હવે ગુટખા અને સિગારેટ સસ્તા નહીં થાય, GSTમાં મોટો ફેરફાર
બુધવારે રાત્રે ‘નેક્સ્ટ જનરેશન’ GST સુધારાની જાહેરાત કરીને નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે કર માળખામાં મોટા ફેરફારો કર્યા. સામાન્ય ગ્રાહકોને રાહત મળી છે, પરંતુ પાપ વસ્તુઓ અને લક્ઝરી ઉત્પાદનો હવે લોકોના ખિસ્સા પર વધુ બોજ નાખશે.
હવે બે ટેક્સ સ્લેબ – અને પાપ વસ્તુઓ પર 40% ટેક્સ
GST 2.0 હેઠળ, કર પ્રણાલીને સરળ બનાવવામાં આવી છે અને હવે ફક્ત 5% અને 18% ના બે સ્લેબ રહેશે. તે જ સમયે, પાપ વસ્તુઓ અને લક્ઝરી વસ્તુઓ માટે અલગથી 40% નો ખાસ સ્લેબ નક્કી કરવામાં આવ્યો છે.
આ ઉચ્ચ સ્લેબમાં તે ઉત્પાદનોનો સમાવેશ થાય છે જે સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક અથવા સામાજિક રીતે બિનજરૂરી માનવામાં આવે છે. આમાં મુખ્યત્વે નીચેની વસ્તુઓનો સમાવેશ થાય છે:
- સિગારેટ
- પાન મસાલા
- ગુટખા
- ચાવવાની તમાકુ
- સિગાર અને તમાકુ ઉત્પાદનો
- વાયુયુક્ત અને કેફીનયુક્ત સોફ્ટ ડ્રિંક્સ
- ફળ/રસ કાર્બોરેટેડ પીણાં
- લક્ઝરી કાર
- ઓનલાઇન ગેમિંગ અને જુગાર સેવાઓ
હવે છૂટક કિંમત પર કર વસૂલવામાં આવશે
નવી સિસ્ટમ હેઠળ, આ વસ્તુઓ પર કર એક્સ-ફેક્ટરી કિંમતને બદલે છૂટક કિંમત (MRP) પર વસૂલવામાં આવશે. આનાથી ગ્રાહકોના ખિસ્સા પર સીધી અસર પડશે. ઉદાહરણ તરીકે, જો સિગારેટનું પેકેટ પહેલા 256 રૂપિયામાં ઉપલબ્ધ હતું, તો હવે તે જ પેકની કિંમત 280 રૂપિયા સુધી જઈ શકે છે – એટલે કે, 24 રૂપિયાનો સીધો વધારો.
વળતર ઉપકર નાબૂદ કરવામાં આવશે, જીએસટીમાં સીધો કર
સરકારે વળતર ઉપકર નાબૂદ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે અને હવે તેને સીધો GST માળખામાં સામેલ કરવામાં આવશે. GSTને કારણે રાજ્યોને થયેલા મહેસૂલ નુકસાનની ભરપાઈ કરવા માટે આ ઉપકર 2017 માં લાદવામાં આવ્યો હતો. અગાઉ તેને 2022 સુધી અમલમાં રાખવાની યોજના હતી, પરંતુ કોવિડ-19 રોગચાળાને કારણે તેને 2026 સુધી લંબાવવામાં આવ્યું હતું. આ સમય દરમિયાન, કેન્દ્ર સરકારે રાજ્યોને મદદ કરવા માટે 2.69 લાખ કરોડ રૂપિયાની લોન લીધી હતી.
હવે જ્યારે સેસ સમાપ્ત થઈ રહ્યો છે, ત્યારે પાપ માલ પર કાયમી ધોરણે ઊંચા દરે કર લાદવામાં આવશે જેથી આવકમાં સ્થિરતા રહે.
