ભારત અને યુરોપિયન યુનિયન: મુક્ત વેપાર અને સંરક્ષણ ભાગીદારીમાં એક નવો અધ્યાય
વૈશ્વિક આર્થિક અનિશ્ચિતતાઓ વચ્ચે, યુરોપિયન યુનિયન અને ભારત એક વ્યાપક વૈશ્વિક કાર્યસૂચિ ઘડવા માટે સાથે મળીને આગળ વધી રહ્યા છે. 27 જાન્યુઆરીએ નવી દિલ્હીમાં યોજાનારી વાર્ષિક સમિટમાં મુક્ત વેપાર કરાર (FTA), સંરક્ષણ માળખા કરાર અને વ્યૂહાત્મક કાર્યસૂચિને અંતિમ સ્વરૂપ આપવાની અપેક્ષા છે.
મુખ્ય મુદ્દાઓ
- પ્રસ્તાવિત FTA ને “જીવંત દસ્તાવેજ” માનવામાં આવે છે, જેનો અર્થ એ છે કે ભવિષ્યમાં વાટાઘાટો એવા વિષયો પર ચાલુ રહેશે જે પુષ્ટિ વિનાના રહે છે.
- EU ના વરિષ્ઠ અધિકારીઓ માને છે કે યુએસ, ભારત, EU અને ફ્રાન્સની ગેરહાજરીમાં સંયુક્ત રીતે વૈશ્વિક શાસન માટે એક નવું માળખું બનાવી શકે છે.
- એવા સમયે જ્યારે વિશ્વ યુએસ ટેરિફ નીતિઓને કારણે વેપાર અવરોધોનો સામનો કરી રહ્યું છે, ત્યારે ભારત-EU FTA બંને પક્ષો વચ્ચેના સંબંધોને વધુ મજબૂત બનાવવામાં મદદ કરી શકે છે.
- બંને પક્ષોએ કૃષિ ઉત્પાદનો માટે બજાર ઍક્સેસ, દારૂ સંબંધિત મુદ્દાઓ અને મૂળ નિયમો પર નોંધપાત્ર પ્રગતિ કરી છે.
- બંને પક્ષો અત્યાર સુધી FTA ના 12 પ્રકરણો પર કરાર પર પહોંચી ગયા છે, અને બાકીના મુદ્દાઓ પર નિયમિત વાટાઘાટો ચાલુ છે.
- ભારત અને યુરોપિયન યુનિયને ડિસેમ્બર સુધીમાં આ વેપાર કરારને અંતિમ સ્વરૂપ આપવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે. હાલમાં, EU ભારતનો સૌથી મોટો વેપારી ભાગીદાર છે, અને 2023-24 નાણાકીય વર્ષમાં બંને દેશો વચ્ચે માલસામાનનો કુલ વેપાર આશરે US$135 બિલિયન હોવાનો અંદાજ છે.
આ કરારનું મહત્વ
- આ કરાર ભારતને વૈશ્વિક પુરવઠા શૃંખલામાં અગ્રણી સ્થાન આપી શકે છે.
- અદ્યતન ટેકનોલોજી, રોકાણ અને નિકાસ માટે નવી તકો ઉભરી આવશે.
- સંરક્ષણ, સુરક્ષા અને ભૂરાજકીય સહયોગને પણ નવા પરિમાણો પ્રાપ્ત થશે.
- ગ્રાહકોને નવા બજારો અને સ્પર્ધાત્મક સ્તરે વધુ સારા ઉત્પાદન વિકલ્પોની ઍક્સેસ મળશે.
- લાંબા ગાળે, ભારત-EU વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી આંતરરાષ્ટ્રીય વ્યવસ્થાને સંતુલિત કરવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી શકે છે.
