E-Passport: એક ચિપમાં થશે સંપૂર્ણ માહિતી; જાણો કેવી રીતે બનાવાય છે
E-Passport: ભારતે ઈ-પાસપોર્ટ લોન્ચ કર્યો છે, જેમાં ઇલેક્ટ્રોનિક ચિપ ઇન્સ્ટોલ કરેલી છે. આ ચિપમાં વ્યક્તિ વિશે સંપૂર્ણ માહિતી હશે. હવે તમારા મનમાં પ્રશ્ન આવી રહ્યો હશે કે શું જૂનો પાસપોર્ટ હવે નકામો થઈ જશે? શું મારે ફરીથી નવું બનાવવું પડશે? નવો ઈ-પાસપોર્ટ કેવી રીતે બનશે? આ બધા પ્રશ્નોના જવાબો અહીં જાણો.
E-Passport: તમારા પાસે પણ પાસપોર્ટ હજી સુધી હશે. જો નહીં હોય તો હવે તમારો પાસપોર્ટ એ પરંપરાગત કાગળની કિતાબ જેવો નહીં રહે. એ રીતે, ભારતે ઇ-પાસપોર્ટ (Indian e-passport) લૉન્ચ કર્યો છે, જેથી પાસપોર્ટ ધરાવનારની ઓળખ અને સુરક્ષા બંને વધુ સ્પષ્ટ અને શ્રેષ્ઠ બની શકે. ઇ-પાસપોર્ટનો અર્થ છે ઇલેક્ટ્રોનિક પાસપોર્ટ, જે આધુનિક તકનીક સાથે બનાવવામાં આવ્યું છે અને એ પરંપરાગત કાગળના પાસપોર્ટથી બિલકુલ જુદો છે.
વાસ્તવમાં, ભારત સરકારએ 1 એપ્રિલ 2024 ના રોજ પાસપોર્ટ સર્વિસ પ્રોગ્રામ (PSP) વર્ઝન 2.0 હેઠળ ઇ-પાસપોર્ટનો પાયલોટ પ્રોજેક્ટ શરૂ કર્યો હતો. આ પ્રોજેક્ટને મિનીસ્ટ્રી ઓફ એક્સટર્નલ અફેર્સ દ્વારા શરૂ કરવામાં આવ્યો હતો. આવો, આપણે આ ઇ-પાસપોર્ટ વિશે વિગતવાર સમજીએ અને જાણીએ કે તમે તેને કેવી રીતે બનાવી શકો છો.
શું છે ઇ-પાસપોર્ટ?
ઇ-પાસપોર્ટ જો કે પરંપરાગત કાગળના દસ્તાવેજ જેવી જ આકારમાં છે, પરંતુ તેમાં એક ઇલેક્ટ્રોનિક ચિપ લગાવવામાં આવી છે, જેમાં પાસપોર્ટ ધરાવનારની વ્યક્તિગત અને બાયોમેટ્રિક માહિતી હોય છે. તમે તેને કવર પેજ પર જોઈ શકો છો. આ નવી ટેક્નોલોજી દ્રારા છેડછાડથી સુરક્ષા વધુ મજબૂત બનતી છે અને ઓળખ પ્રતિક્રિયા (વેરિફિકેશન) વધારે સરળ બની જાય છે.
ઇ-પાસપોર્ટ હાલમાં નાગપુર, ભુવેનેશ્વર, જમ્મૂ, ગોવા, શિમલા, રાયપુર, અમૃતસર, જયપુર, ચેન્નઇ, હૈદરાબાદ, સુરત, રાંચી અને દિલ્હીની જાતના લોકો માટે જારી કરવામાં આવ્યો છે. આ સેવા ધીરે ધીરે દેશના બીજા શહેરોમાં પણ શરૂ થઈ જશે. વિદેશ મંત્રાલયે પુષ્ટિ કરી છે કે આ સેવાને સમગ્ર દેશમાં લાગુ કરવામાં આવશે અને હાલ પ્રથમ તબક્કામાં આ સેવાઓ આ શહેરો માટે ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવી છે. મંત્રાલય અનુસાર, વર્ષ 2025 ના મધ્ય સુધીમાં દેશભરના તમામ પાસપોર્ટ સેવા કેન્દ્રોમાં આ લાગુ કરી દેવામાં આવશે.
ઇ-પાસપોર્ટના ફાયદા શું છે?
- સુરક્ષા માં સુધારો: ડિજિટલ સાઇન કરેલો ચિપ પાસપોર્ટ નકલ, જાલસાજી અને ઓળખ ચોરીના ખતરા ને ખૂણાની ખૂણાની રીતે ઘટાડે છે.
- અંતરરાષ્ટ્રીય મુસાફરીમાં સરળતા: ઇમીગ્રેશન અધિકારી ચિપનો ઉપયોગ કરીને પાસપોર્ટને ઝડપી રીતે વેરિફાઇ કરી શકે છે, જે બોર્ડર પર તપાસની પ્રક્રિયાને ઝડપી બનાવે છે.
- ડેટા સુરક્ષા: પબ્લિક કી ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર (PKI) એ સુનિશ્ચિત કરે છે કે ચિપ પર જે સંવેદનશીલ ડેટા એન્ક્રિપ્ટ થયેલ છે, તેને કોઈ પણ ઠગના કરી શકે અને તેને બદલી ન શકે.
શું તમને તમારા જૂના પાસપોર્ટને અપગ્રેડ કરવાની જરૂર છે?
ના, જો તમારી પાસે જૂનો પરંપરાગત પાસપોર્ટ છે, તો તેને ઇ-પાસપોર્ટમાં બદલવાની જરૂર નથી. પરંપરાગત પાસપોર્ટ તેની સમાપ્તિ તારીખ સુધી માન્ય રહેશે. બાદમાં ઇ-પાસપોર્ટમાં અપગ્રેડ કરવું પડશે. તરત જ તેને અપગ્રેડ કરવાના કોઈ અનિવાર્યતા નથી.
ઇ-પાસપોર્ટ કેવી રીતે બનાવવો?
હવે તમે ઑનલાઇન ઇ-પાસપોર્ટ માટે અરજીઓ કરી શકો છો અને તેને પસંદ કરેલા પાસપોર્ટ સેવા કેન્દ્ર (PSKs) અથવા ક્ષેત્રિય પાસપોર્ટ કાર્યાલય (RPOs)માંથી મેળવી શકો છો. આ સેવાઓ ચેન્નઈ, નાગપુર, હૈદરાબાદ, જયપુર અને અન્ય શહેરોમાં ઉપલબ્ધ છે. આવતા સમયમાં આ સેવા વધુ શહેરોમાં શરૂ થશે.
ઇ-પાસપોર્ટ માટે ઑનલાઇન અરજી કરવા માટે આ સ્ટેપ્સને અનુસરો:
-
પાસપોર્ટ સેવા ઑનલાઇન પોર્ટલ પર રજીસ્ટર કરો.
-
તમારી રજીસ્ટર થયેલી આઈડીનો ઉપયોગ કરીને લોગિન કરો.
-
“Apply for Fresh Passport/Re-issue of Passport” પર ક્લિક કરો. જો તમે પહેલી વખત પાસપોર્ટ માટે અરજી કરી રહ્યા છો તો “Fresh” પસંદ કરો અને જો તમે પહેલા જ આ પ્રકારનો પાસપોર્ટ લીધો છે તો “Reissue” પસંદ કરો.
