Digha Jagannath Temple: પશ્ચિમ બંગાળના દીઘામાં બન્યું નવું જગન્નાથ મંદિરૂ, જાણો પુરીને આ બાબતે કેમ છે ચિંતિત
દિઘા જગન્નાથ મંદિર: ઇસ્કોનના ઉપપ્રમુખ રાધારમણ દાસે જણાવ્યું હતું કે બિન-હિન્દુઓ અને વિદેશી પ્રવાસીઓને પણ દિઘા મંદિરમાં પ્રવેશ આપવામાં આવશે, જે પુરીની પરંપરાગત નીતિથી અલગ છે.
Digha Jagannath Temple: પશ્ચિમ બંગાળના પૂર્વ મેદિનીપુર જિલ્લાના દરિયાકાંઠાના શહેર દિઘા ખાતે 250 કરોડ રૂપિયાના ખર્ચે 24 એકર જમીન પર એક ભવ્ય જગન્નાથ મંદિર બનાવવામાં આવ્યું છે. આ મંદિર પુરીથી લગભગ 350 કિલોમીટર દૂર છે અને તેની ઊંચાઈ 213 ફૂટ છે. કલિંગ શૈલીમાં બનેલું આ મંદિર ભગવાન જગન્નાથ, બલભદ્ર, સુભદ્રા અને મહાલક્ષ્મીને સમર્પિત છે. તેનું ઉદ્ઘાટન મુખ્યમંત્રી મમતા બેનર્જીએ અક્ષય તૃતીયાના રોજ કર્યું હતું.
જોકે, પુરીના જગન્નાથ મંદિરના સેવકોએ દિઘા મંદિરમાં આયોજિત અનુષ્ઠાનોમાં ભાગ લેવા માટે તેમના સમુદાયને મનો કર્યુ છે. તેઓ કહી રહ્યા છે કે પુરીના પરંપરાગત અનુષ્ઠાનોની નકલ કરવું અયોગ્ય છે અને આથી મૂળ મંદિરની ધાર્મિક મહત્તા પર અસર પડી શકે છે. મુખ્ય સેવક સમૂહો જેમ કે સુઅર મહાસૂઅર નಿಜોગ અને પુષ્પલકા નિજોગે વિધિપૂર્વક નોટિસ જારી કરી આ ચેતવણી આપી છે.
સુઅર મહાસૂઅર નિજોગના અધ્યક્ષ પદ્મનાવ મહાસૂઅરએ કહ્યું કે તેઓ દિઘા મંદિરના નિર્માણનું સ્વાગત કરે છે, પરંતુ ત્યાં પુરી જેવા પરંપરાગત અનુષ્ઠાનોની પુનરાવૃત્તિ યોગ્ય નહી હશે. તેમનું માનવું છે કે આથી પુરીની વિશિષ્ટતા નમજી શકે છે.
બિન-હિન્દુઓ અને વિદેશી પર્યટકોને મળશે પ્રવેશ
30 એપ્રિલના ઉદ્ઘાટન સમારોહમાં પુરીના દૈતાપતિ સેવક રામકૃષ્ણ દાસમોહપાત્રા અને ઈસ્કોનના પ્રતિનિધિ હાજર હતા. ઈસ્કોનના ઉપાધ્યક્ષ રાધારમણ દાસે જણાવ્યું કે દિઘા મંદિરમાં ગૈર-હિન્દુઓ અને વિદેશી પર્યટકોને પણ પ્રવેશની મંજૂરી મળશે, જે પુરીની પરંપરાગત નીતિથી ભિન્ન છે.
ધામને અંગે વાંધો
આ વચ્ચે, મંદિરે ‘ધામ’ શબ્દ અને પુરી મંદિરની પ્રતિક ‘નીલચક્ર’નો ચિત્ર પ્રચારમાં વાપરવા પર પુરીના કેટલીક સેવકો અને સંસ્કૃતિ સંશોધકોએ આક્ષેપ કર્યો છે. દૈતાપતિ રામચંદ્ર દાસમોહપાત્રાએ સ્પષ્ટ રીતે જણાવ્યુ કે હિન્દૂ પરંપરા અનુસાર ચાર ધામ ગણાય છે – બદ્રીનાથ, દ્વારકા, પુરી અને રમેશ્વરમ. તેમણે એ પણ કહ્યું કે દિઘા મંદિરમાં બનાવેલી મૂર્તિઓ પથ્થરની છે, જયારે ભગવાન જગન્નાથની મૂર્તિઓ નીમના લાકડાથી (દારૂ) બનાવવામાં આવે છે, જે ધાર્મિક માન્યતા અનુસાર જરૂરી છે.
સેવકોની ચિંતાનું કારણ એ છે કે દિઘા મંદિર બંગાળથી આવતી શ્રદ્ધાળુઓ માટે પુરીનું વિકલ્પ બની શકે છે. ઓડિશા સરકાર મુજબ, 2023માં રાજ્યમાં આવતા 97 લાખ ઘરેલુ પર્યટકોમાં 14% પશ્ચિમ બંગાળથી હતા.
જોકે, પર્યટન ઉદ્યોગથી જોડાયેલા લોકો માને છે કે પુરી મંદિરની મહત્તા દીર્ઘકાલીન છે. એક પ્રમુખ ટૂરીઝમ ઓપરેટર યોગબ્રત કરએ જણાવ્યું, “દિઘામાં હાલમાં પુરી જેવા પર્યટન માળખાનો અભાવ છે. પરંતુ જો ઓડિશા સરકાર શ્રદ્ધાળુઓના અનુભવને સારો બનાવવા પર ધ્યાન ન આપશે, તો ભવિષ્યમાં તેનો અસર થઈ શકે છે.”
