શું વધુ પડતા હાથ ધોવાથી બીમારી થઈ શકે છે? યોગ્ય સંતુલન શીખો.
હાથ ધોવા એ એક આવશ્યક આદત છે જે આપણને ઘણા રોગોથી બચાવી શકે છે. જમતા પહેલા, શૌચાલયનો ઉપયોગ કર્યા પછી, બીમારીથી ઘરે પાછા ફર્યા પછી અથવા બીમાર વ્યક્તિના સંપર્ક પછી હાથ ધોવા એ ચેપ અટકાવવાનો સૌથી સરળ રસ્તો માનવામાં આવે છે. દરરોજ, આપણા હાથ મોબાઇલ ફોન, દરવાજા, પૈસા, વાહનો અને ખાદ્ય પદાર્થોને સ્પર્શ કરે છે, જે આપણી ત્વચા પર લાખો જંતુઓ એકઠા કરે છે. જો આપણે હાથ ધોયા વિના ખાઈએ છીએ અથવા આપણા ચહેરાને સ્પર્શ કરીએ છીએ, તો આ જંતુઓ શરીરમાં પ્રવેશ કરે છે અને બીમારીનું કારણ બને છે.
વિશ્વ આરોગ્ય સંગઠન અને ઘણા આરોગ્ય નિષ્ણાતો માને છે કે યોગ્ય હાથ ધોવાથી ઝાડા, શરદી, ફ્લૂ, ત્વચા ચેપ, શ્વસન સમસ્યાઓ અને COVID-19 જેવા રોગોનું જોખમ નોંધપાત્ર રીતે ઓછું થાય છે. જાગૃતિ લાવવા માટે દર વર્ષે 15 ઓક્ટોબરે વૈશ્વિક હાથ ધોવા દિવસ ઉજવવામાં આવે છે.
પરંતુ શું તમે જાણો છો કે વધુ પડતું હાથ ધોવાથી શરીરને પણ નુકસાન થઈ શકે છે? ચાલો જાણીએ કેવી રીતે.
શું વધુ પડતું હાથ ધોવાથી શરીરને નુકસાન થઈ શકે છે?
આપણી ત્વચામાં કુદરતી તેલ અને ફાયદાકારક બેક્ટેરિયા હોય છે જે બાહ્ય જંતુઓ સામે રક્ષણાત્મક સ્તર તરીકે કાર્ય કરે છે. વારંવાર હાથ ધોવાથી અથવા સાબુનો ઉપયોગ આ કુદરતી રક્ષણાત્મક સ્તરને નબળો પાડે છે. આના પરિણામે:
- ત્વચા શુષ્ક અને ખરબચડી બને છે
- હાથની લાલાશ અને ખંજવાળ વધે છે
- તિરાડો અને તિરાડો થઈ શકે છે
- ચેપનું જોખમ વધે છે, કારણ કે બેક્ટેરિયા તિરાડવાળી ત્વચા દ્વારા સરળતાથી પ્રવેશ કરે છે
વારંવાર હાથ ધોવાથી થતી શારીરિક સમસ્યાઓ
ત્વચામાં બળતરા અને ખંજવાળ
સાબુનો વારંવાર ઉપયોગ ત્વચાના ઉપરના સ્તરને નુકસાન પહોંચાડે છે, જેના કારણે બળતરા અને ખંજવાળ થઈ શકે છે.
કુદરતી તેલનું નુકશાન
આપણી ત્વચામાં રહેલા કુદરતી તેલ તેને ભેજયુક્ત રાખે છે. વારંવાર ધોવાથી આ તેલનો નાશ થાય છે, જેનાથી હાથ નિસ્તેજ અને શુષ્ક લાગે છે.
ત્વચાનો સોજો થવાનું જોખમ
વધુ પડતી સફાઈ કરવાથી કોન્ટેક્ટ ડર્મેટાઇટિસ થઈ શકે છે, જે ત્વચામાં બળતરા અને લાલાશનું કારણ બને છે.
ખરજવું બગડવું
જે લોકોને પહેલાથી જ ખરજવું છે, તેમના માટે વધુ પડતા હાથ ધોવાથી લક્ષણો વધુ ખરાબ થઈ શકે છે.
ચેપનું જોખમ વધે છે
જ્યારે ત્વચા તૂટી જાય છે, ત્યારે તે જંતુઓ માટે સરળ પ્રવેશ બિંદુ બની જાય છે, જે બદલામાં ચેપનું જોખમ વધારે છે.
હાથ ધોવાનું ક્યારે અને કેવી રીતે યોગ્ય માનવામાં આવે છે?
ખૂબ જ જરૂરી હોય ત્યારે જ હાથ ધોવા, જેમ કે:
- શૌચાલયનો ઉપયોગ કર્યા પછી
- ખાવું ખાવું કે બનાવવું તે પહેલાં
- બહારથી ઘરે આવ્યા પછી
- બીમાર વ્યક્તિને સ્પર્શ કર્યા પછી
- છીંક ખાધા પછી, ખાંસી ખાધા પછી અથવા નાક સાફ કર્યા પછી
સાચો રસ્તો:
ઓછામાં ઓછા 20 સેકન્ડ સુધી વહેતા પાણી અને સાબુથી હાથ ધોવા. આંગળીઓ વચ્ચે, નખ નીચે અને હાથની પાછળ સારી રીતે ઘસો.
