GST 2.0: 22 સપ્ટેમ્બરથી કર પ્રણાલીમાં મોટા ફેરફારો
તાજેતરની GST કાઉન્સિલની બેઠકમાં અનેક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયો લેવામાં આવ્યા હતા, જેનાથી કર પ્રણાલી પહેલા કરતા સરળ અને વધુ પારદર્શક બની હતી. આ સુધારાઓથી ઘણી રોજિંદી વસ્તુઓ સસ્તી થવાની અપેક્ષા છે.
GST સૌપ્રથમ 1954 માં ફ્રાન્સમાં લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો. આજે, તે 160 થી વધુ દેશોમાં લાગુ કરવામાં આવે છે. ભારતમાં, વ્યાપક ચર્ચાઓ અને તૈયારીઓ પછી 1 જુલાઈ, 2017 ના રોજ GST લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો. તે સમયે તેને “એક રાષ્ટ્ર, એક કર” કહેવામાં આવતું હતું.
GST પ્રસ્તાવ ક્યારે અને કેવી રીતે આવ્યો?
GST પ્રસ્તાવ 2000 માં અટલ બિહારી વાજપેયી સરકાર દરમિયાન રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો. તેમની દેખરેખ હેઠળ એક સમિતિની રચના કરવામાં આવી હતી, જેણે GST બ્લુપ્રિન્ટ તૈયાર કરી હતી. આશરે 16-17 વર્ષની ચર્ચા પછી, તેને 2016 માં સંસદ દ્વારા પસાર કરવામાં આવ્યું હતું, અને પછી 2017 માં દેશવ્યાપી લાગુ કરવામાં આવ્યું હતું.
GST શા માટે લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો અને તેના ફાયદા
- VAT, સેવા કર અને એક્સાઇઝ ડ્યુટી જેવા અનેક પરોક્ષ કરને દૂર કરીને એકીકૃત કર પ્રણાલી રજૂ કરવી.
- કર પ્રક્રિયાને સરળ અને પારદર્શક બનાવવી.
- ગ્રાહકો પર કરનો બોજ ઘટાડવા માટે.
- દેશભરમાં વ્યવસાયો માટે એક સમાન કર વ્યવસ્થા લાગુ કરવી.
GST સંપૂર્ણપણે ડિજિટલ અને ઓનલાઈન સિસ્ટમ પર આધારિત હોવાથી, તેણે કરચોરી પર કાબુ મેળવ્યો છે અને સરકારી આવકમાં વધારો કર્યો છે.
GST 2.0: 22 સપ્ટેમ્બરથી નવા સુધારા અમલમાં આવશે
GST 2.0 આવતીકાલે, 22 સપ્ટેમ્બરથી લાગુ થવા જઈ રહ્યું છે. તે ટેક્સ સ્લેબને સરળ બનાવે છે અને બે દર સ્થાપિત કરે છે – 5% અને 18%.
- પાપકારક વસ્તુઓ (તમાકુ, સિગારેટ અને વાયુયુક્ત પીણાં) પર 40% કર લાગશે.
- શેમ્પૂ, સાબુ, ટૂથપેસ્ટ, બાળકોના ઉત્પાદનો અને ડેરી ઉત્પાદનો જેવી ઘણી રોજિંદા વસ્તુઓ પર હવે 12% થી ઘટાડીને 5% કરવામાં આવી છે, જેનાથી તે સસ્તી થઈ ગઈ છે.
- જીવન અને આરોગ્ય વીમા પરનો 18% GST દૂર કરવામાં આવ્યો છે જેથી વધુ લોકો માટે વીમા સેવાઓ વધુ સુલભ બને.
- ઓટોમોબાઈલ ક્ષેત્રને રાહત આપતા, 1200cc સુધીની નાની કાર અને ટુ-વ્હીલર પરનો કર 28% થી ઘટાડીને 18% કરવામાં આવ્યો છે. જોકે, લક્ઝરી કારોને કોઈ છૂટ આપવામાં આવી નથી.
