ચીનનો EV સબસિડી સામે વાંધો, WTOમાં ભારત સામે ફરિયાદ દાખલ
ચીને ભારતના ઇલેક્ટ્રિક વાહન અને બેટરી ઉત્પાદન નીતિઓ અંગે વિશ્વ વેપાર સંગઠન (WTO) માં ઔપચારિક ફરિયાદ નોંધાવી છે. બેઇજિંગ કહે છે કે નવી દિલ્હીની કેટલીક પ્રોત્સાહન યોજનાઓ આંતરરાષ્ટ્રીય વેપાર નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરે છે અને વિદેશી ઉત્પાદકો સાથે ભેદભાવ કરે છે.
ચીન કઈ યોજનાઓ સામે વાંધો ઉઠાવે છે?
ચીનના વાણિજ્ય મંત્રાલયે ભારતની ઉત્પાદન-લિંક્ડ ઇન્સેન્ટિવ (PLI) યોજના, એડવાન્સ્ડ કેમિસ્ટ્રી સેલ (ACC) બેટરી સ્ટોરેજ પ્રોગ્રામ, ઓટો અને ઓટો કમ્પોનન્ટ PLI યોજના અને ઇલેક્ટ્રિક પેસેન્જર વાહનોના ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહન આપવાની યોજનાને WTO નિયમોનું ઉલ્લંઘન ગણાવી છે.
WTO નિયમોના ઉલ્લંઘનના આરોપો
ચીન કહે છે કે આ નીતિઓ સ્થાનિક ઉત્પાદનોના ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપે છે અને આયાતી માલ, ખાસ કરીને ચીનમાંથી આવતા માલ સાથે ભેદભાવ રાખે છે. મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, આ યોજનાઓ રાષ્ટ્રીય સારવાર અને આયાત અવેજી સબસિડી સંબંધિત WTO આવશ્યકતાઓનું ઉલ્લંઘન કરે છે. ચીને આરોપ લગાવ્યો છે કે આ નીતિઓ સીધી અને આડકતરી રીતે તેના વેપાર લાભોને અસર કરી રહી છે.
વિવાદ સમાધાન પ્રક્રિયા શરૂ થાય છે
WTO નિયમો હેઠળ, વિવાદ નિવારણનો પ્રથમ તબક્કો પરામર્શ છે. ચીને આ બાબતે ભારત સાથે ઔપચારિક પરામર્શની વિનંતી કરી છે. જો બંને દેશો વચ્ચે કોઈ ઉકેલ ન આવે, તો આ બાબતે નિર્ણય લેવા માટે WTO હેઠળ વિવાદ સમાધાન પેનલની સ્થાપના થઈ શકે છે.
ભારત-ચીન વેપાર સંતુલન પર અસર
નાણાકીય વર્ષ 2024-25માં ભારતની ચીનમાં નિકાસ 14.5 ટકા ઘટીને $14.25 બિલિયન થઈ ગઈ છે, જ્યારે ચીનથી આયાત 11.5 ટકા વધીને $113.45 બિલિયન થઈ છે. પરિણામે, ભારતની ચીન સાથેની વેપાર ખાધ $99.2 બિલિયન સુધી પહોંચી ગઈ છે.
ચીન માટે વ્યૂહાત્મક મહત્વ
આ ફરિયાદ એવા સમયે આવી છે જ્યારે ચીન ભારતમાં તેની ઇલેક્ટ્રિક વાહન નિકાસ વધારવાનું વિચારી રહ્યું છે. ભારતના EV બજારને એશિયાના સૌથી ઝડપથી વિકસતા બજારોમાંનું એક માનવામાં આવે છે, અને ચીન તેને તેના ઉદ્યોગ માટે એક મોટી તક તરીકે જુએ છે.
