Stock Market
Stock Exchange: ભારતના શેરબજારની ગણતરી વૈશ્વિક સ્તરે સૌથી ઝડપથી વિકસતા બજારોમાં થાય છે. આ હોવા છતાં, ઘણા રોકાણકારો તેમની સંભવિતતાને ધ્યાનમાં રાખીને અમેરિકા, યુરોપ, ચીન અને અન્ય ઊભરતાં બજારોમાં રોકાણ કરવા માગે છે. આનું કારણ એ છે કે આ દેશો વિવિધ ઉદ્યોગો, ખાસ કરીને યુએસમાં ટેક્નોલોજી ક્ષેત્ર અને ચીનની ઝડપથી વિકસતી અર્થવ્યવસ્થામાં વૃદ્ધિની તકો આપે છે. જોકે, આંતરરાષ્ટ્રીય બજારોમાં રોકાણ કરવા માટે ઘણા નિયમો અને મર્યાદાઓ છે, જેને ભારતીય રોકાણકારોએ સમજવાની જરૂર છે. જો તેઓ ત્યાં રોકાણ કરવાનું વિચારી રહ્યા છે.
આંતરરાષ્ટ્રીય બજારોમાં રોકાણ કરવાનો સૌથી સહેલો અને સલામત રસ્તો મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ દ્વારા છે. રોકાણકારો મ્યુચ્યુઅલ ફંડ દ્વારા વિદેશી શેરોમાં તેમનો હિસ્સો બનાવી શકે છે. આ પદ્ધતિ ખાસ કરીને એવા રોકાણકારો માટે યોગ્ય છે જેઓ તેમના રોકાણમાં વિવિધતા લાવવા માગે છે પરંતુ વિદેશી બજારોમાં સીધું રોકાણ કેવી રીતે કરવું તે જાણતા નથી.
ફેબ્રુઆરી 2022 માં, ભારતીય સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ (સેબી) એ સ્થાનિક મ્યુચ્યુઅલ ફંડ કંપનીઓને વિદેશી શેરોમાં વધુ રોકાણ કરવા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. તેની પાછળનું કારણ ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) દ્વારા નિર્ધારિત વિદેશી રોકાણની મર્યાદા હતી, જે હેઠળ વિદેશી સિક્યોરિટીઝમાં કુલ રોકાણ $7 બિલિયન (અંદાજે ₹58,800 કરોડ) સુધી મર્યાદિત કરવામાં આવ્યું છે. વધુમાં, એક મ્યુચ્યુઅલ ફંડ હાઉસને $1 બિલિયન (અંદાજે ₹8,400 કરોડ) કરતાં વધુ રોકાણ કરવાની મંજૂરી નથી. આ સિવાય ફોરેન એક્સચેન્જ-ટ્રેડેડ ફંડ્સ (ETFs)માં રોકાણ પણ આ મર્યાદા હેઠળ આવે છે.
સેબીએ આ માર્ગદર્શિકામાં થોડી છૂટછાટ આપી છે અને મ્યુચ્યુઅલ ફંડોને RBIની મર્યાદામાં રોકાણ રાખીને આંતરરાષ્ટ્રીય શેરમાં ફરીથી રોકાણ કરવાની મંજૂરી આપી છે. તેનાથી રોકાણકારો માટે રોકાણની તકો ફરી ખુલી છે. હાલમાં, કુલ 76 આંતરરાષ્ટ્રીય યોજનાઓમાંથી, 43 યોજનાઓ ભારતીય રોકાણકારો માટે સબ્સ્ક્રિપ્શન માટે ખુલ્લી છે.
આંતરરાષ્ટ્રીય ભંડોળમાં રોકાણ SIP અને એકસાથે રોકાણ દ્વારા કરી શકાય છે. જો કે, મોટાભાગની યોજનાઓમાં એકસાથે રોકાણ મર્યાદા હોય છે, જ્યારે SIP માટે કોઈ મર્યાદા હોતી નથી. ઉદાહરણ તરીકે, આદિત્ય બિરલા SL NASDAQ 100 FoF દરરોજ ₹1 કરોડની મર્યાદા સાથે રોકાણની મંજૂરી આપે છે, જ્યારે Axis S&P 500 ETF FoFની કોઈ મર્યાદા નથી અને તે બંને પ્રકારના રોકાણો માટે ખુલ્લું છે.
મોતીલાલ ઓસ્વાલ NASDAQ 100 ETF અને મોતીલાલ ઓસ્વાલ NASDAQ 100 FOF જેવી કેટલીક યોજનાઓ માત્ર SIP માટે ખુલ્લી છે અને એકસાથે રોકાણ માટે બંધ છે. ઘણી સ્કીમોએ પણ સિસ્ટમેટિક ટ્રાન્સફર પ્લાન્સ (STP) હેઠળ સ્વિચ-આઉટને મંજૂરી આપવાનું શરૂ કર્યું છે, જે રોકાણકારોને હપ્તામાં ટ્રાન્સફર કરવાની મંજૂરી આપે છે.
