Food Inflation
Food Inflation: ફુગાવાનો દર વધારવામાં ખાદ્ય ફુગાવો હંમેશા મુખ્ય ભૂમિકા ભજવે છે. જેના કારણે કોર ફુગાવામાં ઘટાડાનો લાભ પણ મળતો નથી.
Consumer Price Index: નવા છૂટક ફુગાવાના દરની ગણતરીમાં, ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓનું વજન ઘટાડી શકાય છે જેથી કરીને ફુગાવાના દરમાં થતો વધારો અટકાવી શકાય. સરકારે આંકડા મંત્રાલય હેઠળ એક પેનલની રચના કરી છે જે નવો ગ્રાહક ભાવ સૂચકાંક તૈયાર કરવામાં વ્યસ્ત છે. હાલમાં કન્ઝ્યુમર પ્રાઇસ ઇન્ડેક્સ બાસ્કેટમાં 54.2 ટકા વેઇટેજ ફૂડ એન્ડ બેવરેજ કેટેગરીમાં છે.
બ્લૂમબર્ગના એક રિપોર્ટ અનુસાર હાલમાં કન્ઝ્યુમર પ્રાઈસ ઈન્ડેક્સને નાણાકીય વર્ષ 2011-12ને આધાર તરીકે ધ્યાનમાં લઈને તૈયાર કરવામાં આવે છે, જેને અર્થશાસ્ત્રીઓ અત્યંત જૂનું કહી રહ્યા છે અને તેના આધારે સેન્ટ્રલ બેંક રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા પણ તેનું નિર્ધારણ કરે છે. નીતિ દરો. તાજેતરના સર્વેક્ષણમાં જાણવા મળ્યું છે કે મોટાભાગના ગ્રાહકો એક દાયકા પહેલાની સરખામણીમાં ખાદ્ય પદાર્થો પર ઓછો ખર્ચ કરી રહ્યા છે. સ્ટેટિસ્ટિક્સ મિનિસ્ટ્રીના પ્રવક્તાએ બ્લૂમબર્ગ દ્વારા આ બાબતે માહિતી અંગે મોકલવામાં આવેલા ઈમેલનો જવાબ આપ્યો ન હતો.
કન્ઝ્યુમર પ્રાઇસ ઇન્ડેક્સ બાસ્કેટમાં ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓના ઊંચા ભારને કારણે એટલે કે છૂટક ફુગાવાના દર, તે ઊંચા ફુગાવામાં નોંધપાત્ર ફાળો આપે છે. જૂન મહિનામાં ખાદ્ય મોંઘવારી દર વધીને 9.36 ટકા થયો છે, જેના કારણે રિટેલ મોંઘવારી દર 5.08 ટકા હતો. જ્યારે ખોરાક અને ઉર્જા ખર્ચને બાદ કરતાં છૂટક ફુગાવાનો દર 3.15 ટકા હતો.
હાલમાં કન્ઝ્યુમર પ્રાઈસ ઈન્ડેક્સમાં 299 વસ્તુઓ છે, જેમાં ઘોડાની ગાડીનું ભાડું, વિડિયો કેસેટ રેકોર્ડર, ઓડિયો અને વિડિયો કેસેટનો સમાવેશ થાય છે, જેને દૂર કરી શકાય છે. કન્ઝ્યુમર પ્રાઈસ ઈન્ડેક્સની સમીક્ષા કરતી પેનલ નવા ઈન્ડેક્સમાં સ્માર્ટફોન સહિત ગ્રાહક ઈલેક્ટ્રોનિક ઉત્પાદનોનો સમાવેશ કરી શકે છે.
કન્ઝ્યુમર પ્રાઈસ ઈન્ડેક્સ અને તેના બેઝ યરના વેઈટેજમાં ફેરફાર પર જે ચર્ચા થઈ રહી છે તે જાન્યુઆરી 2026થી જ લાગુ થઈ શકે છે. નવા ઉપભોક્તા ખર્ચ સર્વેક્ષણના આધારે CPI વેઇટેજની સમીક્ષા કરવામાં આવી રહી છે. તેની સમીક્ષાનું કામ 2025 સુધીમાં પૂર્ણ કરવામાં આવશે. મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર વી અનંત નાગેશ્વરને ગયા મહિને કહ્યું હતું કે આરબીઆઈના ફુગાવાના દરના લક્ષ્યાંકમાં ખાદ્ય પદાર્થોનો સમાવેશ થવો જોઈએ નહીં. જો કે, ઘણા અર્થશાસ્ત્રીઓ ખાદ્ય પદાર્થોને છૂટક ફુગાવાના દરથી અલગ કરવાની તરફેણમાં નથી.