ડોલરની નબળાઈ અને બેંકોની ખરીદીથી સોનાના ભાવમાં વધારો થયો.
અમેરિકા અને ચીન વચ્ચે વધતા ભૂરાજકીય તણાવ અને આ વર્ષના અંત સુધીમાં ફેડરલ રિઝર્વ દ્વારા વ્યાજ દરમાં ઘટાડો થવાની સંભાવનાને કારણે સોનાના ભાવ નવા રેકોર્ડ સ્તરે પહોંચી ગયા છે. સોનાના ભાવ હાલમાં $4,185 પ્રતિ ઔંસના સર્વકાલીન ઉચ્ચ સ્તરે ટ્રેડ થઈ રહ્યા છે.
મંગળવારના સત્રમાં અસ્થિરતા પછી, ચાંદીમાં પણ ઉછાળો આવ્યો, જે $53.54 પ્રતિ ઔંસના નવા સર્વકાલીન ઉચ્ચ સ્તરે પહોંચ્યો. આ વર્ષના પ્રથમ 10 મહિનામાં જ સોનાએ 50% થી વધુ વળતર આપ્યું છે. અહેવાલ મુજબ, 2024-25 દરમિયાન સોનું ત્રણ ડઝનથી વધુ વખત તેના સર્વકાલીન ઉચ્ચ સ્તરે પહોંચી ગયું છે.
સોનાની માંગ સ્થિર રહે છે, છતાં ભાવ રેકોર્ડ સ્તરે રહે છે
આશ્ચર્યજનક રીતે, છેલ્લા 15 વર્ષમાં સોનાની માંગમાં કોઈ નોંધપાત્ર વધારો થયો નથી, અને પુરવઠો સામાન્ય રહ્યો છે. આ હોવા છતાં, સોનાનો ભાવ અસામાન્ય રીતે ઊંચો રહી રહ્યો છે. નિષ્ણાતોના મતે, સતત સલામત ખરીદી, આક્રમક સેન્ટ્રલ બેંક હોલ્ડિંગ અને વૈશ્વિક નીતિ અનિશ્ચિતતાએ આ ઉછાળાને વેગ આપ્યો છે.
છેલ્લા ત્રણ વર્ષોમાં, વિશ્વભરની ઘણી કેન્દ્રીય બેંકોએ મોટા પાયે સોનાની ખરીદી કરી છે. ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રની ટેરિફ નીતિઓ અને ભૂરાજકીય અસ્થિરતાએ પણ આ કોમોડિટીને મજબૂત ટેકો પૂરો પાડ્યો છે. 2010 થી સોનાની વૈશ્વિક માંગમાં આશરે 15 ટકાનો વધારો થયો છે. ભારત અને ચીન સતત ચોખ્ખા ખરીદદારો તરીકે ઉભરી આવ્યા છે.
ભારતીય બજારમાં તીવ્ર વધારો
ભારતમાં સોનાના ભાવ હવે સરેરાશ રોકાણકારની પહોંચની બહાર હોય તેવું લાગે છે. જ્યારે 2010 ના દાયકામાં 10 ગ્રામ સોનાનો ભાવ ₹40,000 થી ₹50,000 ની વચ્ચે હતો, તે હવે ₹130,000 પ્રતિ 10 ગ્રામને વટાવી ગયો છે. છેલ્લા દસ મહિનામાં, સોનું ₹77,000 પ્રતિ 10 ગ્રામથી વધીને ₹130,000 થયું છે, જે લગભગ 51 ટકાનો વધારો દર્શાવે છે.
સેન્ટ્રલ બેંક ખરીદીઓ પુરવઠા પર દબાણ લાવે છે
છેલ્લા ત્રણ વર્ષ – 2022, 2023 અને 2024 – માં સેન્ટ્રલ બેંકોએ દર વર્ષે 1,000 ટનથી વધુ સોનું ખરીદ્યું છે. વર્લ્ડ ગોલ્ડ કાઉન્સિલના તાજેતરના અહેવાલ મુજબ, મે 2025 સુધીમાં સેન્ટ્રલ બેંકો પાસે કુલ 36,344 ટન સત્તાવાર સોનાનો ભંડાર છે. એવી ધારણા છે કે આ ખરીદીઓ નજીકના ભવિષ્ય માટે ચાલુ રહેશે, જે દાગીના અને રોકાણ વપરાશ માટે પુરવઠો મર્યાદિત કરશે.
ડોલરની નબળાઈ વધારાનો ટેકો પૂરો પાડે છે
આ વર્ષે અત્યાર સુધીમાં યુએસ ડોલરમાં લગભગ 11 ટકાનો ઘટાડો થયો છે, જે 1973 પછીનો સૌથી મોટો વાર્ષિક ઘટાડો દર્શાવે છે. ઇન્ટરકોન્ટિનેન્ટલ એક્સચેન્જ (ICE) અનુસાર, ડોલર ઇન્ડેક્સ હાલમાં 98.57 પર છે. સોનાના ભાવ ઘણીવાર ડોલરની મજબૂતાઈ અથવા નબળાઈથી વિપરીત રીતે આગળ વધે છે, તેથી ડોલરમાં આ ઘટાડાએ સોનાને વધારાનો ટેકો પૂરો પાડ્યો છે.
આ બધા સંકેતોને ધ્યાનમાં લેતા, નજીકના ભવિષ્યમાં સોનાના ભાવમાં તીવ્ર ઘટાડાની શક્યતા હાલમાં ઓછી લાગે છે.
