ભારતીય સેનાએ 4.25 લાખ CQB કાર્બાઈન્સનો ઓર્ડર આપ્યો: ₹2,770 કરોડનો સોદો, DRDO-ડિઝાઇન, મેક-ઇન-ઈન્ડિયા
ભારતીય સેનાએ તેના સૈનિકોની લડાઇ ક્ષમતા વધારવા માટે 4.25 લાખ યુનિટ CQB (ક્લોઝ-ક્વાર્ટર્સ બેટલ) કાર્બાઇન્સનો ઓર્ડર આપ્યો છે. આ કરાર આશરે ₹2,770 કરોડનો છે. નવા શસ્ત્રો DRDO દ્વારા ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યા છે, અને મેક-ઇન-ઇન્ડિયા પહેલ હેઠળ ઉત્પાદન બે ભારતીય કંપનીઓને સોંપવામાં આવશે.
CQB કાર્બાઇન – ખાસ શું છે?
- હેતુ: ક્લોઝ-ક્વાર્ટર્સ કોમ્બેટ અને શહેરી/સાંકડી-શેરી કામગીરી (આતંકવાદ વિરોધી, CID અને ખાસ કામગીરી).
- વજન: આશરે 3.3 કિલો – હલકો અને પોર્ટેબલ.
- રેન્જ: ~200 મીટર સુધી અસરકારક ફાયરિંગ રેન્જ.
- મેગેઝિન: 30-રાઉન્ડ ક્ષમતા.
- વધારાની સુવિધાઓ: આધુનિક ઓપ્ટિકલ સાધનો, ફ્લેશલાઇટ, સાયલેન્સર અને અન્ય જોડાણો સાથે સુસંગત.
CQB કાર્બાઇન વિરુદ્ધ AK-47 — મુખ્ય તફાવતો
| સરખામણી બિંદુઓ | CQB કાર્બાઇન (DRDO ડિઝાઇન) | AK-47 (પરંપરાગત અસોલ્ટ રાઇફલ) |
|---|---|---|
| પ્રાથમિક હેતુ | ક્લોઝ-રેન્જ / અર્બન કોમ્બેટ (CQB) | જનરલ વોરફેર / ફિલ્ડ ઓપરેશન્સ |
| વજન | ~3.3 કિગ્રા (હળવા) | પ્રમાણમાં ભારે |
| અસરકારક રેન્જ | ~200 મીટર | ~300 મીટર (લાંબા રેન્જ પર સચોટ) |
| મેગેઝીન ક્ષમતા | 30 રાઉન્ડ | 30 રાઉન્ડ |
| નિયંત્રિત / ફાયર રેટ-ઓફ-ફાયર | હા — ઓછો રીકોઇલ અને ઝડપી લક્ષ્ય-લોક | ઊંચો રેટ-ઓફ-ફાયર, વધુ રીકોઇલ |
| યોગ્યતા | શહેરી, ટૂંકા-અંતરની, ઝડપી ગતિશીલતા | મોટા પાયે યુદ્ધ અને ક્ષેત્ર નિયંત્રણ |
સારાંશ: AK-47 લાંબા-અંતરની અને પરંપરાગત લડાઇ માટે વધુ યોગ્ય છે; CQB કાર્બાઇન ઝડપી, હળવી અને શહેરી/નજીકના-અંતરની લડાઇ માટે રચાયેલ છે.
મેક-ઇન-ઇન્ડિયા: ઉત્પાદન અને પુરવઠા સમયરેખા
- ડિઝાઇન: DRDO ની આર્મામેન્ટ રિસર્ચ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ એસ્ટાબ્લિશમેન્ટ (ARDE), પુણે.
- ઉત્પાદન ભાગીદારો: અહેવાલો અનુસાર, કલ્યાણી સ્ટ્રેટેજિક સિસ્ટમ્સ અને અદાણી ગ્રુપની સંરક્ષણ કંપની (PLR સિસ્ટમ્સ) ને ઉત્પાદન જવાબદારીઓ સોંપવામાં આવી છે.
- પુરવઠો શરૂ: આવતા વર્ષે પુરવઠો શરૂ થવાની અપેક્ષા છે.

નિષ્ણાત અભિપ્રાય – ધ્યાનમાં લેવાના ફાયદા અને પરિબળો
- ઝડપ અને ચોકસાઈ: હલકું વજન અને ઓછું રીકોઇલ સૈનિકોને ઝડપથી લક્ષ્યો પ્રાપ્ત કરવામાં અને લાંબા અંતર જાળવવામાં મદદ કરશે.
- ઓપરેશનલ લાભો: શહેરી કામગીરીમાં સૈનિકો માટે સુરક્ષા અને ગતિશીલતા ક્ષમતાઓમાં વધારો.
- સ્વ-નિર્ભરતા: વિદેશી નિર્ભરતામાં ઘટાડો અને મજબૂત સંરક્ષણ ઉત્પાદન ક્ષમતાઓ.
- પડકારો: વ્યાપક ગુણવત્તા નિયંત્રણ, લોજિસ્ટિક્સ અને ફિલ્ડ પ્રતિસાદ પર આધારિત સુધારાઓની જરૂર પડશે.
નિષ્કર્ષ
CQB કાર્બાઇન માટે મેક-ઇન-ઇન્ડિયા ઓર્ડર એ ભારતીય સેનાની શહેરી અને ક્લોઝ-ઇન ઓપરેશનલ જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરવા માટે લેવામાં આવેલ એક પગલું છે. તેનું હલકું વજન, ઓછું રીકોઇલ અને અદ્યતન જોડાણો આ શસ્ત્રને ખાસ કામગીરી અને આતંકવાદ વિરોધી કામગીરીમાં ઉપયોગી બનાવશે, સાથે સાથે સ્થાનિક સંરક્ષણ ઉત્પાદનને પણ વેગ આપશે.
