શું કોવિડ-૧૯ ની છાપ આગામી પેઢી સુધી પહોંચી શકે છે? નવા સંશોધનમાં ચોંકાવનારો દાવો કરવામાં આવ્યો છે
જ્યારે કોવિડ-૧૯ મહામારી ફાટી નીકળી ત્યારે સમગ્ર વિશ્વનું ધ્યાન ચેપ અટકાવવા, સારવાર અને રસીઓ વિકસાવવા પર હતું. પરંતુ હવે, મહામારીના થોડા વર્ષો પછી, વૈજ્ઞાનિકો તેની લાંબા ગાળાની છુપાયેલી અસરોને સમજવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે.
નવા સંશોધનમાં એક ચોંકાવનારી શોધ થઈ છે – કોવિડ-૧૯ ચેપ માત્ર ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિના મગજના વિકાસ અને માનસિક વર્તનને જ નહીં, પરંતુ તેમની ભાવિ પેઢીઓ, એટલે કે બાળકોને પણ અસર કરી શકે છે. આશ્ચર્યજનક રીતે, આ અસર ગર્ભાવસ્થા પહેલા ચેપ લાગ્યો ત્યારે પણ જોવા મળી હતી.
સંશોધન શું કહે છે?
ઓસ્ટ્રેલિયામાં ફ્લોરી ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ન્યુરોસાયન્સ એન્ડ મેન્ટલ હેલ્થના વૈજ્ઞાનિકોએ આ અભ્યાસ હાથ ધર્યો હતો, જેના તારણો નેચર કોમ્યુનિકેશન્સ જર્નલમાં પ્રકાશિત થયા છે.
- વૈજ્ઞાનિકોએ નર ઉંદરોને SARS-CoV-2 થી ચેપ લગાવ્યો.
- ઉંદરો સંપૂર્ણપણે સ્વસ્થ થયા પછી, તેમને સ્વસ્થ માદા ઉંદરો સાથે ઉછેરવામાં આવ્યા હતા.
- આ ઉંદરોના સંતાનોએ એવા સંતાનો કરતાં વધુ તણાવપૂર્ણ અને ચિંતાજનક વર્તન દર્શાવ્યું હતું જેમના માતાપિતાને ક્યારેય ચેપ લાગ્યો ન હતો.
- આ અસરો ખાસ કરીને માદા સંતાનોમાં ઉચ્ચારવામાં આવી હતી, જેમણે તણાવ સંબંધિત જનીન પેટર્નમાં ફેરફાર દર્શાવ્યા હતા.
- હિપ્પોકેમ્પસ (લાગણી અને મૂડને નિયંત્રિત કરતો મગજનો વિસ્તાર) માં અસામાન્ય જનીન પ્રવૃત્તિ જોવા મળી.
આવું કેમ થયું? (વૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિ)
સંશોધકોએ શોધી કાઢ્યું કે RNA, ખાસ કરીને નોન-કોડિંગ RNA (ncRNA), COVID-19 ચેપ પછી પુરુષોના શુક્રાણુઓમાં બદલાય છે.
આ સીધા જનીનોમાં ફેરફાર કરતા નથી, પરંતુ તેઓ નક્કી કરે છે કે કયા જનીનો સક્રિય (ચાલુ) છે અને કયા નિષ્ક્રિય (બંધ) છે.
- આ પ્રક્રિયાને એપિજેનેટિક ફેરફારો કહેવામાં આવે છે.
- આ ફેરફારો DNA માળખાને અસર કરતા નથી પરંતુ જનીન અભિવ્યક્તિ અને વર્તન પર ઊંડી અસર કરે છે.
મનુષ્યો માટે શું અસરો છે?
આગળનું પગલું એ છે કે મનુષ્યોમાં COVID માંથી સાજા થયેલા પુરુષોના શુક્રાણુઓની તપાસ કરવી કે શું તેમની આગામી પેઢીમાં માનસિક અથવા વર્તણૂકીય ફેરફારો પણ જોવા મળે છે.
જો આ અસર મનુષ્યોમાં જોવા મળે છે, તો:
- આ સામાન્ય સ્વાસ્થ્ય નહીં, પણ પેઢીગત સ્વાસ્થ્યનો વિષય બનશે.
- માનસિક સ્વાસ્થ્ય નીતિઓ અને પ્રજનન સલાહને ફરીથી વ્યાખ્યાયિત કરવાની જરૂર પડી શકે છે.
- અને સૌથી અગત્યનું – COVID-19 ની અસર ફક્ત શ્વસનતંત્ર સુધી મર્યાદિત રહેશે નહીં, પરંતુ માનવતાની ભાવિ પેઢીઓ સુધી પહોંચી શકે છે.
આ અભ્યાસ, પ્રથમ વખત, COVID-19 ને બહુ-પેઢી અસર ધરાવતા વાયરસ તરીકે જોવાનું સૂચન કરે છે.
