Digital economy
ભારતમાં ડિજિટલ અર્થતંત્રના સતત વિસ્તરણને કારણે રોજગાર અને આર્થિક વિકાસ પર ઘણી ચર્ચાઓ થઈ છે. તેને ઘણીવાર પરંપરાગત નોકરીઓ માટે ખતરા તરીકે દર્શાવવામાં આવે છે, ખાસ કરીને જ્યારે આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (AI) જેવી ટેકનોલોજીનો પ્રભાવ ઝડપથી વધી રહ્યો છે. વૈશ્વિક સ્તરે, અહેવાલો સૂચવે છે કે AI બેંકિંગ અને અન્ય સેવા ક્ષેત્રોમાં નોકરી ગુમાવવાનું કારણ બની શકે છે. જોકે, ભારત સરકારના આઇટી મંત્રાલયનો તાજેતરનો અહેવાલ આ ખ્યાલને પડકારે છે.
સરકારના મતે, 2020 સુધીમાં, ભારતની રાષ્ટ્રીય આવકમાં ડિજિટલ અર્થતંત્રનો હિસ્સો કૃષિ અને ઉત્પાદન ક્ષેત્રો કરતા વધી જશે. આ ડેટા દર્શાવે છે કે ભારતમાં ડિજિટલ ટેકનોલોજી માત્ર નવી રોજગારીની તકો જ નહીં પરંતુ દેશની આર્થિક કરોડરજ્જુ પણ બનશે. રિપોર્ટમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે રાષ્ટ્રીય આવકનો પાંચમા ભાગ ડિજિટલ અર્થતંત્રમાંથી થતી આવકમાંથી આવશે.
ડિજિટલ અર્થતંત્રના વિસ્તરણથી ભારતમાં વિવિધ ક્ષેત્રોને ફાયદો થઈ રહ્યો છે. ઈ-કોમર્સ, ફિનટેક, ક્લાઉડ કમ્પ્યુટિંગ અને ડિજિટલ પેમેન્ટ સિસ્ટમ્સે માત્ર રોજગારની નવી તકો જ નથી ખોલી પરંતુ પરંપરાગત વ્યવસાયોને પણ નવી ઊંચાઈઓ પર લઈ ગયા છે. આ સુનિશ્ચિત કરે છે કે ડિજિટલ પરિવર્તન ફક્ત નોકરીઓ ખતમ કરશે નહીં, પરંતુ તેમને ફરીથી વ્યાખ્યાયિત કરશે.કૃત્રિમ બુદ્ધિ અને ઓટોમેશનની અસર અંગે ચિંતાઓ વાજબી છે, પરંતુ એ પણ સાચું છે કે નવી તકનીકો કૌશલ્ય વિકાસની માંગ કરે છે. આ દિશામાં, ભારત સરકાર વિવિધ કૌશલ્ય વિકાસ યોજનાઓ દ્વારા યુવાનોને ડિજિટલ યુગ માટે તૈયાર કરી રહી છે. ડિજિટલ ઇન્ડિયા મિશને ઇન્ટરનેટ ઍક્સેસ અને ડિજિટલ સેવાઓ દ્વારા નવી તકોનું સર્જન કર્યું છે.
ટૂંકમાં, ડિજિટલ અર્થતંત્ર ભારતના વિકાસના મુખ્ય સ્તંભ તરીકે ઉભરી રહ્યું છે. એક તરફ તે પરંપરાગત નોકરીઓને અસર કરી શકે છે, તો બીજી તરફ તે આર્થિક સમૃદ્ધિ અને રોજગાર સર્જનના નવા દરવાજા ખોલી રહ્યું છે. ભારત માટે આ પરિવર્તનને તક તરીકે જોવું અને ટેકનોલોજીકલ વિકાસને અનુરૂપ તેની નીતિઓને અપનાવવી મહત્વપૂર્ણ છે.
