Donald Trump On Kashmir: ભારતના એતરાજ પછી ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના મંત્રીએ બદલ્યો અભિગમ, કશ્મીર અંગે કરી નવી ટિપ્પણી
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે કાશ્મીર પર કહ્યું: ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે યુદ્ધવિરામનો શ્રેય લેવાનો પ્રયાસ કર્યો. આ પછી તરત જ તેમણે કાશ્મીર મુદ્દા પર મધ્યસ્થીનો પ્રસ્તાવ પણ મૂક્યો. જોકે, ભારતના સખત વાંધો ઉઠાવ્યા બાદ, વિદેશ મંત્રાલયે નરમ વલણ સાથે નિવેદન જારી કર્યું છે.
Donald Trump On Kashmir: India-Pakistan Kashmir Issue: અમેરિકી પ્રમુખ ટ્રમ્પે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે સીઝફાયર પર પોતાની પ્રશંસા વ્યક્ત કરી છે, પરંતુ ભારતે તેના નિવેદન પછી સ્પષ્ટ કરી દીધું હતું કે સીઝફાયરનો મુખ્ય કારણ અમેરિકા નહી પરંતુ પાકિસ્તાન સાથેની વાતચીત હતી. ટ્રમ્પે સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ ‘ટ્રૂથ સોશ્યલ’ પર સીઝફાયર અંગે ભારત અને પાકિસ્તાની પ્રશંસા કરી હતી, સાથે જ કશ્મીર મુદ્દે મધ્યસ્તીનો સંકેત આપ્યો. ભારતે આ પર ગંભીર આક્ષેપ કર્યો હતો અને તેને આંતરિક મુદ્દો ગણાવતો કહ્યું હતું કે તેનો ઉકેલ માત્ર દ્વિપક્ષીય વાતચીતથી શક્ય છે. ભારતના વાંધો ઉઠાવ્યા પછી, ટ્રમ્પના મંત્રીઓના પણ સ્વર બદલાતા જોવા મળ્યા.
ટ્રમ્પના કશ્મીર અંગેના વિવાદાસ્પદ નિવેદન અને ભારતના કડક વિરોધ બાદ હવે વ્હાઇટ હાઉસના વિદેશ વિભાગના પ્રવક્તા ટેમી બ્રૂસનું નિવેદન સામે આવ્યું છે. તેમણે જણાવ્યું હતું, “વિદેશ મંત્રી માર્કો રૂબિયોએ ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે સીધી વાતચીત માટે પોતાનો સમર્થન વ્યક્ત કર્યો છે અને બંને દેશો વચ્ચે સંવાદમાં સુધારો લાવવા માટેના સતત પ્રયાસોને પ્રોત્સાહન આપ્યું છે.”
આ નિવેદન ટ્રમ્પના નિવેદનના એક દિવસ બાદ આવ્યું છે. નોંધનીય છે કે ટ્રમ્પે કહ્યું હતું, “હું બંને મહાન દેશો સાથે મળીને કામ કરવાનું ઈચ્છું છું જેથી કદાચ ‘હજાર વર્ષ’ બાદ કશ્મીર મુદ્દો હલ થઈ શકે.” ટ્રમ્પના આ નિવેદન પર ભારતે તરત જ સખત વિરોધ નોંધાવ્યો હતો અને કશ્મીરને ભારતનો આંતરિક મુદ્દો ગણાવ્યો હતો.
ટ્રમ્પે શું કહ્યું હતું?
ટ્રમ્પનું પહેલું નિવેદન ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે થયેલા સીઝફાયર અંગે આવ્યું હતું. તેમણે પોતાના સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ ‘ટ્રૂથ’ પર લખ્યું હતું, “હું ભારત અને પાકિસ્તાનના મજબૂત અને સમજદાર નેતૃત્વની સરાહના કરું છું. બંને દેશોએ યોગ્ય સમયે બુદ્ધિ અને ધૈર્યથી નિર્ણય લીધો. તેમણે સમજ્યું કે યુદ્ધ અટકાવવું જરૂરી છે, કારણ કે યુદ્ધથી વિનાશકારી પરિણામો આવી શકે હતા. લાખો નિર્દોષ અને સારા લોકોના જીવજાતા હોત. તમારું આ બહાદુર નિર્ણય તમારું નામ અને સન્માન બંનેમાં વધારો લાવશે.”
ભારતનો વિરોધ
સીઝફાયરનો શ્રેય લઈ ચૂક્યા બાદ ટ્રમ્પે કશ્મીર મુદ્દે મધ્યસ્થતા કરવાની રજૂઆત કરી. તેમણે ભારત-પાકિસ્તાન વચ્ચેનો કશ્મીર વિવાદ “હજારો વર્ષ જૂનો” ગણાવીને જણાવ્યું કે તેઓ આ મુદ્દો હલ કરવામાં બંને દેશોની મદદ કરી શકે છે. જોકે, ભારતે આ નિવેદન પર તીખો વિરોધ નોંધાવ્યો.
ભારતનું શું કહેવું છે?
કશ્મીર મુદ્દે ભારતનો રુખ એકદમ સ્પષ્ટ છે – ભારત કોઈ ત્રીજા દેશની મધ્યસ્થતા નથી ઇચ્છતું. વિદેશ મંત્રાલયના સૂત્રો મુજબ, “કશ્મીર મુદ્દે ભારતની નીતિ ખૂબ જ સ્પષ્ટ છે. કશ્મીરને લઈને હવે કોઈ વિવાદ બચ્યો નથી. એકમાત્ર મુદ્દો પાકિસ્તાનના કબ્જાવાળું કશ્મીર (PoK) પાછું લાવવાનો છે. અમે પાકિસ્તાન સાથે ફક્ત આ જ મુદ્દે વાતચીત કરીશું. તેમાં કોઈ ત્રીજા દેશની ભૂમિકા જરૂરી નથી. આ એક દ્વિપક્ષીય મુદ્દો છે અને ચર્ચા ફક્ત પાકિસ્તાન સાથે જ થઈ શકે.”
