હવે તમારે ચૂકી ગયેલા EMI ની કિંમત તમારા સ્માર્ટફોન દ્વારા ચૂકવવી પડશે.
ભારત બીજા ક્રમનું સૌથી મોટું સ્માર્ટફોન બજાર છે. અહીં લોકો બજેટથી લઈને પ્રીમિયમ સેગમેન્ટ સુધીના ફોન ખરીદે છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, EMI પર સ્માર્ટફોન ખરીદવાનું વલણ ઝડપથી વધ્યું છે. કંપનીઓ નો-કોસ્ટ EMI જેવી યોજનાઓ ઓફર કરીને ગ્રાહકોને પણ આકર્ષિત કરી રહી છે. જો કે, આના કારણે ડિફોલ્ટર્સની સંખ્યામાં પણ વધારો થયો છે – જેઓ સમયસર EMI ચૂકવવામાં નિષ્ફળ જાય છે.
આ સમસ્યાને ઉકેલવા માટે, રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એક નવો નિયમ રજૂ કરવાની તૈયારી કરી રહી છે. આ નિયમ હેઠળ, જો કોઈ ગ્રાહક સમયસર EMI ચૂકવવામાં નિષ્ફળ જાય છે, તો બેંક અથવા લોન કંપની તેમના ફોનને રિમોટલી લોક કરી શકશે.
નવા નિયમ પર કામ ચાલી રહ્યું છે
મીડિયા અહેવાલો અનુસાર, RBI ટૂંક સમયમાં તેના ફેર પ્રેક્ટિસ કોડને અપડેટ કરી શકે છે. આનાથી બેંકો અને નોન-બેંકિંગ ફાઇનાન્સ કંપનીઓ (NBFCs) ને EMI ડિફોલ્ટના કિસ્સામાં ગ્રાહકના સ્માર્ટફોનને લોક કરવાનો અધિકાર મળશે.
આ પગલાનો હેતુ ગ્રાહક લોન સેગમેન્ટમાં વધતા NPA (નોન-પર્ફોર્મિંગ એસેટ્સ) ની સમસ્યાને ઘટાડવાનો છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, નાની ગ્રાહક લોન લીધા પછી EMI ચુકવણીમાં ડિફોલ્ટ કરનારા લોકોની સંખ્યામાં ઝડપથી વધારો થયો છે.
ગ્રાહકની સંમતિ જરૂરી રહેશે
RBI આ નિયમમાં ગ્રાહકની ગોપનીયતા અને ડેટા સુરક્ષા પર વિચાર કરી રહી છે.
- લોન કંપનીઓએ ગ્રાહકો પાસેથી પૂર્વ સંમતિ લેવી પડશે કે EMI ચુકવણી ન કરવા બદલ તેમના ફોન લોક કરી શકાય છે.
- કોઈપણ સંજોગોમાં બેંકો અથવા NBFC ગ્રાહકોના વ્યક્તિગત ડેટાને ઍક્સેસ કરી શકશે નહીં.
- ફોન લોક થવાથી, ગ્રાહકો ફક્ત ઇમરજન્સી કોલ કરી શકશે અને ચોક્કસ આવશ્યક સુવિધાઓનો ઉપયોગ કરી શકશે.
નોંધનીય છે કે 2024 માં, RBI એ લોન ડિફોલ્ટના કિસ્સામાં ફોન લોક કરતી થર્ડ-પાર્ટી એપ્લિકેશનો પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. જો કે, આ નિયમ હવે બેંકો અને અધિકૃત ફાઇનાન્સ કંપનીઓ દ્વારા સીધો લાગુ કરવામાં આવશે, જે સુરક્ષિત અને પારદર્શક પ્રક્રિયા સુનિશ્ચિત કરશે.
