Cyber Fraud: નકલી કોલ્સ અને સંદેશાઓ પર તાત્કાલિક પ્રતિબંધ: સરકાર નવા સાયબર નિયમો લાગુ કરે છે
ભારત સરકારે સાયબર ક્રાઇમને રોકવા માટે નવા સાયબર સુરક્ષા નિયમો લાગુ કર્યા છે. આ નિયમો હવે ટેલિકોમ કંપનીઓ તેમજ બેંકિંગ, ફાઇનાન્સ અને વીમા ક્ષેત્રોને લાગુ પડશે. આ નિયમો હેઠળ, કંપનીઓએ ગ્રાહકોના ડેટાને સુરક્ષિત રાખવા માટે કડક પગલાં લેવા પડશે અને કોઈપણ સાયબર ઘટનાની તાત્કાલિક જાણ CERT-In ને કરવાની રહેશે. નવા નિયમોનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય છેતરપિંડી, રેન્સમવેર અને ડેટા લીક જેવી ઘટનાઓને અટકાવવાનો છે, જેનાથી ગ્રાહકો અને વ્યવસાયોને નુકસાનથી બચાવી શકાય.
SMS મોકલવાના નિયમો વધુ કડક બન્યા છે.
બેંકો, ફિનટેક, ઈ-કોમર્સ અને વીમા કંપનીઓ દ્વારા મોકલવામાં આવતા SMS માટે પણ કડક નિયમો લાગુ કરવામાં આવ્યા છે. SMS મોકલતા પહેલા, કોઈપણ કંપનીએ સંદેશમાં મોકલવામાં આવતી લિંક અથવા નંબર અને તેના હેતુ વિશે ટેલિકોમ ઓપરેટરને જાણ કરવાની જરૂર પડશે.
બધી કંપનીઓએ 60 દિવસની સમયમર્યાદામાં તેમના જૂના SMS ટેમ્પ્લેટ અપડેટ કરવાની જરૂર પડશે. આમ કરવામાં નિષ્ફળતાના પરિણામે તેમના SMS આપમેળે બ્લોક થઈ જશે.
મોબાઇલ નેટવર્ક એવી ટેકનોલોજીથી સજ્જ હશે જે નકલી લિંક્સને ઝડપથી ઓળખી શકે છે અને ખતરનાક લિંક્સ ધરાવતા સંદેશાઓને તાત્કાલિક બ્લોક કરી શકે છે.
UCC મોકલનારાઓ માટે ભારે દંડ
TRAI એ છેતરપિંડી અને અવાંછિત કોમર્શિયલ કોલ/સંદેશા (UCC) મોકલનારાઓ સામે કડક કાર્યવાહી કરવાની જોગવાઈઓ રજૂ કરી છે.
નિયમોના વારંવાર ઉલ્લંઘનથી ₹10 લાખ સુધીનો દંડ થઈ શકે છે.
ખાસ કરીને નાણાકીય છેતરપિંડી સાથે સંકળાયેલા કિસ્સાઓમાં.
- પહેલો ગુનો – ₹2 લાખ
- બીજો ગુનો – ₹5 લાખ
- ત્રીજો ગુનો અને તેથી વધુ – ₹10 લાખ સુધી.
- સરકારનું બીજું મોટું પગલું: CNAP સિસ્ટમ
સરકાર ટૂંક સમયમાં કોલિંગ નેમ પ્રેઝન્ટેશન (CNAP) સિસ્ટમ લાગુ કરી રહી છે. આ સુવિધા સાથે, જ્યારે તમારા ફોન પર કોલ આવશે, ત્યારે ફક્ત નંબર જ નહીં પરંતુ કોલ કરનારનું નામ પણ દેખાશે – ટ્રુકોલરની જેમ, પરંતુ સીધા ટેલિકોમ કંપનીઓ તરફથી.
આનાથી:
છેતરપિંડીવાળા કોલ ઓળખવાનું ખૂબ સરળ બનશે.
અજાણ્યા અને શંકાસ્પદ નંબરો આપમેળે બ્લોક થઈ જશે.
સરકાર છેતરપિંડી માટે ઉપયોગમાં લેવાતા નંબરોને બ્લેકલિસ્ટ પણ કરી શકશે.
ગ્રાહકો માટે શું બદલાયું છે?
નવા નિયમો હેઠળ ગ્રાહકો હવે વધુ સુરક્ષિત છે.
છેતરપિંડીવાળા કોલ અને સંદેશાઓ અંગેની ફરિયાદો 3 ને બદલે 7 દિવસમાં નોંધાવી શકાય છે.
ફરિયાદો પર પ્રક્રિયા કરવાની સમય મર્યાદા 30 દિવસથી ઘટાડીને 5 દિવસ કરવામાં આવી છે.
આ ફેરફારોનો ઉદ્દેશ્ય ડિજિટલ સંદેશાવ્યવહારને વધુ સુરક્ષિત, પારદર્શક અને છેતરપિંડીમુક્ત બનાવવાનો છે, જે લાખો મોબાઇલ વપરાશકર્તાઓને સાયબર છેતરપિંડીથી સુરક્ષિત રાખે છે.
