આરોગ્ય વડાઓએ ખુલાસો કર્યો છે કે બ્રિટિશ વૈજ્ઞાનિકો આગામી ઘાતક રોગચાળાને 100 દિવસમાં રોકવા માટે રસી બનાવવાના કાર્યનું નેતૃત્વ કરી રહ્યા છે. આ પહેલ વિલ્ટશાયરમાં સરકારના ઉચ્ચ-સુરક્ષાવાળા પોર્ટન ડાઉન લેબ સંકુલની કિલ્લેબંધી મર્યાદામાં સમજદારીપૂર્વક હાથ ધરવામાં આવી રહી છે, જ્યાં 200 થી વધુ વૈજ્ઞાનિકોની સમર્પિત ટીમ આ અભૂતપૂર્વ પહેલમાં મોખરે છે. જો કે, પ્રશ્ન એ રહે છે કે અજાણ્યા રોગનું નામ કેવી રીતે પડ્યું? વેલ, વૈજ્ઞાનિકો અને સંશોધકો એ વિશે અચોક્કસ છે કે પ્રાણીમાંથી કયો વાયરસ ઉપડશે અને આગામી રોગચાળાને ટ્રિગર કરશે. તેથી, તે ફક્ત “રોગ X” તરીકે ઓળખાય છે. “ડિસીઝ X” વિશેના સમાચાર 2018 ના અંતમાં સામે આવ્યા જ્યારે વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા (WHO) એ “ડિસીઝ X” નામના અજાણ્યા રોગને કારણે માનવ જાતિના સંપૂર્ણ વિનાશની આગાહી કરી.
તે સમયે, WHO વૈજ્ઞાનિકોએ કહ્યું હતું કે “ડિસીઝ X” ભવિષ્યમાં વૈશ્વિક રોગચાળાનું કારણ બની શકે છે. આ અજ્ઞાત રોગ WHO ની પ્રાથમિકતાવાળા રોગોની બ્લુપ્રિન્ટ સૂચિનો પણ એક ભાગ છે જેને શોધી કાઢવા, સારવાર અને નિવારણ માટે ઝડપી સંશોધન અને વિકાસની જરૂર છે. પરંતુ રોગ X અન્ય રોગોથી કેવી રીતે અલગ છે? કારણ કે તે ઔપચારિક રીતે અસ્તિત્વમાં નથી. WHO એ પછી કહ્યું, “રોગ X એ જ્ઞાનનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે કે ગંભીર આંતરરાષ્ટ્રીય રોગચાળો પેથોજેન દ્વારા થઈ શકે છે જે હાલમાં માનવ રોગનું કારણ બને છે તે માટે અજાણ છે.”
સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, ડિસીઝ X એ વાયરસને કારણે થતી કાલ્પનિક બીમારી તરીકે સમજી શકાય છે જે પ્રજાતિઓ કૂદી શકે છે અને મનુષ્યોને ચેપ લગાવી શકે છે. “ડિસીઝ એક્સ” વાંદરાઓ, કૂતરા વગેરે સહિત કોઈપણ પ્રાણી દ્વારા ફેલાઈ શકે છે. મે 2023માં, કોએલિશન ફોર એપિડેમિક પ્રિપેરડનેસ ઇનોવેશન (CEPI) એ જણાવ્યું હતું કે “માનવ વસ્તીને ચેપ લગાડનાર અને વિશ્વભરમાં ઝડપથી ફેલાતો રોગ X નો ખતરો પહેલા કરતા વધારે છે”.
જ્યારે આરોગ્ય નિષ્ણાતો “ડિસીઝ X” ની ઉત્પત્તિ અંગે જુદા જુદા દાવાઓ કરે છે. તેમાંના કેટલાક માને છે કે અજાણ્યો રોગ જે આંતરરાષ્ટ્રીય રોગચાળાનું કારણ બની શકે છે તે ઝૂનોટિક હોઈ શકે છે, એટલે કે તે જંગલી અથવા ઘરેલું પ્રાણીઓમાં ઉદ્ભવ્યો હોઈ શકે છે. નિષ્ણાતોએ એ પણ અભિપ્રાય આપ્યો છે કે ઇબોલા, એચઆઇવી/એઇડ્સ અને કોવિડ-19 જે રીતે ફેલાય છે તે જ રીતે આ રોગ મનુષ્યોને ફેલાવી શકે છે અને સંક્રમિત કરી શકે છે. WHOના વડા ટેડ્રોસ અધાનમ ઘેબ્રેયસસે 76મી વર્લ્ડ હેલ્થ એસેમ્બલીની બેઠક દરમિયાન ચેતવણી જારી કરી, જ્યાં તેમણે વિશ્વને આગામી રોગચાળા માટે તૈયાર રહેવા વિનંતી કરી, જે તેઓ માને છે કે કોવિડ-19 કરતાં વધુ ઘાતક હોઈ શકે છે.
