયા વર્ષે ઐતિહાસિક નીચી સપાટીએ આવી ગઈ હતી.
