GST સુધારા: અન્ય વસ્તુઓ સસ્તી થશે, પણ પેટ્રોલ અને ડીઝલ કેમ નહીં?
દેશમાં 22 સપ્ટેમ્બરથી GST 2.0 સુધારા લાગુ થવા જઈ રહ્યા છે. આ અંતર્ગત, ઘણી આવશ્યક ચીજવસ્તુઓના ભાવમાં ઘટાડો થવા જઈ રહ્યો છે, જેનાથી સામાન્ય લોકોને રાહત મળશે. પરંતુ મોટો પ્રશ્ન એ છે કે પેટ્રોલ અને ડીઝલને હજુ સુધી GSTના દાયરામાં કેમ લાવવામાં આવ્યા નથી, જ્યારે તેમના ભાવ સતત વધી રહ્યા છે. ઘણા શહેરોમાં, પેટ્રોલ ₹100 પ્રતિ લિટરથી ઉપર અને ડીઝલ ₹90 પ્રતિ લિટરથી ઉપર વેચાઈ રહ્યું છે.
પેટ્રોલ અને ડીઝલ પર GST કેમ શક્ય નથી?
CBIC (સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ઇન્ડાયરેક્ટ ટેક્સીસ એન્ડ કસ્ટમ્સ) ના ચેરમેન સંજય કુમાર અગ્રવાલે સ્પષ્ટપણે કહ્યું છે કે હાલમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલને GSTમાં સમાવવાનું શક્ય નથી.
- VAT અને સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ ડ્યુટી હાલમાં તેમના પર વસૂલવામાં આવે છે.
- રાજ્યોને VATના રૂપમાં અને કેન્દ્ર સરકારને એક્સાઇઝ ડ્યુટીના રૂપમાં આમાંથી મોટી આવક મળે છે.
- જો આનો GSTમાં સમાવેશ કરવામાં આવે છે, તો સરકારોનો આ મહત્વપૂર્ણ આવક સ્ત્રોત સમાપ્ત થઈ જશે.
રાજ્યોની સંમતિ જરૂરી છે
નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે પણ કહ્યું હતું કે કેન્દ્ર સરકારે જાણી જોઈને GST કાઉન્સિલના પ્રસ્તાવમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલનો સમાવેશ કર્યો નથી.
- કાયદેસર રીતે, આ ઉત્પાદનોને GST હેઠળ લાવવાની તૈયારી ચાલી રહી છે.
- પરંતુ નિર્ણય રાજ્યોએ લેવાનો રહેશે, કારણ કે કર દર કાઉન્સિલ દ્વારા નક્કી કરવામાં આવે છે.
- જુલાઈ 2017 માં જ્યારે GST લાગુ કરવામાં આવ્યો ત્યારે પેટ્રોલ, ડીઝલ અને દારૂ જેવી વસ્તુઓને તેના દાયરાની બહાર રાખવામાં આવી હતી.
રાજ્યો માટે એક મોટો આવક સ્ત્રોત
પેટ્રોલ અને ડીઝલ પરનો કર ઘણા રાજ્યોના કુલ કર આવકમાં 25-30% જેટલો ફાળો આપે છે. આ જ કારણ છે કે રાજ્ય સરકારો તેને GST હેઠળ લાવવામાં ખચકાટ અનુભવી રહી છે.
